استفاضه؛ مبنای اماره تحقیق محلی

محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوق اسلامی

شادی حسنی ¹ (دانشجو دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت حیدریه)
منصور امیرزاده جیرکلی ² (استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی ، واحد تربت حیدریه ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تربت حیدریه ، ایران)
جواد محمد علیزاده ³ (استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی ، واحد نوشهر ، دانشگاه آزاد اسلامی ، نوشهر ، ایران)

تاریخ دریافت : 1399/02/16 تاریخ پذیرش : 1399/04/28 تاریخ انتشار : 1399/09/01

کلید واژه: اماره, تحقیق محلی, استفاضه, شیاع,

چکیده مقاله :

تحقیق محلی با این عنوان که هر شاهد اطلاع خود را به دادرس می‌گوید و از مجموع گفته‌ها چنین استنباط می‌‌شود که تبانی بر دروغگویی نکرده‌اند ، تفسیر می‌گردد . اما اماره تحقیق محلی با این مضمون در فقه ، با عنوان استفاضه (وگاهی نیز مترادف آن شیاع) به‌ کار برده می‌شود . لذا این ضرورت پیش می‌آید که به بیان رابطه بین اماره تحقیق محلی و استفاضه و همچنین ادّله حجیّت این دو در حقوق و فقه بپردازیم . حجیّت اماره تحقیق محلی را با استفاده از اصل 167 قانون اساسی و ماده 1258 و 1324 قانون مدنی در حقوق می‌توان اثبات نمود . در فقه نیز برای حجیّت استفاضه مواردی همچون روایات ، سیره عقلا ، عسر ناشی از اقامه بینه و .... بیان گردیده است . در رابطه با اینکه بین تحقیق محلی و استفاضه چه تناسبی وجود دارد ؛ نظرات مختلفی همچون : استفاضه به عنوان دلیل مستقل ، استفاضه به عنوان مویّد شهادت و استفاضه به عنوان نتیجه تحقیق محلی ، بیان گردیده است ؛ اما محقق بیان می‌دارد که استفاضه در واقع همان مبنای فقهی تحقیق محلی می‌باشد چرا که در تمامی موارد همچون معنا و مفهوم ، محدوده ، ادّله اثبات و... مشابه یکدیگر می‌باشند و این نشان دهنده این است که تحقیق محلی دارای مبانی فقهی محکم و مستدل می‌باشد .

چکیده انگلیسی:

The local research method is interpreted in this way that each witness says his / her own information to the judge and it’s interpreted based on the words the stated the judge comes to this conclusion that they didn’t conspire to say lie. Now the local research circumstantial evidence is used with wide spread tradition title (or some times its synonym fame )in the jurisprudence . In the jurisprudence to authority of the widespread tradition some cases are stated such as narration , wide people method , the difficulty because of producing sufficient evidence which we can prove the wide spread tradition authority by each of them . Also, the wide spread domain in jurisprudence with high disputations – is divided into two limited and unlimited categories that by considering the total opinions, the wide spread tradition domains are death, devotion, freehold, ancestry and justice . The wide spread tradition in the jurisprudence and local research has some similarities and differences. In this regard there are some comments about the relationship between local research and wide spread tradition: the wide spread tradition as an independent reason , the wide spread tradition as witness confirmer and wide spread as the result of the local research . But the researcher states that the wide spread tradition is the same jurisprudence basic for the local research because in all cases like meaning , concept , scope , proof , reason and so on , they are the same .