اثربخشی آموزش الگوی خوش‌بینی به روش قصهگویی بر افزایش پیشرفت تحصیلی در کودکان دبستانی
محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتیحمزه گنجی 1 , کامران امیریان 2
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، گروه روانشناسی عمومی، رودهن، ایران،
2 - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی
کلید واژه: پیشرفت تحصیلی, قصهگویی, بدبینی, خوش‌بینی, کودکان دبستانی,
چکیده مقاله :
قصه گویی به عنوان روشی غیرمستقیم برای ارایه چارچوبی برای آموزش و ارتقاء خودفهمی، کارآیی و وحدت دادن به تجارب، می تواند در سلامت کودکان و نوجوانان نقشی مؤثر داشته باشد. بنابراین هدف از پژوهش حاضر، اثربخشی آموزش الگوی خوش بینی به روش قصه گویی بر افزایش پیشرفت تحصیلی در کودکان دبستانی شهر سنقر بود. این پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح دو گروه آزمایش و کنترل با پیش آزمون–پس آزمون و مرحله ی پیگیری می باشد. از نمرات پیشرفت تحصیلی کودکان برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده شد. گروه نمونه از بین داوطلبان شرکت در کارگاه قصه گویی انتخاب شد و با روش همتا کردن براساس نمره ی پیش آزمون پیشرفت تحصیلی، آزمودنی ها به دو دسته هم‌طراز تقسیم شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش وکنترل قرار گرفتند. گروه نمونه شامل 31 نفر بوده است. طرح آزمایشی طی 12 جلسه اجرا شد. و سه ماه بعد از اتمام جلسات پس آزمون و شش ماه بعد از پس آزمون، آزمون پیگیری اجرا شد. داده ها با آمار توصیفی، آزمون t مستقل و تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش الگوی خوش بینی به روش قصه گویی، باعث افزایش پیشرفت تحصیلی در کودکان دبستانی شده است. همچنین کاربرد پذیری این روش منجر به پایداری اثرات آن بعد ازشش ماه شده است. بنابراین می توان پیشرفت تحصیلی کودکان را با استفاده از آموزش الگوی خوش بینی به روش قصه گویی تغییر داد و با استفاده از این آموزش به کودکان می توان بسیاری از مشکلات ناشی از پیشرفت تحصیلی را که منجر به سایر مشکلات خواهد شد از بین برد یا حداقل کاهش داد.
Storytelling as an indirect method of providing a framework for training and promoting self-understanding, efficiency and unity of experiences, can have an effective role on children and teenagers’ health. Therefore, the aim of the study was the effectiveness of training the optimism pattern through the storytelling method on increasing school children’s academic achievement. The research method was quasi- experimental with experimental and control groups. The pre-test, posttest and follow- up stage were administered. To gather the data academic achievement test scores were used. Using the participants in storytelling workshop, the sample size was randomly chosen among the volunteers who added up to 31 people. Using the pre- test scores, matching group was chosen (experimental 15, control 16). The pre-test was administered 3 months after the completion of 12 treatment sessions and a follow- up test was administered six months after the post- test. Using descriptive and inferential statistics (t- test, ANOVA), the results showed that the mentioned method will increase the children’s academic achievement, it also showed that using this method may eliminate or reduce the other academic achievement problems, too.
احمدی، امیر؛ ربیعیفر، علی؛ علیوندیوفا، مرضیه؛ چلبیانو، علیرضا (1390)، بررسی تأثیر قصهگویی بر کاهش افسردگی کودکان. مجموعه مقالات سومین گنگره سراسری هنر درمانی در ایران. دانشگاه شهید بهشتی 3 تا 5 اسفند 1390.
ریو، جان مارشال (1385)، انگیزش و هیجان. ترجمه یحیی سیدمحمدی، تهران: نشر ویرایش.
سلیگمن، مارتین (1383)، کودک خوشبین. ترجمه داورپناه، تهران: انتشارات رشد.
شهنی، ییلاق و همکاران (1385)، بررسی شیوع تعلل و تأثیر روشهای درمان شناختی – رفتاری، مدیریت رفتار برکاهش آن بردانش‌آموزان دبیرستانی شهرستان اهواز. مجلهی روانشناسی دانشگاه شهید چمران، شماره2.
شولتز، دوان؛ شولتز، سیدنیآلن(1385)، روانشناسی شخصیت. ترجمه یحیی سیدمحمدی، تهران: نشر ویرایش.
شیبانی، شهناز؛ یوسفیلویه، مجید؛ دلاور، علی (1385)، تأثیر قصهدرمانی بر کاهش علایم افسردگی در کودکان افسرده. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی. 6(4)، 893 – 916.
طاهرپور، فیروزه (1383)، تأثیر نوع اسناد در مصونیت در برابر درماندگی آموخته شده. پایاننامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه تهران.
گلستانیبخت، طاهره (1386). ارائه الگوی بهزیستی ذهنی و شادمانی در جمعیت شهر تهران. پایاننامه دکترا، تهران: دانشگاه الزهراء. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
مرادی، علیرضا؛ شکری، امید؛ دانشورپور، زهرا (1386)، تأثیر رواندرمانی بینفردی بر درمان افسردگی نوجوانان: مطالعه موردی. پژوهش در سلامت روانشناختی. 1 (3)، 5 – 29.
میرزا بیگی، علی (1376)، نقش هنر در آموزش و پرورش و بهداشتروانی کودکان. تهران: انتشارات مدرسه، ص 95 – 96.
مژدگان، سپیده؛ نجفی، مینا (1390)، تأثیر قصهدرمانی در افزایش مهارتهای اجتماعی کودکان پیش از دبستان شهر تهران. مجموعه مقالات سومین گنگره سراسری هنر درمانی در ایران. دانشگاه شهید بهشتی 3 تا 5 اسفند 1390.
یاسینی، زهراسادات وهمکاران(1387)، راهنمای آموزش مهارتهای‌زندگی دوره‌دبیرستان، وزارت آموزش‌وپرورش.
یوسفیلویه، معصومه؛ دلاور، علی؛ یوسفیلویه، مجید (1387)، تأثیر قصهدرمانی در کاهش نشانههای اختلال اضطرابی دانشآموزان مضطرب پایه چهارم ابتدایی. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی. 8 (3)، 281 – 295.
یوسفیلویه، مجید؛ متین، آذر؛ یوسفیلویه، معصومه (1387)، قصهدرمانی و اختلالات روانشناختی کودکان. تعلیم و تربیت استثنایی. شماره 84 – 85، 12 – 28.
والی، آناهیتا (1386)، قصهگویی، روشی مؤثر در آموزش مفاهیم پیچیدهی علم پزشکی. مجله آموزش در علوم پزشکی. 7 (1)، 155 – 160.
Beck, B.L, Koons, S.R, milgrim, D.L. (2001). Correlates and consequences of behavioral procrastination. the effects of academic procrastination, self-consciousness , self-esteem. and self-handicapping. Journal of social behavior and personality.
Buchanan, G.M, Gardenswartz, C.A. and Seligman M.E.P. (1999). Physical Health Following a Cognitive-Behavioral Intervention. Prevention and Treatment, 2(10), 159-171.
Dukworth, A.L, Steen, T. A. and Seligman, M.E.P. (2005). Positive Psychology in Clinical Practice. Annual Review of Clinical Psychology, 1(1), 629-651
Ellis, A, and Knuos, W.J. (1977). Overcoming procrastination. institute for rational living new York.
Ferrari, J.R, Johnson, J.L, A.Mccown, W.G. (2001). procrastination and task avoidance. theory, research , and treatment. new York: plenumpress
Haycock, L.A. (2008). The cognitive mediation of procrastination. A mete-analysis, educational psychology review 13.
January, G. (2003). the relationship between delf-efficacy expectation and career choice. MA thesis in educational psychology, Morgantown, West Virginia University.
Jaycox, LH, Reivich, KJ, Gillham, J, Seligman, M. (1994). Prevention of depressive symptoms in school children. Behaviour Research and therapy. 32(8), 801-16
Isaacowitz, D.M, and Seligman, M. (2001). Is Pessimism a Risk Factor for Depressive Mood among Community-dwelling Older Adults. Behaviour Research and therapy. 39(3), 255-272
Kamen, L, and Seligman, M.E.P. (1987). Explanatory Style and Health. Current psychological research and reviews, 6(3), 207-218.
Mccown,W, Petzel, T, a Rupert, P. (2005). An experimental study of so hypothesized behaviors and personality variables of college study procrastinators. personality and individual differences.
Nolen-Hoeksema, S, Girgus, J.S, and Seligman, M.E.P. (1986). Learned Helplessness in Children. A Longitudinal Study of Depression, Achievement, and Explanatory Style. Journal of Personality and Social Psychology, 51(2), 435-442.
Nolen-Hoeksema, S, Girgus, J, Seligman, M.E.P. (1992). Predictors and Consequences of Childhood Depressive Symptoms. Journal of Abnormal Psychology. 101 (3), 405-422.
O′Brien, W.K. (2002). Applying the trans theoretical model to academic of developmental psychology.
Onwuegbuzie, A.J. (2004). Academic procrastination and statistics anxiety, Assessment and evoluation in higher education. 29 (2004).
Park, N, and Peterson, C. (2008). Positive Psychology and Character Strengths. Application to Strengths-Based School Counseling. Professional School Counseling, 12(2), 85-92.
Peterson, S, Bull, C, Propst, O, and Dettinger, S. (2005). Narrative Therapy to Prevent Illness-Related Stress Disorder. Journal of Counseling and Development, 83(1), 41-49
Peterson, C, and Seligman, M.E.P. (1984). Causal Explanations as a Risk Factor for Depression. Theory and Evidence. Psychological Review, 91(3), 347-374.
Rothblum, E.D, Solomon, L.J, a Murakomi, J.(1986). Affective ,cognitive and behavioral differences between high and low procrastinators. Journal of counseling psychology
Schunk, D.H. (2009). social cognitive theory and self- regulated learning. Mahwah. NJ: Erlbauam.
Schouwenburg, H.C. (2004). procrastination in academic settings. general introduction in: H.C.
Schouwenburg, C.H. ay. T.A.
Seligman, M.E.P, Kaslow, N.J, Alloy, L.B, Peterson, C, Tanenbaum, R.L, and Abramson, L.Y. (1984). Attributional Style and Depressive Symptoms among Children. Journal of Abnormal Psychology. 93(2), 235-238.
Steel, P. (2004). The nature of procrastination. a meta analytic study retrieved July 12.
Wollfolk, A. (2004). What do teachers need to know about self– efficacy. paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association, san diego, CA.
Zembat, R, and Zulfikar, T. (2006). An Investigation of Conversation and Story Telling Activities Used by Preschool Education Teachers. Education Sciences: Theory and Practice, 6(2), 602- 603.