معماری مصر در دوره ممالیک بحری شاهد برپایی شماری از سازه ها متأثر از زمینهها و اهداف سیاسی بود. این زمینهها، عناصر و اسلوبهایی را به معماری افزودند و عرصه را برای افزایش شمار بناهایی با چنان مشخصهها فراهم کردند. این مقاله این پرسش را پاسخ می دهد که عوامل سیاسی چگ چکیده کامل
معماری مصر در دوره ممالیک بحری شاهد برپایی شماری از سازه ها متأثر از زمینهها و اهداف سیاسی بود. این زمینهها، عناصر و اسلوبهایی را به معماری افزودند و عرصه را برای افزایش شمار بناهایی با چنان مشخصهها فراهم کردند. این مقاله این پرسش را پاسخ می دهد که عوامل سیاسی چگونه بر معماری ممالیک بحری در مصر اثر گذاشتند؛ چه بناهایی تحتتأثیر این عوامل پدید آمدند و مشخصات متناظر با امر سیاسی در این بناها چه بود؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد که عوامل و اهدافی نظیر مشروعیت سیاسی، تسلط بر جامعه، حفظ حکومت و ثروت، تبدیل مصر به مرکز خلافت و نیز مسئله هویت، ممالیک را به سوی افزایش فعالیتهای معماری سوق داد. همچنین بناهایی چون طباق، مسجد جامع، مدرسه، خانقاه، زاویه، حمام، رباط، سبیلکُتاب و مقبره و سازههایی نظیر میدانها و پلها از جمله بناهایی هستند که تحتتأثیر زمینههای سیاسی در مصر پدید آمدند.
پرونده مقاله
حرمت تصویرگری در اسلام یکی از پیشفرضهای مسلم پژوهشگران تاریخ هنرهای اسلامی است. در این پژوهش این پرسش اصلی مطرح است که تصور و ذهنیت مسلمانان نخستین از مبحث تصویر(نقش، تمثال) و بهطور عام مقوله صورت و صورتگری (حیوانی و انسانی) چه بوده است که بر اساس آن، پرداختن به صورت چکیده کامل
حرمت تصویرگری در اسلام یکی از پیشفرضهای مسلم پژوهشگران تاریخ هنرهای اسلامی است. در این پژوهش این پرسش اصلی مطرح است که تصور و ذهنیت مسلمانان نخستین از مبحث تصویر(نقش، تمثال) و بهطور عام مقوله صورت و صورتگری (حیوانی و انسانی) چه بوده است که بر اساس آن، پرداختن به صورتگری از جانب شارع ممنوع شده بوده است؟ در این نوشتار، بر اساس منابع اصلی نشان داده شده که ذهنیت مسلمانان از تصویر و صورتگری در سدههای نخستین اسلامی _مسبوق بر ذهنیتی کهن در تمدنهای ایران و مصر و فلسطین باستان_ عمدتا تصاویری بوده که در جادوگری و طلسمات بهعنوان یکی از عناصر اولیه بهکار میرفته است؛ بر این اساس، تحریم صورتگری مخالفت با ساحران و طلسمکاران بوده است نه بهمعناى ناسازگارى با هنرهاى تجسمى؛ و میتوان گفت در کنار موضع صریح قرآن در برابر شرک و بتپرستی، شکلگیری و تداوم آموزه حرمت صورتگری در اسلام با این ذهنیت فرهنگی هم مرتبط بوده است.
پرونده مقاله
آهنگری، فرآوری ادوات و ابزارها از آهن، یکی از پرکاربردترین مهارتهای بشر برای تأمین ادوات و ابزارهای لازم در زندگی روزانه و نیز در فعالیتهای نظامی و عمرانی بوده است. در این مقاله با بررسی طیف وسیعی از منابع تاریخی، ادبی و اجتماعی، الگوی شغل آهنگری در ساختار جوامع اسلام چکیده کامل
آهنگری، فرآوری ادوات و ابزارها از آهن، یکی از پرکاربردترین مهارتهای بشر برای تأمین ادوات و ابزارهای لازم در زندگی روزانه و نیز در فعالیتهای نظامی و عمرانی بوده است. در این مقاله با بررسی طیف وسیعی از منابع تاریخی، ادبی و اجتماعی، الگوی شغل آهنگری در ساختار جوامع اسلامی و در بستر تاریخی با رویکرد توصیف غلیظ (توصیف پرجزئیات)،[1] بازجسته و استخراج شده است. استخراج الگوی عمومی شغل آهنگری با پژوهش ابعاد پدیداری آهنگری از جمله کارکردهای متنوع، ابزارها و ادوات کار، فضای حرفهای (دکان آهنگری)، اخلاق حرفهای، نظارت و احتساب آهنگران و درآمدهای اصلی و فرعی و پایگاه شغلی و جایگاه اجتماعی آنها صورت گرفته است. بر خلاف تصور، آهنگران با وجود تنوع وسیع در تولیدات و نیاز همه گروههای جامعه به محصولاتشان، جزو اصناف پردرآمد نبودهاند و اعضای این صنف اغلب از گروههای فرودست جامعه به شمار میآمدهاند.
پرونده مقاله
در متون جغرافیایی سدههای میانه دادههای متنوع و تفسیرهای گوناگونی از موضوع شگفتیها ارائه شدهاست که بیش از آنکه گزارشی عینی و حاکی از حاق واقع باشد، نشاندهنده ذهنیتهای رایج در سیاق اجتماعی و فرهنگی معاصر ماتنان است. در این پژوهش پرسش اصلی این است که جغرافینگاران م چکیده کامل
در متون جغرافیایی سدههای میانه دادههای متنوع و تفسیرهای گوناگونی از موضوع شگفتیها ارائه شدهاست که بیش از آنکه گزارشی عینی و حاکی از حاق واقع باشد، نشاندهنده ذهنیتهای رایج در سیاق اجتماعی و فرهنگی معاصر ماتنان است. در این پژوهش پرسش اصلی این است که جغرافینگاران مسلمان از سده سوم تا هفتم چه ذهنیاتی درباره اهرام و محوطه پیرامون آن ازجمله مجسمه ابوالهول داشتهاند؟ آیا نمونههایی از بررسی علمی یا کاوش انسانشناسانه در میان نظرات آنها دیده میشود یا اینکه آراء این دانشوران مسلمان بازتابی از روایات عامیانه و افواهیات رایج در میان توده مردم بوده است؟ روش عام در این پژوهش الگوی تحلیل محتواست که نخست به شیوه توصیفی، دادههای مهمترین منابع جغرافیایی درباره موضوع استقصا شده، سپس با رویکرد تاریخ ذهنیت، این دادهها بررسی و پردازش و تحلیل شدهاست. بر اساس این پژوهش، ذهنیات رایج در میان عامه مردم از جمله تلقیهای جادومحور از تصاویر و تماثیل در تفسیر این سازهها بر دیگر تفاسیر غلبه داشته است.
پرونده مقاله