بررسی مسئله اشتغال و راهبرد توسعه پایدار با روش تحلیل تغییر- سهم

محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

حمید سپهردوست ¹ , مهسا باروتی ²

1 - دانشگاه بو علی سینا
2 - دانشگاه بوعلی سینا

تاریخ دریافت : 1395/06/24 تاریخ پذیرش : 1396/06/06 تاریخ انتشار : 1386/10/01

کلید واژه: ضریب نسبت مکانی, اشتغال, تغییر- سهم, استان لرستان, مزیت نسبی,

چکیده مقاله :

استان لرستان، با وجود منابع غنی طبیعی، تنوع آب و هوایی، آب فراوان، دشت های وسیع، معادن متنوع، نیروی‌کار جوان و فراوان و سرشار از قابلیت‌های گردشگری در بین استان‌های کشور و در اقتصاد ملی موقعیت ضعیفی داشته و طی سال های گذشته، نتوانسته است به تناسب توانمندی‌ها و فرصت‌های خود از اقتصاد ملی سهم مناسبی کسب کند. هدف از این مطالعه، تحلیل وضعیت اشتغال در بخش های عمده اقتصادی استان لرستان طی سال های1390-1380 است. برای این منظور از داده های مربوط به نتایج طرح آمارگیری نیروی کار سال های 1380 و1390 استفاده شد تا با بکارگیری دو مدل اقتصاد پایه و تغییر- سهم، به بررسی علل رشد متناسب یا نامتناسب شاغلان استان لرستان نسبت به کل کشور (اقتصاد مرجع) و همچنین تشخیص بخش‌های دارای مزیت نسبی و قدرت رقابتی استان بپردازیم. نتایج حاصل از پژوهش، نشان‌دهنده نامتناسب بودن وضعیت رشد شاغلان استان لرستان نسبت به شاغلان کشور در دوره مورد بررسی می‌باشد، به طوریکه مدل تحلیل تغییر- سهم، علت این عدم تناسب را تغییرات رقابتی و ساختاری منفی بیان می‌کند. همچنین نتایج حاصل از بکارگیری ضریب نسبت مکانی، بیانگر پایه‌ای بودن بخش کشاورزی با ضریب81/1 و غیرپایه‌ای بودن بخش‌های صنعت و خدمات با ضرایب 79/0 و 85/0، طی دوره مورد بررسی می‌باشد و به عنوان یک توصیه سیاستی می‌توان نتیجه گرفت که حرکت بخش کشاورزی استان در جهت مزیت نسبی کشور و حرکت بخش‌های صنعت و خدمات برخلاف جهت مزیت نسبی کشور طی دوره بررسی بوده است.

چکیده انگلیسی:

Lorestan province, despite abundant natural resources, climate variability, water, vast plains, various minerals, abundant and rich human resource and suitable potential of tourism attraction posses a poor status in the country in national level and over the years, has failed to earn a good share of the national economy. The main objective of present study is to investigate the proportionate and disproportionate growth rate of employment in Lorestan province of Iran during the period of 2001-2011, compared to the rest of the county (Reference Sector) at national level, using Shift-Share and Location Quotient models. By measuring Location Quotient (LQ) coefficients, the results show that from the view point of employment rate and its share in different economic sectors, the agricultural sector still remains to be a basic and fundamental sector (LQ=1.81) compared to other sectors of industry (LQ=0.79) and services (LQ=0.85) of Lorestan province, during the period of study. Generally as a policy making result, it is concluded that the path way designed to achieve relative advantages in agricultural sector of Lorestan, proved to be just in the way of relative advantages policy designed for the country. While it could not happen for Lorestan to keep pace with national policy designed for other two sectors of the economy, i.e. industrial and services.