چکیده مقاله :
نگرشی حقوقی و فقهی به برخی از اعمال حقوقی در راستای شناسایی میزان توجّه به جنبهی منصفانگی شرط یا قرارداد*[1]
سیروس شهریاری[2]
دکتر حمید میری[3]
چکیده
با نگرشی به حقوق خارجی، فقه و حقوق داخلی درمی بابیم که در پشت پرده ی رویارویی با برخی اعمال حقوقی ویژه هم چون قراردادهای ربوی، وثیقه، شروط کیفری و شروط عدم مسئولیّت رگه هایی از نگرش به منصفانگی شرط یا قرارداد دیده می شود. توجّه به رکن انصاف در این نمونه ها گاه یکی از مبانی اصلی رویارویی است و گاه جنبه ی فرعی دارد هم چنان که در شرط کیفری و قرارداد ربوی حالت نخست دیده می شود. افزون بر این نمونه های مشترک، مواردی را می توان یافت که در نظام حقوقی ویژه ای بکاربسته شده که دنبال کننده ی همین رویکرد هستند. قراردادهای بسته شده با ورثه ی احتمالی در حقوق انگلستان و قراردادهای غبنی در حقوق فرانسه و فقه و حقوق ایران دارای چنین ویژگی ای هستند.
کلیدواژه ها: شرط کیفری، شرط عدم مسئولیّت، غبن.
* تاریخ دریافت : 6/8/94 تاریخ پذیرش : 15/02/95
[1]- این مقاله برداشت شده از طرح پژوهشی ای بوده که با نام بایستگی کنترل قرارداد و شروط نامنصفانه و رویارویی آن با اصل آزادی قراردادی؛ بررسی تطبیقی دلایل، مبانی و نمونه ها در دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر به انجام رسیده است.
[2]- گروه حقوق، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران ،بوشهر.(نویسنده مسئول)
[3]- استادیار دانشگاه گنبد کاووس ،ایران ،گنبد کاووس. ha_miri@sbu.ac.ir
چکیده انگلیسی:
A Jurisprudential and Legal Survey on Reflection of Fairness in the Special Legal Acts Siroos Shahriyari [1] Hamid Miri (Ph.D.) [2] Abstract With a view to foreign and domestic law and jurisprudence, it is appeared that there are streaks of making attention to the fairness factor behind of confronting some special legal acts such as usury and mortgage contracts, penal and non-liability clause. Emphasizing on the justice element in these instances is sometimes one of the most important basis for imitating freedom of contract and sometimes it is a subsidiary one as we can see the first position in the penal clause or usury contract. Apart from these common instances, it is possible to find some legal actions applied in a particular legal system; agreement entered into with expected heirs in English law and lesion in contract in the French law and Iranian law and jurisprudence does have such a feature. Key Words: Penal Clause, Non-Liability Clause, Lesion. [1] . A Faculty Member of Law Department at IAU, Bushehr Branch, Iran. [2] . Assistant Professor at Gonbad Kavoos University, Iran.
منابع و مأخذ:
References:فهرست منابع به زبان انگلیسی
English:
Angelo, A., & Ellinger, E, Unconscionable Contracts: A Comparative Study of the Approaches in England, France, Germany, and the United States. Loy. LA Int'l & Comp. LJ, No.14, 1999, 455.
Collins, Hugh, Law of Contract, Oxford University Press, 5th edition, printed in Great Britain, 1992.
Cserne, Péter, Policy considerations in contract interpretation: the contra proferentem Rule from a comparative", Working Papers: Hungarian Association for Law and Economics, No.5, 2009, available at: <http://works.bepress.com/cgi/viewcontent.cgi?article=1027&context=peter_cserne>.
Miller, Lucinda, Comparative Observations on the Notion of Performance", reforming the French Law of Obligations Comparative Reflections on the Avant-projet de réforme du droit des obligations et de la prescription (‘the Avant-project Catala’), Studies of the Oxford Institute of European and Comparative Law, Hart publishing, Oxford and Portland, Oregon. Lord Chancellors Keeper, North, Jeffrey, 2009.
Stone, Richard, The Modern Law of Contract, Cavendish Publishing Limited: United Kingdom, Fifth edition, 2002.
UK Money Lenders Act 1900.
Batty v. Lloyd, 23 Rng.Rep.375 (1682): Earl of Chesterfield v. Janssen 28 Eng. Rep.82, 86(1750).
Earl Ardglasse v. Muschamp 23 Eng. Rep. 438 (1684).
Wiseman v. Beake 23 Eng., Rep. 688 (1690
Barrett v. Hartley 2 L.R.-Eq. 789, 795 (1886).
Nevill v. Snelling 15 Ch. D. 679, 696-97 (1880).
Jobson v. Jobson [1989] 1 All ER 621 at 633
Dunlop Pneumatic Tyre Co Ltd v. New Garage and Motor Co Ltd [1915] Ac 79.
A Schroeder Music Publishing Co. V. Macaulay [1974] 1 W.L.R. 1308. 1315.
Clifford Davis Management Ltd. v. WE.A. Records Ltd [1975] 1 W.L.R. 61 (Eng. C.A.);
Hughes v. Directors of the Metro. Ry. Co., [1877] 2 App. Cas. 439, 448
B. Arabic and Farsi:
Asghari, Mahmoud, 1384, a view on the objectives of free Benefit banking, Islamic social preceding studies.
Bahrol Olum, Mohammad ibne Mohammad Tagi, 1364, Blaghatol Fiqhiya, First section, Tehran, Imam Saiq School.
Rezaei, Majid, 1381, juridical-Fiqh examination on delay penalty, Islamic Economics.
Shahid Avval, Mohammad ibne Maki, Al Lomoa Al-dameshqi fi fiqh of Imamiya, Beirut, Darol eslamia.
Shahidi, Mehdi, 1384, stipulation, second edition, Tehran: Majd.
Top of Form
Shahidi, Mehdi, 1381, inheritance, fourth edition, Tehran: Majd
Najafi, Mohammad Hasan, 1362, Javaherol Kalam, Beirut, Darol Ehyaye Arabi, vol. 23, 26
Abedian, Mirhosein, 1385, Comparative study scripting criminal provisions in the contract; the need for a revision of Article 230 of the Civil Code of Iran, Theology and Law
Ghanavati, Galilee, 1389, the principle of freedom of contract: contract unfair clauses, Islamic Studies: jurisprudence, forty-second year
Mohaggege Damad, Seyyed Mostafa, 1388, the general theory of the conditions and obligations under Islamic law Publishing Center of Islamic Sciences: Tehran
Mohammad Habib, Adel jabarouti, 2004, al- Tanfizol Eyni leltazalomatel Agdi, Beirut, Darolfekr Aljami.
Katuzain, Naser, 1383, general rules of contracts, Volume IV, Tehran: Bahman
Katuzain, N. 1387, Necessities out of the contract: guarantee compulsory, Volume I, Tehran: Tehran University
Katuzain, N. 1383, the general rules of contracts, Volume V, Tehran: Publishing joint-stock company in collaboration with Bahman Borna.
Katuzain, N. 1385, certain contracts, Volume IV, fifth edition, Tehran: Publishing Co.
