اجتناب مالیاتی و نظریه نمایندگی: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران

محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت

شکراله خواجوی ¹ , امیر سروستانی ²

1 - استاد حسابداری، دانشکده مدیریت، اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
2 - دانشجوی دکتری حسابداری، دانشکده مدیریت، اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

تاریخ دریافت : 1395/08/29 تاریخ پذیرش : 1396/01/15 تاریخ انتشار : 1396/07/01

کلید واژه: اجتناب مالیاتی, نظریه نمایندگی, نرخ موثر مالیات, هزینه‌های نمایندگی,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر از منظر نظریه نمایندگی، تاثیر هزینه‌های نمایندگی را بر اجتناب مالیاتی شرکت‌ها مورد ارزیابی قرار می‌دهد. از آنجایی که اجتناب مالیاتی به شکلی جسورانه در زمره فعالیت‌های خطرزا قرار دارد و می‌تواند موجبات متضرر شدن سهامداران را فراهم نماید، شرکت‌های ریسک‌گریز چنین فعالیت‌هایی را دنبال نمی‌کنند. با این وجود در شرکت‌هایی که هزینه‌های نمایندگی بالایی وجود دارد، پیش‌بینی می‌شود درجه ریسک‌پذیری بالایی نیز وجود داشته باشد و رویکردی جسورانه را در قبال مالیات اتخاذ کنند. بنابراین ممکن است میزان هزینه‌های نمایندگی موجود در شرکت‌ها بر اجتناب مالیاتی آنان موثر باشد. نتایج به دست آمده در این پژوهش این اظهارات را توجیه می‌کند. در راستای آزمون تجربی این موضوع، از 138 شرکت در بازه زمانی 1385 الی 1393 استفاده شده است. نتایج به دست آمده از تاثیرگذاری مثبت هزینه‌های نمایندگی بر اجتناب مالیاتی پشتیبانی می‌کند. پژوهش حاضر می‌تواند به فهم دقیق‌تری از نقش نظریه نمایندگی در چارچوب اجتناب مالیاتی منجر شود و نشان دهد که چگونه مشکلات نمایندگی رویکرد مالیاتی شرکت‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

چکیده انگلیسی:

This research, from an agency theory perspective, evaluates the influence of agency costs on the tax avoidance of firms. Because tax aggressiveness is a risky action and can cause loss of shareholders, risk averse firms do not follow such actions. However, the companies that represent high agency costs are expected to be a high degree of risk and take an aggressive approach about paying tax. Thus the level of agency costs of firms can influence their tax avoidance. The results obtained in this study, justify this statement. To empirically test of this matter, 138 companies in the period 2006 to 2014 is used. Obtained results support the positive influencing of agency cost on the tax aggressiveness. These findings contribute toward a better understanding of agency theory on the context of corporate tax aggressiveness and show how agency problems affect corporate tax approach.

منابع و مأخذ:

*      باباجانی، جعفر و مجید عبدی .(1389). رابطه راهبری شرکتی و سود مشمول مالیات شرکت‌ها؛ مجله پژوهش های حسابداری مالی؛ شماره 3؛ صص65-86.

*   پورحیدری، امید و امیر سروستانی. (1392). شناسایی و تبیین عوامل موثر بر مدیریت مالیات. مجله دانش حسابداری، شماره 12، صص 89-110.

*      پورحیدری، امید؛ سروستانی، امیر و رحمت‌ا.. هوشمند. (1391). تاثیر رقابتی بودن بازار محصول بر هزینه‌های نمایندگی. مجله دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، شماره 16، صص 13-28.

*      سپاسی، سحر و زهرا فتحی. (1394). تاثیر حاکمیت شرکتی بر سیاست تعهدی تقلیل­دهنده مالیاتی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه حسابداری مدیریت، شماره 25، صص 49-59.

*      عابدی، نیلوفر و مهدی صفری گرایلی. (1395). تاثیر شفافیت اطلاعاتی بر رابطه اجتناب مالیاتی و ارزش شرکت. فصلنامه حسابداری مدیریت، شماره 31، صص 65-80.

*      کرمی، شیما؛ رهنمای رودپشتی، فریدون و زهرا دیانتی دیلمی. (1395). ارزیابی اثر اجتناب مالیاتی بر آگاهی بخشی سود­های گزارش شده شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه حسابداری مدیریت، شماره 28، صص 15-37.

*      مدرس، احمد و حمید زارعیان برجی. (1392). بررسی محتوای اطلاعاتی تفاوت مالیات ابرازی و قطعی و ارتباط آن با کیفیت سود شرکت­ها. فصلنامه حسابداری مدیریت، شماره 17، صص 15-28.

*      Armstrong, S. Blouin, J. Jagolinzer, A. & Larker, D. (2013). Corporate Governance, Incentives, and Tax Avoidance. Journal of Accounting and Economics, 60 (1): 1-17. 

*      Badertscher,  A. Sharon, K. &  Sonja, R. (2013). The separation of ownership and control and corporate tax avoidance. Journal of Accounting and Economics, 56: 228–250.

*      Chen, S. Chen, X. Cheng, Q. & Shevlin, T. (2010). Are family firms more tax aggressive than non-family firms? Journal of Financial Economics, 95: 41–61.

*      Desai, M. & Dharmapala, D.( 2006). Corporate tax avoidance and high-powered incentives. Journal of Financial Economics, 79: 145–179.

*      Doukas, A. Mcknight, J. & Pantzalis, C. (2005). Security analysis, agency costs and UK firm characteristics. International Review of Financial Analysis, 14: 493-507.

*      Fama, E. & Jensen, M. (1983). Separation of ownership and control . Journal of Law and Economics, 26 (2): 301-325.

*      Fleming, R. Heaney, G. & Mccosker, R. (2005). Agency costs and ownership structure in Australia. Pacific- Basin Finance Journal, 13: 29-52.

*      Florackis, C. (2008). Agency costs and corporate governance mechanisms: Evidence for UK firms. International Journal of Managerial Finance, 4: 37-59.

*      Hanlon, M. & Heitzman, Sh. (2010). A review of tax research. Journal of Accounting and Economics, 50: 127-178.

*      Henry, D. (2010). Agency costs, ownership structure and corporate governance compliance: A private contracting perspective. Pacific-Basin Finance Journal, 18: 24–46

*      Huseynov, F. & Klamm, B. (2012). Tax avoidance, tax management and corporate social responsibility. Journal of Corporate Finance, 18: 804–827.

*      Jensen, M. C. (1986). Agency costs of free cash flow, corporate finance and takeovers. American Economics Review, 76: 323-339.

*      Jensen, M. C. & Meckling, W. (1976). Theory of the firm: managerial behaviour, agency costs and ownership structure. Journal of Financial Economics, 3: 305–360.

*      Kaplan, S. & Weisbach, M. (1992). The success of acquisitions: Evidence from divestitures. Journal of Finance, 47: 107-138.

*      Khurana, K. & Moser, J. (2009). Institutional Ownership and Tax aggressiveness. Available at: www.ssrn.com.

*      Leventis,  S. Weetman, P. & Caramanis, C. (2011). Agency costs and product market competition: The case of audit pricing in Greece. The British Accounting Review, 43: 112-119.

*      Mcknight, F. & Weir, C. (2008). Agency costs, corporate governance mechanisms and ownership structure in large UK publicly quoted companies: A panel data analysis. The Quarterly Review of Economics and Finance, 49: 139−158.

*      Singh, M. & Davidson, W. A. (2003). Agency costs, ownership structures and corporate governance mechanisms. Journal of Banking and Finance, 27: 793-816.

*      Steijvers, T. & Niskanen, M. (2014). Tax aggressiveness in private family firms: An agency perspective. Journal of Family Business Strategy, 5 (4): 347-357.

*      Wallace, A. W .(1980). The Economic Role of the Audit in Free and Regulated Markets. Rochester:  Graduate School of Management, University of Rochester.

*      Wenzel. M. (2002). The Impact of Outcome Orientation and Justice Concerns on Tax Compliance. Journal of Applied Psychology, 87: 629–645.

*      Yuan, J. & Jiang, Y. (2008). Accounting Information Quality, Free Cash Flow and Overinvestment: A Chinese Study. The Business Review, 11 (1): 159-166