مدلی از کیفیت گزارشگری مالی مبتنی بر عوامل ساختاری و کارایی شرکت‌ها با توجه به نقش کمیته‌ نظارتی

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

حاجی ابراهیم نخعی ¹ , محمدحسین رنجبر ² , علیرضا مومنی ³ , حسین بدیعی ⁴

1 - دانشجوی دکتری حسابداری، گروه حسابداری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران
2 - دانشیار گروه حسابداری و مدیریت مالی، دانشکده علوم انسانی، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران
3 - استادیار دانشکده حسابداری، دانشگاه پیام نور تهران، ایران
4 - استادیار گروه حسابداری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1402/03/20 تاریخ پذیرش : 1402/04/04 تاریخ انتشار : 1403/10/01

کلید واژه: کارایی شرکت, شفافیت مالی, کیفیت گزارشگری مالی, کمیته‌های نظارتی,

چکیده مقاله :

این پژوهش با هدف ارائه‌ی مدلی از کیفیت گزارشگری مالی مبتنی بر عوامل ساختاری و کارایی شرکت‌ها باتوجه به نقش کمیته‌ نظارتی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی سال 1401 صورت گرفته است. تجزیه و تحلیل داده‌ها بر اساس معادلات ساختاری می‌باشد. باتوجه به نامحدود بودن جامعه آماری، به‌منظور انتخاب حجم نمونه 291 نفر از مدیران، کارکنان و افراد صاحب‌نظر در حوزه مالی و حسابداری انتخاب گردید. ابزار جمع‌آوری داده‌ها در این پژوهش پرسشنامه می‌باشد. یافته‌ها در خصوص فرضیه اول نشان داد که شرایط علّی با نقش میانجی مقوله محورکیفیت گزارشگری مالی بر راهبرد تأثیر مستقیم و معناداری دارد. در نتیجه فرضیه دوم مشخص گردید که مقوله محور کیفیت گزارشگری مالی با نقش میانجی راهبرد بر پیامد تأثیر مستقیم و معناداری دارد. نتیجه فرضیه سوم نشان داد شرایط علّی با نقش میانجی مقوله محور کیفیت گزارشگری مالی و راهبرد بر پیامد تأثیر مستقیم و معناداری دارد. نتیجه فرضیه چهارم حاکی از آن بود که شرایط زمینه‌ای با نقش میانجی راهبرد بر پیامد تأثیر مستقیم و معناداری دارد. در نهایت نتیجه فرضیه پنجم مشخص شد که شرایط مداخله‌گر با نقش میانجی راهبرد بر پیامد تأثیر مستقیم و معناداری دارد. شایان ذکر است پس از بررسی و تایید مدل ساختاری، شاخص SRMR نیز کمتر از 0.10 گزارش شد و در نهایت، مدل نیز مورد تأیید قرار گرفت.

چکیده انگلیسی:

This research has been conducted with the aim of providing a model of the quality of financial reporting based on the structural factors and efficiency of the companies according to the role of the supervisory committee in the companies admitted to the Tehran Stock Exchange during the period of 2022. Considering the unlimitedness of the statistical population, in order to select the sample size, 291 managers, employees and experts in the field of finance and accounting were selected.Data collection tool in this research is a questionnaire. Findings regarding the first hypothesis showed that causal conditions with the mediating role of the central category of financial reporting quality have a direct and significant effect on the strategy.Result of the second hypothesis revealed that the central category of financial reporting quality with the mediating role of strategy has a direct and significant effect on the outcome.Result of the third hypothesis indicated that the causal conditions with the mediating role of the focus category of financial reporting quality and strategy have a direct and significant effect on the outcome.Result of the fourth hypothesis indicated that the background conditions with the mediating role of the strategy have a direct and significant effect on the outcome.Result of the fifth hypothesis show that the intervening conditions with the mediating role of the strategy have a direct and significant effect on the outcome.After checking and confirming the structural model, the SRMR index was also reported to be less than 0.10 and finally, the model was also confirmed.

منابع و مأخذ:

• اسکندری, علیرضا, & میرزائی نیگجه, فرشته. (1401). بررسی نقش میانجی کیفیت گزارشگری مالی بر ارتباط بین رقابت بازار محصول و کیفیت پیش بینی تحلیل مالی. چشم انداز حسابداری و مدیریت, 5(67), 138-150.


• امیرآزاد، میرحافظ؛ برادران حسن زاده، رسول؛ محمدی، احمد؛ تقی زاده، هوشنگ. (1402). الگوی بهینه کیفیت گزارشگری مالی در ایران از دیدگاه سرمایه گذاران و سایر گروه‌های ذینفع. دانش سرمایه‌گذاری, 12(46), 71-105.


• بولو، قاسم (1386). هزینه حقوق صاحبان سهام و ویژگی های سود، رساله دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.


• خوش خلق، ایرج؛ طالب نیا، قدرت الله (1400). تبیین اثر مفاهیم گزارشگری مالی بر سطح افشای ریسک در گزارشگری مالی سالانه در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه دانش سرمایه گذاری، 10(38)، 455-473.


• طاهری نیا، مسعود؛ مسلمی، آذر؛ واشقانی فراهانی، طیبه (1401). مطالعه تاثیر ضعف کنترل داخلی بر ریسک گزارشگری مالی متقلبانه با تاکید بر نقش تعدیلی ویژگی های مدیریت، فصلنامه دانش حسابرسی، 22(1)، 320-342.


• صفی خانی، فرهاد؛ یعقوب نژاد، احمد؛ جهانشاد، آزیتا (1400). پیشایندهای گزارشگری مالی متقلبانه و پیامدهای آن بر سرمایه فکری شرکتها، مجله حسابداری مدیریت، 14(49)، 125-148.


• علی نژاد، شهناز؛ رهنمای رودپشتی، فریدون؛ رضایی، فرزین (1401). آزمون محتوای اطلاعاتی تحت تاثیر رفتار احساسی سرمایه گذاران و کیفیت گزارشگری مالی، فصلنامه دانش سرمایه گذاری، 11(44)، 103-125.


• محمدزاده سالطه, حیدر. (1395). تاثیر فرصتهای سرمایه گذاری، رشد شرکت و بهره وری سرمایه بر عملکرد شرکت در بازار سرمایه ایران. مدیریت بهره‌وری, 10(1(36)بهار), 141-162.


• Abed, I. A., Hussin, N., Haddad, H., Almubaydeen, T. H., & Ali, M. A. (2022). Creative Accounting Determination and Financial Reporting Quality: The Integration of Transparency and Disclosure. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 8(1), 38. https://doi.org/https://doi.org/10.3390/joitmc8010038


• Abdullah, H., & Tursoy, T. (2021). Capital structure and firm performance: evidence of Germany under IFRS adoption. Review of Managerial Science. doi:10.1007/s11846-019-00344-5 


• Ahmed, A.S., Duellman, S., 2007. Accounting conservatism and board of director characteristics: An empirical analysis. J. Account. Econ. 43 (2-3), 411–437. https://doi.org/10.1016/j.jacceco.2007.01.005.


• Alsmady, A. A. (2022). Quality of financial reporting, external audit, earnings power and companies performance: The case of Gulf Corporate Council Countries. Research in Globalization, 5, 100093.‏


• Alsuhaibani, W., Houmes, R., & Wang, D. (2023). The evolution of financial reporting quality for companies listed on the Tadawul Stock Exchange in Saudi Arabia: New emerging markets' evidence. Emerging Markets Review, 55, 101009. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.ememar.2023.101009


• Becker B, Stromberg P (2012) Fiduciary duties and equity-debtholder conficts. Rev Financ Stud 25(6):1931–1969


• Berger, AN; Di Patti EB (2006) Capital structure and frm performance: a new approach to testing agency theory and an application to the banking industry. J Bank Finance 30(4):1065–1102


• Board, F. A. S. (1978). Statement of Financial Accounting Concepts No. 1. Objective of Financial Reporting by Business Enterprises.‏


• Bronson, S. N., Carcello, J. V., Hollingsworth, C. W., & Neal, T. L. (2009). Are fully independent audit committees really necessary?. Journal of Accounting and Public Policy, 28(4), 265-280.


• Deangelo, L. E. (1981). Auditor size and audit quality. Journal of Accounting and Economics, 3(3), 183–199.


• Dobija, D., Hryckiewicz, A., Zaman, M., & Puławska, K. (2022). Critical mass and voice: Board gender diversity and financial reporting quality. European Management Journal, 40(1), 29-44.‏


• Duff, A. (2004). AUDITQUAL: Dimensions of Audit Quality. Institute of Chartered Accountants of Scotland: Edinburgh.


• Eisenhardt, KM (1989) Agency theory: an assessment and review. Acad Manag Rev 14(1):57–74 Enders W (2008) Applied econometric time series. Wiley, Hoboken


• Fama, E. F., & Jensen, M. C. (1983). Separation of ownership and control. The journal of law and Economics, 26(2), 301- 325.


• Francis, J.R., (2004). What do we know about audit quality? The British Accounting Review, 36(4), 345–368.


• Guizani, M (2017) The fnancial determinants of corporate cash holdings in an oil rich country: evidence from Kingdom of Saudi Arabia. Borsa Istanb Rev 17(3):133–143


• Hart O, Moore J (1994) Debt and seniority: an analysis of the role of hard claims in constraining manage ment (No. w4886). National Bureau of Economic Research, New York


• Hrazdil, K., Simunic, D. A., Spector, S., & Suwanyangyuan, N. (2023). Top executive gender diversity and financial reporting quality. Journal of Contemporary Accounting & Economics, 100363. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.jcae.2023.100363.


• Jarva, Henry and Lodh, Suman and Nandy, Monomita and Ojala, Hannu,(2020), Has Financial Reporting Quality Converged Under IFRS? International Differences in Conditional Conservatism. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3505282 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3505282


• Jensen MC (1986) Agency costs of free cash fow, corporate fnance, and takeovers. Am Econ Rev 76(2):323–329


• Jensen MC, Meckling WH (1976) Theory of the frm: managerial behavior, agency costs and ownership structure. J Financ Econ 3(4):305–360


• Khalil, U. F. (2022). Auditor choice and its impact on financial reporting quality: A case of banking industry of Pakistan. Asia Pacific Management Review, 27(4), 292-302. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.apmrv.2021.12.001.


• Khudhair, D., Al-Zubaidi, F & Raji, A. (2019). The effect of board characteristics and audit committee characteristics on audit quality.Management Science Letters, 9(2), 271-282.


• Khurana, I. K., & Raman, K. K. (2004). Litigation risk and the financial reporting credibility of Big 4 versus non‐Big 4 audits: Evidence from Anglo‐American countries. The Accounting Review, 79(2), 473-495


• Krishnan, J. (2005). Audit committee quality and internal control: An empirical analysis. The accounting review, 80(2), 649-675


• Lemmon, ML; Zender, JF (2016) Asymmetric information, debt capacity, and capital structure. SSRN. https://doi.org/10.2139/ssrn.2152505


• Margaritis D, Psillaki M (2010) Capital structure, equity ownership and frm performance. J Bank Finance 34(3):621–632


• Miller MH (1977) Debt and taxes. J Finance 32(2):261–275


• Modigliani F, Miller MH (1958) The cost of capital, corporation fnance and the theory of investment. Am Econ Rev 48(3):261–297


• Myers, SC (1977) Determinants of corporate borrowing. J Financ Econ 5(2):147–175


• Myers, SC; Majluf, NS (1984) corporate fnancing and investment decisions when frms have information that investors do not have. J Financ Econ 13(2):187–221


• Pinatik,Sherly,(2021), The Effect of Auditor's Emotional Intelligence, Competence, and Independence on Audit Quality, International Journal of Applied Business and International Management (IJABIM), Vol. 6 No. 2, 55-67, August, 2021.


• Pucheta-Martínez, M. C., Bel-Oms, I., & Olcina-Sempere, G. (2018). The association between board gender diversity and financial reporting quality, corporate performance and corporate social responsibility disclosure: A literature review. Academia Revista Latinoamericana de Administración, 31(1), 177-194


• Ringle, C. M., Sarstedt, M., Mitchell, R., and Gudergan, S. P. (2018). [Partial Least Squares Structural Equation Modeling in HRM Research](http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/09585192.2017.1416655). The International Journal of Human Resource Management, Volume 31(2020), Issue 12, pp. 1617-1643.


• Sarbanes Oxley (SOX) Act (2002).Retrieved March21,2011


• Sebrina, N., Taqwa, S., Afriyenti, M., & Septiari, D. (2023). Analysis of sustainability reporting quality and corporate social responsibility on companies listed on the Indonesia stock exchange. Cogent Business & Management, 10(1), 2157975.‏


• Tran, T., Ha, X., Le, T & Nguyen, N. (2019). Factors affecting IFRS adoption in listed companies: Evidence from Vietnam.Management Science Letters , 9(13), 2169-2180.