مطالعه‌ی تطبیقی مجازات فرزندکشی در فقه اسلامی
محورهای موضوعی : جامع الفقهیهاحسان مرادزاده 1 , محمدحسن گلی شیردار 2 * , سید ابوالقاسم نقیبی 3
1 - دانشجوی دکتری رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده حقوق ـ الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات. دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه امام صادق، تهران، ایران
3 - دانشیار گروه فقه و حقوق، دانشگاه شهید مطهری، تهران، ایران
کلید واژه: فرزند کشی, جدپدری, مادر, پدر, مجازات,
چکیده مقاله :
فقیهان اسلامی در زمینه مجازات پدر و جد پدری و مادر به جهت قتل فرزند، اتفاق نظر ندارند. در این نوشتار آراء و انظار فقیهان مذاهب اسلامی در این زمینه به روش توصیفی و تحلیلی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در فقه امامیه، فقیهان معتقد هستند که پدر به جهت قتل فرزند قصاص نمی شوند. آنان برای عدم قصاص پدر به روایات، اجماع و علت فاعلی بودن برای فرزند استناد جسته اند. فقیهان شافعی، حنبلی و حنفی به استناد روایات، حق ولایت پدر بر فرزند و قاعده درأ ، قائل به عدم قصاص پدر به جهت قتل فرزند هستند. ولی فقیهان مالکی قائل به تفصیل شده اند که پدر در صورت قصد قتل فرزند، قصاص می شود. در زمینه مجازات جد پدری، مشهور فقیهان امامیه، جد پدری را ملحق به پدر دانسته و وی را مستحق مجازات قصاص نمی دانند. ولی در فقه اهل سنت، بعضی از فقیهان معتقد هستند جد پدری قصاص نمی شود و بعضی دیگر از جمله حسن بن حی قائل به قصاص جد پدری می باشند. و همچنین مالکیه در حکم جد، قائل به تفصیل شده است. در زمینه مجازات مادر، مشهور فقیهان امامیه قائل به مجازات قصاص هستند ولی فقیهان اهل سنت بر این باورند که مادر همانند پدر مجازات نمی شود.
Islamic jurists do not agree on the punishment of fathers and grandfathers for killing their children. In this article, the opinions and views of the jurists of Islamic religions in this field will be examined in a descriptive and analytical manner. In Imami jurisprudence, jurists believe that the father is not retaliated for killing his son. In order not to retaliate against the father, they have relied on narrations, consensus and the reason for being active for the child. According to the narrations, Shafi'i, Hanbali and Hanafi jurists believe that the father has the right of guardianship over the child and the rule is that the father should not retaliate for killing the child. But Maliki's jurists have detailed that the father will be punished if he intends to kill his son. Regarding the punishment of the paternal ancestor, the famous Imami jurists consider the paternal ancestor to be attached to the father and do not consider him deserving of retribution. However, in Sunni jurisprudence, some jurists believe that paternal ancestry is not retaliated against, and others, including Hassan ibn Hayy, believe in retaliation for paternal ancestry. Malikiyah is also detailed in the ruling of the ancestor. Regarding the punishment of the mother, the famous Imami jurists believe in the punishment of retribution, but the Sunni jurists believe that the mother is not punished like the father.