تاثیر ظرفیت‌های رقابتی فناورانه‌ی شرکت‌ها بر گزارشگری مالی متقلبانه: آزمون نظریه دیدگاه اتکاء به منابع

محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت

رضا شیرانی ¹ (دانشجوی دکتری، گروه مدیریت صنعتی- مالی، واحد مسجدسلیمان، دانشگاه آزاد اسلامی، مسجدسلیمان ، ایران)
صابر ملاعلیزاده زواردهی ² (استادیار گروه مهندسی صنایع، واحد مسجدسلیمان، دانشگاه آزاد اسلامی، مسجدسلیمان، ایران)
اله کرم صالحی ³ (استادیار، گروه حسابداری، واحد مسجدسلیمان، دانشگاه آزاد اسلامی، مسجدسلیمان، ایران.)

تاریخ دریافت : 1401/04/25 تاریخ پذیرش : 1401/04/25 تاریخ انتشار : 1401/03/01

کلید واژه: ظرفیت‌های رقابتی فناورانه, گزارشگری مالی متقلبانه, نظریه دیدگاه اتکاء به منابع,

چکیده مقاله :

هدف: توسعه دانش و پیشرفت در فناوری، تحول گسترده‌ای را در جوامع ایجاد نموده است و سبب تغییرات عملکردی شرکت‌ها باهدف پاسخگویی به تلاطم‌های محیطی و انتظارات اجتماعی شده است. بسیاری از شرکت‌ها از فرصت پیشرفت فناوری، نهایت بهره را برای افزایش توانمندی‌های رقابتی خود برده‌اند و از این طریق تلاش نمودند تا مزیت رقابتی قابل‌توجهی را نسبت به سایر رقبا کسب نمایند. هدف این پژوهش تاثیر ظرفیت‌های رقابتی فناورانه‌ی شرکت‌ها بر گزارشگری مالی متقلبانه: آزمون تئوری دیدگاه اتکاء به منابع می‌باشد. روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده از نوع تحقیقات نیمه تجربی و پس رویدادی در حوزه تحقیقات اثباتی حسابداری است که با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها ابتدا اقدام به سنجش ظرفیت‌های رقابتی فناورانه‌ی شرکت‌ها شد و سپس براساس رگرسیون لوجستیک باتوجه به اینکه گزارشگری مالی متقلبانه به صورت ۰ و ۱ سنجش شده است، اقدام به آزمون فرضیه پژوهش گردید. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش را شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های 1۳۹۴ الی ۱۳۹۸ تشکیل دادند و تعداد ۷۶ شرکت براساس غربالگری سیستماتیک انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. یافته‌ها: نتیجه آزمون فرضیه پژوهش مشخص ساخت، ظرفیت‌های رقابتی فناورانه بر گزارشگری مالی متقلبانه تاثیر منفی و معناداری دارد. نتیجه‌گیری: این نتیجه براساس آزمون تئوری دیدگاه اتکاء به منابع، گویایی این واقعیت است که، شرکت‌ها با تمرکز بر ظرفیت فناوری قادر هستند تا منابع اطلاعاتی ناشی از تحقیق و توسعه را به مزیت رقابتی در تولید محصولات نوآورانه بدل نمایند و در تحت این شرایط به دلیل ویژگی‌های برتری‌جویانه‌ای که از نظر عملکردهای کسب بازده بالاتر خواهند داشت، احتمال گزارشگری متقلبانه کاهش خواهد یافت

چکیده انگلیسی:

Purpose: The development of knowledge and advancement in technology has brought about a wide-ranging transformation in societies and has led to changes in the performance of companies in order to respond to environmental turmoil and social expectations. Many companies have taken full advantage of the opportunity to advance their technology to increase their competitiveness, thereby trying to gain a significant competitive advantage over other competitors. The Purpose of this research is Effect of Companies' Technological Competitive Capabilities on Fraudulent Financial Reporting. Methedology: This research in terms of purpose, It is applied in terms of data collection method of quasi-experimental and post-event research in the field of positive accounting research using data envelopment analysis method, the technology-centric capability variable was first measured. The statistical population studied in this study consisted of knowledge-based companies listed on the Tehran Stock Exchange during the years 2015 to 2019 and 76 companies were selected and surveyed based on systematic screening. Finding: The result of testing the research hypothesis is that technological competitiveness has a negative and significant effect on fraudulent financial reporting. Conclusion: This result, based on the theory-based theory of resource theory test, reflects the fact that, by focusing on technology capacity, companies are able to turn research and development information resources into a competitive advantage in the production of innovative products. Hypocrites with higher returns on performance will be less likely to report fraudulently.

منابع و مأخذ:

• تشدیدی، الهه.، سپاسی، سحر.، اعتمادی، حسین.، آذر، عادل. (1398). ارائه رویکردی نوین در پیش‌بینی و کشف تقلب صورت‌های مالی با استفاده از الگوریتم زنبور عسل، دانش حسابداری، 10(3): 139-167.


• حسین‌زاده، محمد.، ولیان، حسن.، عبدلی، محمدرضا. (1400). قابلیت‌های رقابتی پویا و کیفیت گزارشگری مالی، دانش حسابداری، 12(1): 133-157.


• حسینی، سیدمیثم.، محفوظی، غلامرضا. (1399). تاثیر رفتارهای متهورانه مدیران بر احتمال وقوع تقلب در گزارشگری مالی، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 9(36): 97-112.


• رضائی پیته‌نوئی، یاسر.، صفری‌گرایلی، مهدی. (۱۳۹۷). خوانایی گزارشگری مالی و احتمال گزارشگری مالی متقلبانه، پژوهش‌های حسابداری مالی، ۳۸(۴): ۴۳-۵۸.


• رضائی، فرزین.، جعفری‌نیارکی، روح‌اله. (۱۳۹۴). رابطه بین اجتناب مالیاتی و تقلب در حسابداری، پژوهشنامه ی مالیات، ۲۳(۲۶): ۱۰۹-۱۳۴.


• رضائی‌پیته‌نوئی، یاسر.، عبداللهی، احمد. (1398). قابلیت مقایسه صورت‌های مالی و احتمال گزارشگری متقلبانه، پژوهش‌های حسابداری مالی، 11(2): 89-104


• رهروی‌دستجردی، علیرضا.، فروغی، داریوش.، کیانی، غلامحسین. (۱۳۹۷). ارزیابی خطر تقلب مدیران با استفاده از روش داده کاوی، دانش حسابداری، ۹(۱): ۹۱-۱۴۴.


• Abu Afifa, M.M., Saleh, I. (2021). Management accounting systems effectiveness, perceived environmental uncertainty and companies’ performance: the case of Jordanian companies, International Journal of Organizational Analysis, https://doi.org/10.1108/IJOA-07-2020-2288

 

• Aydin, H. (2021). Market orientation and product innovation: the mediating role of technological capability, European Journal of Innovation Management, 24(4): 1233-1267. https://doi.org/10.1108/EJIM-10-2019-0274


• Barney, J. B. (1991). Firm resources and sustained competitive advantage. Journal of Management, 17, 99–120


• Bogner, W. C., & Bansal, P. (2007). Knowledge management as the basis of sustained high performance. Journal of Management Studies, 44(1): 165–188.


• Boh, W. F., Slaughter, S. A., & Espinosa, J. A. (2007). Learning from experience in software development: A multilevel analysis. Management Science, 53(8): 1315–1331


• Chatterjee, S., Chaudhuri, R. and Vrontis, D. (2021). Knowledge sharing in international markets for product and process innovation: moderating role of firm's absorptive capacity, International Marketing Review,. https://doi.org/10.1108/IMR-11-2020-0261


• Coombs, J. E., & Bierly, P. E., III. (2006). Measuring technological capability and performance. R&D Management, 36(4): 421–438


• Dierickx, I., & Cool, K. (1989). Asset stock accumulation and sustainability of competitive advantage. Management Science, 35(3): 1504–1511.


• Dutta, S., Narasimhan, O., & Rajiv, S. (1999). Success in hightechnology markets: Is marketing capability critical? Marketing Science, 18(4): 547–568


• Dutta, S., Narasimhan, O., & Rajiv, S. (2005). Conceptualizing and measuring capabilities: Methodology and empirical application. Strategic Management Journal, 26(12): 277–285.


• Fang, M, K. (2018). Fraudulent Financial Reporting and Technological Capability in the Information Technology Sector: A Resource-Based Perspective, Journal Business Ethics, DOI 10.1007/s10551-017-3605-4


• Freixanet, J., Monreal, J. and Sánchez-Marín, G. (2021). Family firms’ selective learning-by-exporting: product vs process innovation and the role of technological capabilities, Multinational Business Review, 29(9): 210-236. https://doi.org/10.1108/MBR-01-2020-0011


• Fung, M. K. (2015). Cumulative prospect theory and managerial incentives for fraudulent financial reporting. Contemporary Accounting Research, 32(1): 55–75


• Grant, R. (2002). Contemporary strategy analysis: Concepts, techniques, applications (4th ed.). Oxford: Blackwell


• Han, H.-S., Lee, J.-N., & Seo, Y.-W. (2008). analyzing the impact of a firm's capability on outsourcing success: A process perspective. Information & Management, Vol. 45, No. 1, 31-42.


• Hasnan, S., Abdul Rahman, R., Mahenthiran, S. (2013). Management Motive, Weak Governance, Earnings Management, and Fraudulent Financial Reporting: Malaysian Evidence, Journal of International Accounting Research, 12(1): 1–27. https://doi.org/10.2308/jiar-50353


• Helfat, C., & Raubitschek, R. (2000). Product sequencing: Coevolution of knowledge, capabilities and products. Strategic Management Journal, 21(10/11): 961–979


• Horngren, C. T.; Datar, S. M.; and Rajan, M. V. (2012). Cost Accounting: A Managerial Emphasis, 14th Edition, New Jersey: Prentice-Hall, Inc


• Hribar, P., Kravet, T., and Wilson, R. (2014). A new measure of accounting quality. Review of Accounting Studies, 19(3): 506-538 https://doi.org/10.1007/s11142-013-9253-8


• Hunt, S. D. (2000). A general theory of competition: Resources, competences, productivity, economic growth. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.


• Irwin, D. A., & Klenow, P. J. (1994). Learning-by-doing spillovers in the semiconductor industry. Journal of Political Economy, 102(6): 1200–1227.


• Kukreja, G., Gupta, S.M., Sarea, A.M. and Kumaraswamy, S. (2020). Beneish M-score and Altman Z-score as a catalyst for corporate fraud detection, Journal of Investment Compliance, 21(4): 231-241. https://doi.org/10.1108/JOIC-09-2020-0022


• Li, J., Xia, J., & Zajac, E. J. (2018). On the duality of political and economic stakeholder influence on firm innovation performance: Theory and evidence from Chinese firms. Strategic Management Journal, 39(1): 193–216.


• Li, S., Shang, J., & Slaughter, S. A. (2010). Why do software firms fail? Capabilities, competitive actions, and firm survival in the software industry from 1995 to 2007. Information Systems Research, 21(3): 631–654


• Madhavaram, S., & Hunt, S. (2008). The service-dominant logic and a hierarchy of operant resources: developing masterful operant resources and implications for marketing strategy. Journal of the Academy of Marketing Science, 36(1): 67-82.


• Makadok, R. (2001). Toward a Synthesis of the Resource-Based and Dynamic-Capability Views of Rent Creation, Strategic Management Journal, 22(5): 387-401


• Martin, D. R., Aldhizer, G. R., III, Campbell, J. L., & Baker, T. A. (2002). When earnings management becomes fraud. Internal Auditing, 17(4), 14–21.


• Mulligan, P. (2002). Specification of a capability-based IT classification framework. Information & amp; Management, 39(8): 647-658.


• Nahapiet, J., & Ghoshal, S. (1998). Social capital, intellectual capital and the organizational advantage. Academy of Management Review, 23(2): 242–266


• Purda, L., and Skillicorn, D. (2015). Accounting variables, deception, and a bag of words: Assessing the tools of fraud detection. Contemporary Accounting Research, 32(3): 1193-1223


• Ross, J. W., Beath, C. M., & Goodhue, D. L. (1996). Develop long-term competitiveness through IT assets. Sloan management review, 18(1): 31-42.

Sallal, F., Bagherpour Velashani, M.A. and Saei, M.J. (2021). Fraudulent financial reporting motivations in emerging markets,