ارزیابی ویژگی‌های ساختارِ حاکمیت متمّدنانه شرکتی در بازار سرمایه ایران

محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت

الهام آب شیرینی ¹ (دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران)
ولی خدادادی ² (دانشیار گروه حسابداری، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران (نویسنده مسئول))
سعید نصیری ³ (استادیار، گروه حسابداری، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی،اهواز ایران.)
نادر خدری ⁴ (استادیار گروه حسابداری، واحد آبادان، دانشگاه آزاد اسلامی، آبادان، ایران)

تاریخ دریافت : 1401/05/02 تاریخ پذیرش : 1401/07/06 تاریخ انتشار : 1401/12/01

کلید واژه: ساختارِ حاکمیت متمّدنانه شرکتی, ادهوکراسی, رتبه بندی تفسیری,

چکیده مقاله :

شرکت های تجاری به منزله ضرورت انکارناپذیر حفاظت از منابع ذینفعان نیازمندِ ساختار حاکمیت متمّدنانه شرکتی می باشد؛ به گونه ای که در گذر زمان بتواند پاسخگویِ نیازها و انتظارات اطلاعاتی ذینفعان باشند. تمدنِ حاکمیتی به عنوانِ یک کلید واژه ساختاری در نظامِ راهبری شرکتی محسوب می‌شود که به واسطه سامان بخشیدن به مکانیزم‌های اثرگذارِ نظارت‌های هیئت مدیره، می‌تواند به ایجادِ حفاظت از منافع سهامداران منجر شود و انگیزه‌های سرمایه گذاران را به دلیل وجودِ اطمینان به ساختارهای شرکت‌های بازار سرمایه ایجاد نماید. هدف این پژوهش ارزیابی ویژگی‌های ساختارِ حاکمیت متمّدنانه شرکتی در بازار سرمایه ایران می باشد. این پژوهش که از نظر روش شناسی ترکیبی بود، در بخش کیفی نسبت به شناساییِ ویژگی‌های ساختارِ حاکمیت متمّدنانه شرکتی اقدام نمود تا براساس تحلیل دلفی، پایایی ویژگی های شناسایی شده را تأیید نماید. سپس پژوهش در بخش کمی باهدفِ ارزیابی ویژگی‌های ساختارِ حاکمیت متمّدنانه شرکتی در بازار سرمایه ایران از تحلیل رتبه بندی تفسیری استفاده نمود. نتایج پژوهش در بخش کیفی از وجود ۶ ویژگیِ ساختارِ حاکمیت متمّدنانه شرکتی حکایت داشت که مورد تأیید قرار گرفت. نتایج در بخش کمی نیز نشان داد، درصدِ تاثیرگذاری ویژگیِ ادهوکراسی نسبت به بقیه ویژگی‌های ساختارِ حاکمیت متمّدنانه بیشتر است، که به معنای وجود ارتباطات متعامل در نظام راهبری شرکتی و درک متقابل انتظارات و نیازهای درون و بیرون شرکت مبنی بر حفظ حقوق ذینفعان می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

Commercial corporations, as an undeniable necessity of protecting the resources of stakeholders, need a civilized corporate governance structure; in a way that over time can meet the information needs and expectations of stakeholders. Corporate Governance Civilization is considered as a structural keyword in the corporate governance system which, by arranging effective board oversight mechanisms, can lead to the protection of shareholder interests and motivate investors to have confidence in the structures of capital market companies. The purpose of this research is evaluation of the criteria of corporate civilizational governance structure in the Iranian capital market. This study, which was a hybrid methodology, in the qualitative part, identified the characteristics of the corporate governance structure of the company in order to confirm the reliability of the identified characteristics based on Delphi analysis. Then, in a quantitative part, the study used interpretive ranking proses to evaluate the criteria of the corporate governance structure of the company in the Iranian capital market. The results of the research in the qualitative part indicated the existence of 6 features of the civilized governance structure of the company that were confirmed. The results in the quantitative part also showed that the percentage of influence of the adhocracy feature is higher than other features of the civilized governance structure, which means the existence of interactive relationships in the corporate governance system and mutual understanding of internal and external expectations and needs to protect stakeholders' rights.

منابع و مأخذ:

• پیروزمند، علیرضا.، خورشیدی، محمد. (۱۳۹۸). مولفه‏‌های ساختاری تمدن سازی اسلامی (با رویکرد آینده پژوهی)، نشریه مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی، ۲(۱):۳۲۹-۳۵۸.


• حورعلی، منصوره. (۱۳۸۳). چارچوب معماری سیستم‌های اطلاعاتی مرکز مهندسی سازمانی () برای یکپارچگی کاربردهای سازمانی، نشریه مدیریت فردا، ۸/۷(۲): ۸۸-۱۰۹.


• زرین‌نگار، محمدجعفر.، فانی، علی‌اصغر.، دانایی‌فرد، حسن.، دلخواه، جلیل. (1397). واکاوی و تبیین تمدن سازمانی در سازمان‌های دولتی ایران، مدیریت دولتی، 10(1): 89-108


• شفیع‌زاده، بهاره.، حسینی، سیدعلی.، رحمانی، علی.، سلطانی، محمد. (1397). نقش گزارشگری مالی، شفافیت و راهبری شرکتی در حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران، فصلنامه بورس اوراق بهادار، 11(42): 74-95.


• کمائی، محمد. (۱۳۹۴). رابطة بین ساختاری فرهنگ، هویت و تمدن سازمانی در دانشگاه علوم پزشکی شیراز، پایان نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان فارس، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی.


• AL-Abrrow, H., Abdullah, H. and Atshan, N. (2019). Effect of organizational integrity and leadership behavior on organizational excellence: Mediator role of work engagement, International Journal of Organizational Analysis, 27(4): 972-985. https://doi.org/10.1108/IJOA-08-2018-1518


• Bingtao, S. (2015). Institution and Change of the Public Economy: A New Interpretation of Early Modern Civilization Evolution, Social Sciences in China, 36(1): 172-199. https://doi.org/10.1080/02529203.2015.1001488


• Chithambaranathan, P., Subramanian, N. and Palaniappan, P.K. (2015). An innovative framework for performance analysis of members of supply chains, Benchmarking: An International Journal, 22(2): 309-334


• Chizema, A., Pogrebna, G. (2019). The impact of government integrity and culture on corporate leadership practices: Evidence from the field and the laboratory, The Leadership Quarterly, 30(5): 111-139. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2019.07.001


• Frăticiu, L., Mihăescu, D., Andănuţ, M. (2015). Culture-Civilization-Organizational Culture and Managerial Performance, Procedia Economics and Finance, 27(2): 69-72 https://doi.org/10.1016/S2212-5671(15)00973-9


• Grine, F., Bensaid, B. and Zulkifli Mohd Yusoff, M.Y. (2013). Islamic art and the ethos of spirituality within a civilizational context, Multicultural Education & Technology Journal, 7(4): 288-300. https://doi.org/10.1108/METJ-03-2013-0010


• Harris, D, L., Twomey, T, M. (2020). Economic Democracy: The Role of Privilege in Advancing Civilization, The American Journal of Economics and Sociology, 78(5): 1229-1249. https://doi.org/10.1111/ajes.12304


• Huang, F., Sun, L., Chen, J. and Wu, C. (2020). IPO information acquisition and investor protection: A study based on sophisticated investor questionnaires, Nankai Business Review International, 11(4): 569-596. https://doi.org/10.1108/NBRI-01-2020-0006


• Kaur, J. & Sharma, S. (2014). Developing collaborative organizational culture, ethical workplace climate to enhance employee engagement: An empirical study of retail sector, in changing face of modern retail: the new economic order. Proceedings of international conference on management, Gurgaon, Excel India Publishers, New Delhi.


• Morgan, D.R. (2010). Civilizational futures within the integral futures framework: the plural quadrants, Foresight, 12(6): 69-90. https://doi.org/10.1108/14636681011089998


• Nakamaki, H., Hioki, K., Mitsui, I., Takeuchi, Y. (2018). Enterprise as an Instrument of Civilization, An Anthropological Approach to Business Administration, https://doi.org/10.1007/978-4-431-54916-1


• Neralla, N. (2022). Can corporate governance structure effect on corporate performance: an empirical investigation from Indian companies? International Journal of Disclosure and Governance, https://doi.org/10.1057/s41310-021-00135-z


• Saaty, T. L. (1990). How to make decision: the analytical decision process, European Journal of Operational Research, 48(1): 9-26


• Shi, X., Dempsey, M., Duong, H.N. and Kalev, P.S. (2015). Investor protection and market liquidity revisited, Corporate Governance, 15(4): 517-529. https://doi.org/10.1108/CG-04-2014-0046


• Simons, A., Wohlgenannt, I., Weinmann, M., Fleischer, S. (2020). Good gamers, good managers? A proof-of-concept study with Sid Meier’s Civilization, Review of Managerial Science, https://doi.org/10.1007/s11846-020-00378-0


• Su, Z., Alexiou, C. (2019). Equity incentive schemes, investor protection and corporate performance: Evidence from China, China Finance Review International, 10(3): 297-322. https://doi.org/10.1108/CFRI-07-2019-0091


• Sushil (2009). Interpretive ranking process, Global Journal of Flexible Systems Management, 10(4): 1-10.


• Sushil (2017^a), “Multi- criteria valuation of flexibility initiatives using integrated TISM–IRP with a big data framework, Production Planning & Control, 28(11/12): 999-1010


• Van Krieken, R. (2003). The barbarism of civilization: cultural genocide and the ‘stolen generations, The British Journal of Sociology, 50(2): 297-315. https://doi.org/10.1111/j.1468-4446.1999.00297.x


• Wan, P., Chen, X., Ke, Y. (2020). Does corporate integrity culture matter to corporate social responsibility? Evidence from China, Journal of Cleaner Production, 259(20): 1-32. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2020.120877


• Wendry, B., Nimran, U., Utami, H.N., Afrianty, T, W. (2022). The role of good corporate governance in mediating the effect of planning, coordination, supervision, and organizational culture on firm performance and firm sustainability, Environment, Development and Sustainability, https://doi.org/10.1007/s10668-022-02125-9


• Yu, V.F. and Ting, H. (2012). Financial development, investor protection, and corporate commitment to sustainability: Evidence from the FTSE Global 500, Management Decision, 50(1): 130-146. https://doi.org/10.1108/00251741211194912