بازتاب نمادین آب در گسترة اساطیر

محورهای موضوعی : اسطوره

محمود رضایی دشت ارژنه ¹

1 - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز

تاریخ دریافت : 1394/03/04 تاریخ پذیرش : 1394/03/04 تاریخ انتشار : 1388/07/01

کلید واژه: ضحاک, رامایانا, اسفندیار, ایندرا, ویشوه روپه,

چکیده مقاله :

به دلیل اهمیت آب در باروری و زایندگی طبیعت، بخش مهمی از اساطیر به این عنصر حیاتی اختصاص یافته است. آب و ابرهای باران‌زا در گسترة اساطیر، گاه به شکل زن و گاو پدیدار شده است که اژدهایی (نماد خشکسالی) با حبس آنها، مانع طراوت و زایندگی طبیعت می‌شود. سپس پهلوانی با شکست اژدها و آزادی گاوها یا زن‌های در حبس (آب و ابرهای باران‌زا) دوباره زایندگی و سرسبزی را به طبیعت بازمی‌گرداند. در این جستار، اهمیت آب و پردازش نمادین آن در هیأت گاو یا زن در اسطوره‌های ضحاک، اسفندیار و گشتاسپ در ایران و ایندرا و رامایانا در هند نقد و بررسی و این نتیجه حاصل شده است که همة اسطوره‌های یادشده، ژرف‌ساختی بارورانه دارند و آب در آنها نقشی اساسی دارد.

چکیده انگلیسی:

    In ancient Persian mythology water is the symbol of life and fertility. Water or rain clouds appear in the figure of a woman or a cow, and a dragon (Symbol of drought) imprisons them and prevents the nature from being productive; then a hero kills the dragon. Based on the role of water in ancient Persian mythology, the present article tries to compare Persian myths, Zahhāk, Goshtāsb and Esfandiyār, with Indian myths, Rāmāyanā and Indirā, with regards to the story mentioned above.