تحلیل پارادایمیک سازه‏های اجتماعی اثرگذار بر عدم موفقیت پروژه ‏های توسعه‏ای – روستایی (مورد مطالعه: پروژه ایستگاه پمپاژ آب روستای پاسار هرسین)

محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

پریسا مرادیان ¹ (دانش آموخته کارشناسی ارشد توسعه روستایی،گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران)
فرحناز رستمی ² (استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، گروه ترویج و آموزش کشاورزی،دانشکده دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران)
شهپر گراوندی ³ (استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، گروه ترویج و آموزش کشاورزی،دانشکده دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران)

تاریخ دریافت : 1401/08/30 تاریخ پذیرش : 1401/08/30 تاریخ انتشار : 1401/09/01

کلید واژه: توسعه باغات, ایستگاه پمپاژ, نظریه زمینه‏ای, روستای پاسار,

چکیده مقاله :

در دهه های گذشته طرح های توسعه ای متعددی در کشور اجرا شده است، که یکی از مهم ترین این طرح ها، طرح توسعه باغات و مطرح شدن شبکه ایستگاه های پمپاژ آب می باشد. با توجه به این که بسیاری از این طرح ها با شکست مواجه شده است، پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با استفاده از نظریه زمینه ای به آسیب شناسی پروژه ایستگاه پمپاژ آب روستای پاسار هرسین پرداخته است. به منظور گردآوری اطلاعات از مصاحبه عمیق، گروه متمرکز و مشاهده مستقیم محقق استفاده شد که تجزیه و تحلیل داده ها طی دو مرحله ی کدگذاری باز و محوری انجام شد جامعه مورد مطالعه این پژوهش کارشناسان درگیر در پروژه و بهره برداران روستای پاسارمی باشند. همچنین در انجام مصاحبه ها از تکنیک های نمونه گیری هدفمند از نوع بارز در مرحله اول (مصاحبه با بهره برداران و کارشناسان شناخته شده و دارای اطلاعات) و گلوله برفی در مرحله دوم (مصاحبه با افراد معرفی شده از جانب سایر نمونه ها) درجهت رسیدن به اشباع نظری و غنای مفهومی بهره گرفته شده است.شکست پروژه موضوع و پدیده ی اصلی بود که پژوهشگران در مرور و بازخوانی یادداشت های میدانی خود، مکرراً با آن برخورد داشتند. همچنین در این بررسی با بهره گیری از مدل پارادایمی شرایط علی (برنامه ریزی ضعیف و ناکارآمد، سازماندهی و کارگزینی ضعیف پروژه، عدم آموزش و اطلاع دهی به بهره برداران، و عدم ثبات مسئولیت و مدیریت)، شرایط زمینه ای(پایین بودن سرمایه اجتماعی مردم پاسار، پایین بودن سرمایه انسانی مردم پاسار، نامناسب بودن زیرساخت ها و سرمایه طبیعی در روستا، وابستگی مردم محلی به دولت، و نامناسب بودن جو و فضای حاکم در زمان پروژه )، شرایط مداخله گر (منفعت طلبی مسئولین و قدرتمندان محلی، عدم توجه به تنوع درآمدی در طی اجرای پروژه،عدم تعهد پیمانکار به تعهدات خود، عدم توجه به نیازها، خواسته ها و ارزش های مردم محلی و طولانی شدن پروژه)، راهبردها و پیامدها مورد واکاوی قرار گرفت.

منابع و مأخذ:

احسانی، مهرداد. خالدی، هومن. (1382). شناخت و ارتقای بهره‏وری آب کشاورزی به منظور تأمین امنیت آبی و غذایی کشور. چاپ اول. تهران. کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران. ص56-68. https://civilica.com/doc/10109/

ازکیا، مصطفی. (1389). تجارب توسعة روستایی در ایران و دستیابی به توسعة پایدار روستایی »

حاضری، آتنا، قبادیان، رسول، فاطمی، سیداحسان. (1395). محسبات فشار ناشی از ضربه قوچ در سیستم آبیاری بارانی با مدل ریاضی، کنگره بین‏المللی مهندسی و توسعه تکنولوژی، دانشگاه تبریز. 125-114. https://civilica.com/doc/575438

غفاری،گلاره.،احمدی،حسن.، بهمنی، امید.، نظری سامانی،علی اکبر. (1394). ارزیابی اثر طرح آبخیزداری حوزه آبخیزکن بر میزان فرسایش. نشریه: مرتع و آبخیزداری، دوره 68، شماره 3، ص 180-169. https://jrwm.ut.ac.ir/article_61974.html

شاهرودی، ع. و چیذری،م. (1387). عوامل تاثیر گذار بر مشارکت کشاورزان در مدیریت شبکه های آبیاری : مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی، 75-63. https://getjson.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=9688

. رزمی، م، (1389) بهینه‏سازی مصرف آب کشاورزی، سازمان کشاورزی آذربایجان شرقی، ش 94، ص 19-1. https://en.civilica.com/doc/1061555

مهدوی، صدیقه، صحنه، بهمن، نجفی کانی، علی اکبر( 1399). تحلیلی بر چالش‏ها و فرصت‏های پیش‏روی توسعه یافتگی پایدار روستاهای نواحی کوهستانی و جلگه‏ای شهرستان گرگان، فصلنامه جغرافیا و توسعه، ش61.ص142-115. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1719414

مولایی هشجین، نصرالله. (1390) تحلیل جغرافیایی از امکانات و تنگناهای توسعه روستایی در ناحیه خلخال فصلنامة فضای جغرافیایی، ص40-21. https://www.sid.ir/Fa/Journal/Supporting.aspx?ID=162180

یعقوبی، جعفر (1392). بررسی علل نارسایی‏ها و مشکلات موجود در بهره‏برداری از شبکه‏های فرعی آبیاری و زهکشی در اراضی کشت و صنعت مغان. هفتمین سمینار کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران. ص 305-. https://civilica.com/doc/9966/

ییلاق چغاخورر، حمید، کرمی، علی (1398). ارزیابی کارایی آبیاری و مدیریت کشاورزی سازمان‏های آب استان خوزستان. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران. شماره 3 صفحات 515-530. https://iranjournals.nlai.ir/handle/123456789/346596

S (1999). Participatory Irrigation manangment activitiesn and water user organizations involvement in turkey. Mediteranean commicion for sustainable Development, Turkey. 47-66. https://www.researchgate.net/publication/333814806

Facon, T. (2002). Improving the irrigation service to farmers: a key issue in participatory irrigation manangment. Report of the APO Seminar on Organizational Change for Participatiry irrigation Manangment, Philippens, 1-57. https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.474.8537

Ghazonai, W., Merlet, S., Mekki, I. & Vidal, A. (2009). Farmers percepcions and engineering approach in the modernization of a community-mnaged irrigation scheme. A case study from an oasis of the Nnefzawa. Irrigation and Drange, 285-296. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/ird.528

Kadirbu Z. & Özertan. G. (2011). Users’ perceptions of water user associations: Evidence from three cases in Turkey. Working Paper 2011–1. Istanbul: Boğaziçi University Department of Economics,98-110. http://ideas.econ.boun.edu.tr/RePEc/pdf/201101.pdf

Palanisami, K. (2006). Sustainable management of tank irrigation systems in India. Journal of developments in sustainable agriculture, 1(1), 34-40. https://www.jstage.jst.go.jp/article/jdsa/1/1/1_1_34/_pdf

Montazer, A. A. & Heidarian, A. A. (2001). The Participatory approach to the Integraeted Watershed manangment. Hnternational commission on irrigation and drainage. First Asian Reginal Conference. Seoul.179-191. https://jrur.ut.ac.ir/m/article_67927

Merry,D. J., Meinzen-Dick. R., Mollinga, P. P &Karar, E.( 2007). Palicy and institutional reforms: the art of the possible. Chapter 5 in david Mlden. Water for Food, Water for life: A comperhenshve Assessment of Water Manangment in Agricultural.68-79. https://www.academia.edu/880337/Water_Availability_and_Its_Use_in_Agriculture

Regner, N.,( 2012). Evalvacija usposabljanja zaposlenih: diplomsko delo (Doctoral dissertation, N Regner).54-67. https://revis.openscience.si/IzpisGradiva.php?id=7003&lang=eng

Yercan,M(. 2003). Manangment turn-over and participatory manangment of irrigation schems: a cace study of the Gediz River Basin in Turkey. Agricultural Water Manangment62(3): 205-214. https://ideas.repec.org › agiwat › v62y2003i3p205-21