مشکلات درونیسازیشده و برونی‌سازی‌شده درکودکان: ترتیب تولد و فاصله سنی
محورهای موضوعی : روان شناسی تحولیسید عباس ساطوزبان 1 , عباسعلی هراتیان 2 , کارینه طهماسیان 3 , محمدرضا احمدی 4
1 - دانشجوی دکتری مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
2 - کارشناس ارشد روان شناسی خانواده
3 - استادیار دانشگاه شهید بهشتی
4 - استادیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
کلید واژه: کودک, ترتیب تولد, فاصله سنی, مشکلات درونیسازیشده و برونی‌سازی‌شده, خواهر و برادر,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر از نوع علّی‌ـ‌مقایسه‌ای بود که با هدف مقایسه مشکلات رفتاری درونی و برونی سازی شده کودکان با توجه به فاصله سنی و ترتیب تولد انجام گرفت. نمونه مورد پژوهش را 536 دانش‌آموز دورة ابتدایی شهرستان یزد به همراه والدین شان تشکیل دادند که به روش نمونه‌برداری خوشه‌ای تصادفی انتخاب شدند. از سیاهه رفتاری کودکان (CBCL؛ آشنباخ و رسکورلا، 2001)، به همراه فرم اطلاعات جمعیت‌شناختی محقق ساخته برای جمع آوری داده ها استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس دوراهه نشان دادند فاصله سنی و ترتیب تولد فرزندان تأثیر معناداری بر مشکلات برونی سازی شده کودکان دارد. نتایج نشان دادند کودکانی که تفاوت سنی آنها با خواهر/برادرشان، کمتر از دو سال است، بیشترین میزان مشکلات برونی سازی شده را نشان می دهند. همچنین، فرزندانی که رتبه تولد آنها چهارم به بعد یا رتبه اول در خانواده‌اند، به ترتیب بیشترین میانگین مشکلات برونی سازی شده را نشان دادند. طبق یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که تفاوت سنی دو تا سه سال بین دو فرزند فاصله مناسبی است و خانواده هایی که سه فرزند دارند، میانگین مشکلات رفتاری کودکان آنها کمتر از سایر گروه ها است.
This causal-comparative study aimed to compare the children’s internalizing and externalizing behavioral problems in terms of birth order and age spacing. Five hundred and thirty six elementary students and their parents were selected by multistage random cluster sampling from city of Yazd. The Child Behavior Checklist (CBCL; Achenbach & Rescorla, 2001) and a demographic information form were used in the study. The results of the two-way analysis of variance indicated that the age spacing between siblings and birth order had significant impact on externalizing behavioral problems. The children with under two years age space had most problems of externalization. Furthermore, the fourth-born child onward and the firstborn child had the highest scores of externalizing problems, respectively. The findings suggested that 2-3 years of age space was appropriate and the behavioral problems of children in families with three children were lower than other groups.
احدی، ح. و بنی‌جمال، ش. (1375). مفاهیم بنیادی در روان‌شناسی کودک و روان‌شناسی رشد. تهران: بنیاد.
اکستین، د. و کرن، ر. (1389). ارزیابی و درمان سبک زندگی. ترجمه ح. علیزاده، م. سیفی و ف. کرمی. اهواز: نشر رسش (تاریخ انتشار اصلی، 2002).
آقامحمدی، س. (1391). اثر آموزش مدیریت روابط همشیران به والدین بر بهبود روابط همشیران و کاهش تنیدگی والدگری. پایاننامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی کودک و نوجوان. دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
جوانبخت، م. و محمودی، م. (1389). مقایسه گرایشهای اضطرابی و وسواسی فرزندان اول با فرزندان وسط و آخر خانواده. مجله روانپزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران (اندیشهو رفتار)، 16(3) ، 286-286.
دادستان، پ.، بیات، م. و عسگری، ع. (1388). تأثیر بازی‌درمانگری کودک‌محور بر کاهش مشکلات برونی‌سازی‌شده کودکان. فصلنامه علوم رفتاری، 4 (3)، 264-257.
رایکمن، ر. (1387). نظریه‌های شخصیت. ترجمه م. فیروزبخت. تهران:
ارسباران (تاریخ انتشار اصلی، 2008).
ساطوریان، س. ع. (1392). مقایسه ابعاد والدگری، رابطه والد-کودک و مشکلات رفتاری کودکان در خانوادههای تک‌فرزند و چند فرزند. پایاننامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی خانواده، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
ساطوریان، س. ع.، طهماسیان، ک. و احمدی، م. ا. (1393). مقایسه مشکلات درونی و برونی‌سازی‌شده کودکان در خانوادههای تک فرزند و دو فرزند. فصلنامه روان‌شناسی و دین، 7(27)، 80-65.
شولتز، د. و شولتز، س. ا. (1385). نظریه‌های شخصیت. ترجمه ی. سیدمحمدی. تهران: نشر ویرایش (تاریخ انتشار اصلی، 1998).
کمپبل، س. ب. (1387). مشکلات رفتاری کودکان پیش‌دبستانی. ترجمه س. صیادلو. تهران: نشر دانژه (تاریخ نشر به زبان اصلی، 2002).
گرجی، ی. و فلاحی، ش. (1392). واکنش‌های کودکان به تولد خواهر یا برادر جدید. مجله دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 4 (51)، 109-100.
فرزادفرد، س. ز. و هومن، ح. ع. (1387). نقش آموزش مهارتهای فرزندپروری بر کاهش تنیدگی مادران و مشکلات رفتاری کودکان. فصلنامه روان‌شناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 15(4)، 289- 277.
مصباح، ع.، زارعان، م.، بی‌ریا، ن.، آقاتهرانی، م.، رهنمایی، س. ا.، شاملی، ع.، حقانی، ا. و ساجدی، ا. (1383). روان‌شناسی رشد با نگرش به منابع اسلامی. تهران: سمت.
مینایی، ا. (1390). کتابچه راهنمای فرم‌های سن مدرسه نظام سنجش مبتنی بر تجربه آشنباخ. تهران: پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش.
هومن، ح. (1389). استنباط آماری در پژوهش‌های رفتاری. تهران: انتشارات سمت.
یگانه، ط. (1393). اثربخشی آموزش مهارتهای اجتماعی بر کنش‌وری سازشی و اختلال‌های هیجانی-رفتاری دانش‌آموزان. روان‌شناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 10(40)، 419-409.
Abramovitch, R., Corter, C., Pepler, D. J., & Stanhope, L. (1986). Sibling and peer interaction: A final follow-up and a comparison. Child Development, 57, 217-229.
Achenbach, T. M, & Rescorla, L. A. (2001). Manual for the ASEBA school age forms & profiles. Burlington, VT: university of Vermont, Research center of children.
Bangirana, P., Nakasujja, N., Giordani, B., Opoka, R. O., John, C. C., & Boivin, M. J. (2009). Reliability of the Luganda version of the Child Behaviour Checklist in measuring behavioral problems after cerebral malaria. Child and Ado-lescent Psychiatry and Mental Health, doi: 10. 1186/1753-2000, 3-38.
Bank, S. P., & Kahn, M. P. (1997). The sibiling bond. New York: Basic Books.
Barber, B. K., Stolz, H. E., & Olsen, J. A. (2005). Parental support psychological control, and beha-vioral control: Assessing relevance cross time, method and culture. Mnographs of the Society for Research in Child Development, 70(4), 1-37.
Baumeister, R. F., & Vohs, K. D. (2004). Handbook of self–regulation, research, theory and appli-cations. New York: Guilford Press.
Baydar, N., Greek, A., & Brooks-Gunn, J. (1997). A longitudinal study of the effects of the birth of a sibling during the first 6 years of life. Journal of Marriage and the Family, 59(4),939-956.
Bloomquist, M. L. (2004). Coping skills with mala-daptive child. Tehran: Sana Publication.
Bradly, S. J. (2002). Affect regulation and the deve-lopment of psychology. New York: Guildford.
Brandendburg, N. A., Friedman, R. M., & Silver, S. E. (1990). The epidemiology of childhood psy-chiatric disorder: Prevalence findings from recent studies. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 29, 76- 83.
Bryant, W. K., & Zirck, C. D. (1996). Are we investing less in the next generation? Historical trends in time spent with children. Journal of Family and Economic Issues, 17, 365-92.
Buhrmester, D., & Furman, W. (1990). Perceptions of sibling relationships during middle childhood and adolescence. Child Development, 61, 1387-1398.
Burt, S. A., Krueger, R. F., McGue, M., & Iacano, W. (2003). Parent-child conflict and the como-rbidity among childhood externalizing disorder. Journal of Archives of General Psychiatry, 60, 505-513.
Campbell, S. B., Shaw, D. S., & Gilliom, M. (2000). Early externalizing behavior problems: Toddlers and pre-schoolers at risk for later maladjustment. Development and Psychopathology, 12, 467-488.
Cicirelli, V. G. (1982). Sibling influence throughout the lifespan. In M. E. Lamb & S. Smith (Eds.), Sibling relationships: Their nature and significance across the lifespan (pp. 267-284). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Dunn, J. (1996). Young children's close relationship. Newbury Park: SAGE.
Fienberg, M. E., McHale, S. M., Crouter, A. C., & Cumsille, P. (2003). Sibling differentiation: Sibling and parent relationship trajectories in adolescence. Child Development, 74 (5), 1231-1274.
Gimpel, G. A., & Holland, M. L. (2002). Emotional and behavioral problem of young children: Effective intervention in the preschool and kinder-garten years. New York: Guildford.
Glosser, R. (2011). Examination of the relationship between the Child Behavior Checklist/ 6-18 and the Social Responsiveness Scale Parent Forms using individuals with high functioning autism. Doctoral Dissertation, Indiana University of Pennsylvania.
Kaplan, H., & Sadock, B. (2002). Clinical Psychiatry. Translated by N. Pouraphkari. Tehran: Publication Azadeh.
Kauffman, J . M. (2001). Characteristics of emotional and behavior Disorder of Children and Youth (7th ed.). NJ: Merill /Prentice hall.
Kim, J., McHale, S. M., Crouter, A., & Osgood, D. (2007). Longitudinal linkages between sibling rela-tionships and adjustment from middle childhood through adolescence. Developmental Psychology, 43(4), 960-973.
Lee, E. H., Zhou, Q., Ly, J., Main, A., Tao, A., & Chen, S. H. (2014). Neighborhood characteristics, parenting styles, and children’s behavioral prob-lems in Chinese-American immigrant families. Cultural Diversity and Ethnic Minority Psycho-logy, 20, 202-212.
Mairet, P. (1964). Alfred Adler: Problems of neurosis: A book of case studies. New York: Harper & Row.
McClintock, S. M. (2005). Relationship of internalizing behavior problems to intelligence and executive functioning in children. MS dissertation, University of Texas southwestern madicall center at Dallas.
Mitchell, J. (2006). Siblings: Sex and violence. Malden: Blackwell Publishing Ltd.
Maughan, B., Rowe, R., Messer, J., Goodman, R., & Meltzer, H. (2004). Conduct Disorder and Pro-positional Defiant Disorder in national sample: developmental epidemiology. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 45, 609-621.
Muhtadie, L., Zhou, Q., Eisenberg, N., & Wang, Y. (2013). Predicting Chinese children’s internalizing problems: The unique and interactive effects of temperament and parenting. Development and Psy-chopathology, 25, 653-667.
Nakamura, B., Ebesutani, C., Bernstein, A., & Chorpita, B. (2009). A psychometric analysis of the Child Behavior Checklist DSM-oriented Scales. Journal of Psychopathology and Behavioral Asse-ssment, 31, 178-189.
Newman, J. (1996). The more the merrier? Effects of family size and sibling spacing on sibling rela-tionships. Child: Care, Health and Development, 22, 285-302.
Pau-Ching, L. (2007). Sibling relationships in adult-hood and old age: A case study of Taiwan. Current Sociology, 55(4), 621- 637.
Pudrovska, T. (2008). Psychological implications of motherhood and fatherhood in midlife: Evidence from sibling models. Journal of Marriage and Family, 70, 168-181.
Schroder, C. S., & Gordon, B. N. (2002). Assessment and treatment of childhood problems: A clinician's guide (2nd ed). New York: Guilford Press.
Stillwell, R., & Dunn, J. (1985). Continuities in sibling relationships: Patterns of aggression and friendliness. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 26, 627-637.
Stocker, C., Dunn, J., & Plomin, R. (1989). Sibling relationships: Links with child temperament,
maternal behavior, and family structure. Child Development, 60, 715-727.
Sulloway, F. J. (2001). Sibling-order effects. Inter-national Encyclopedia of the Social and Behavioral Sciences. Amsterdam: Elsevier Science Ltd.
Tamrouti-Makkin, I., Dobas, J. S., Gerris, J. R., & Van Aken, M. A. (2004). The relation between the absolute level of parenting and differential parental treatment with adolescent sibling adjustment. Journal of Child Psychology & Psychiatry, 45(8), 1397-1406.
Vandell, D. L. (1987). Baby sister, baby brother: Reactions to the birth of a sibling and patterns of early sibling relationships. In F. F. Schachter & R. K. Stone (Eds.). Practical concerns about siblings: Bridging the research-practice gap (pp. 13- 37). New York: Haworth.
Van Langveld, A. D. (2010). Sibling relationships, stress and well-being during early adolescence. PhD thesis, Brigham Young University, School of Family Life.
Youngstrom, E., Youngstrom, J. K., & Starr, M. (2005). Bipolar diagnoses in community mental health: Achenbach Child Behavior Checklist profiles and patterns of comorbidity. Biological Psychiatry, 58, 569-575.