رابطه اخلاق کار اسلامی با عملکرد انطباقی با نقش میانجی رفتار کار نوآورانه و نقش تعدیل گر رهبری اخلاقی
محورهای موضوعی : توانمندسازی سرمایه انسانی
مرضیه حیدری
1
(استادیار گروه علوم تربیتی، واحد آباده، دانشگاه آزاد اسلامی، آباده، ایران)
کلید واژه: رهبری اخلاقی, عملکرد انطباقی, اخلاق کار اسلامی, رفتار کار نوآورانه,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف تبیین رابطه اخلاق کار اسلامی با عملکرد انطباقی با نقش میانجی رفتار کار نوآورانه و نقش تعدیل گر رهبری اخلاقی انجام شده است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعۀ آماری کلیه کارکنان آموزش و پرورش استان فارس مشتمل بر 3427 نفر بود. با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه ای و جدول مورگان، حجم نمونه 345 نفر انتخاب شد. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های استاندارد اخلاق کار اسلامی علی (1988)، عملکرد انطباقی هان و ویلیامز (2008)، رهبری اخلاقی براون و همکاران (2005) رفتار نوآورانه جانسن (2000) و اسکات و بروس (1994) استفاده شد. روایی پرسشنامه ها بر اساس روایی محتوایی و پایایی آن ها نیز براساس آلفای کرونباخ به ترتیب برابر با مقدار0/78، 0/76، 0/89 و 0/89 محاسبه و مورد تایید قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از نرم افزارهای Spss23و SmartPLS2 استفاده شد. نتایج نشان داد بین اخلاق کار اسلامی و عملکرد انطباقی رابطه مثبت و معنادار و بین اخلاق کار اسلامی و رفتار نوآورانه رابطه منفی و معناداری وجود دارد. همچنین رابطه بین رفتار کار نوآورانه و عملکرد انطباقی معنادار نبوده است. علاوه بر آن نتایج بیانگر آن بود که رفتار کار نوآورانه نقش میانجی بین اخلاق کار اسلامی و عملکرد انطباقی ایفا می کنند ولی رهبری اخلاقی نقش تعدیلگر بر رابطه بین اخلاق کار اسلامی و رفتار نوآورانه ندارد.
The present study was conducted with the aim of explaining the relationship between Islamic work ethic and adaptive performance with the mediating role of innovative work behavior and the moderating role of ethical leadership. The research method is descriptive correlational. The statistical population of the study consisted of all educational staff of Fars province consisting of 3427 people. Using a stratified sampling method and Morgan table, the sample size of 345 people was selected. For data collection, the standard questionnaire of Islamic work ethic (Alias 1988), adaptive performance of Han and Williams (2008), ethical leadsership of Brown and et al. (2005), Jansen (2000) and Scott and Bruce (1994) were used. Validity of the questionnaires was based on content validity and their reliability was calculated based on Cronbach's alpha, respectively, 0.78, 0.76, 0.89, and 0.89, respectively. Data analysis is done using Spss23 & SmartPLS structural equation. The results showed that there is a positive and significant relationship between Islamic work ethic and adaptive performance and a negative and significant relationship between Islamic work ethic and innovative behavior. Also, the relationship between innovative work behavior and adaptive performance was not significant. In addition, the results indicated that innovative work behavior plays a mediating role between Islamic work ethic and adaptive performance, but ethical leadership does not have a moderating role on the relationship between Islamic work ethic and innovative behavior.
اباذری، مهدی، خانی جزیی، جمال، عالم تبریز، اصغر. (1395). تأثیر تسهیم دانش و اخلاق اسلامی کار بر قابلیت نوآوری و بازده کاری(مورد مطالعه: راه آهن جمهوری اسلامی ایران- استان تهران)، اولین کنفرانس بین المللی مدیریت و کارآفرینی. 28 و 29 مهرماه.
ارشدی، نسرین و پیریایی، صالحه. (1392). رابطه اخلاق کار اسلامی با عملکرد شغلی، خشنودی شغلی و قصد ترک شغل کارکنان، مدیریت اسلامی، 22، 234- 213.
پاداش، فریبا وگل پرور، محسن. (1389). رابطه رهبری اخلاق مدار با انگیزش درونی برای نوآوری و خلاقیت کارکنان، اخلاق در علوم و فناوری، 5(1-2) ، 103-110.
حسنی، محمد؛ حیدری زاده، زهرا و قاسم زاده علیشاهی، ابوالفضل. (1391). بررسی نقش و تأثیر اخلاق اسلامی کار و فرهنگ سازمانی بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان دانشگاه شهید چمران اهواز، مدیریت اسلامی، 20(2)، 9-32.
حسن پور، اکبر ، عباسی، طیبه، آتانی، میثم ، حسنعلی پور هریس، رحمن. (1395). تبیین ارتباط اخلاق کار اسلامی و ظرفیت نوآوری، توسعه مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی، 11(40)، 67-82.
حسینی کوکمری، پریسا؛ نعامی، عبدالزهرا و اللهیاری، تیمور. (1394). بررسی ابعاد و اعتبارسنجی پرسشنامه عملکرد انطباقی کارکنان با روش تحلیل عاملی اکتشافی و تائیدی: مطالعه ای در بین پرستاران، انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی ایران، 3(1)، 41-49.
خائف الهی، احمدعلی، دلخواه، جلیل و احمدی، ساسان (1396). تأثیر صفات شخصیتی بر اعتیاد به کار با توجه به متغیر تعدیلگر حمایت سازمانی ادراک شده، فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، 6(2)، 51-72.
رشیدی، محمدمهدی؛ سلطانی، ایرج و سعیدی، بهنام. (1397). تبیین روابط میان ابعاد اخلاق کار اسلامی، پیشینه فردی و رفتار کاری کارکنان، امداد و نجات، 9(2)، 113-131.
کرمی، راحله و شیخ الاسلامی، نادر. (1394). تاثیر تناسب فرد شغل و رفتار کاری نوآورانه بر عملکرد شغلی. دومین همایش ملی و دومین همایش بین المللی مدیریت و حسابداری.
کوهستانی، روزبه و رشیدی النگه، مهدی. (1395). تاثیر رهبری اخلاقی در خلاقیت و نوآوری بر اساس نظریه یادگیری اجتماعی، چهارمین کنفرانس بین المللی حسابداری و مدیریت با رویکرد علوم پژوهشی نوین.
گیواریان، حسن. (1385). نقش اخلاق در تصمیمات سازمانی، مجله تدبیر، 162.
ططری، احسان؛ کوزه چیان، هاشم و خطیب زاده، مهدی. (1395). بررسی نقش اخلاق کاری در رضایت شغلی معلمان تربیت بدنی، مدیریت ورزشی، 8(1)، 37-50.
محمدی فاتح، عمران؛ خیرگور، منصور و محمدی فاتح، اصغر. (1394). تأثیر اخلاق حرف های بر عملکرد شغلی کارکنان دانشگاه افسری امام علی)ع( پروژه کسر خدمت. فرماندهی کل آجا. اداره تحقیقات و جهاد خودکفایی آجا.
منوریان، عباس؛ محمدی فاتح، عمران و محمدی فاتح، علی اصغر. (1397). تأثیر اخلاق کار اسلامی بر عملکرد شغلی فرد با در نظر گرفتن نقش میانجی‌گری تعهد سازمانی و رضایت شغلی، فصلنامه علمی - پژوهشی فرایند مدیریت و توسعه، ۳۱ (1)، ۵۷-۸۲.
مهداد، علی.(1397). روان شناسی صنعتی و سازمانی، تهران: انتشارات جنگل جاودانه، چاپ سیزدهم.
مهداد، علی؛ حسام قاسمی، حسین و غفوری، محمدرضا. (1398). تأثیر وفاداری سازمانی و جاافتادگی سازمانی بر عملکرد انطباقی: نقش تعدیل گر وظیفه شناسی، مطالعات رفتار سازمانی، 8(1)، 25-47.
نعامی، عبدالزهرا؛ حسینی کوکمری، پریسا و بهزادی، الهام. (1393). رابطه برخی متغیرهای سازمانی با عملکرد انطباقی پرستاران بیمارستان های اهواز، مطالعات روان شناختی، 10(3)، 135-158.
نعامی، عبدالزهرا و شناور، فضل الله. (1394). نقش اشتیاق شغلی،کنترل شغلی، رفتارهای نوآورانه و رهبری تحولی در پیش بینی دگرگون سازی شغلی. پژوهش های مدیریت عمومی، 8 (27)، 165- 145.
همتی، فاطمه و مهداد، علی. (1396). رابطه رهبری اخلاقی با عملکرد انطباقی: نقش میانجیگرانه انگیزش درونی، اخلاق در علوم و فناوری، 13(4)، 38-44..
Abbasi, A. S., Mir, G. M., & Hussain, M. (2012), Islamic work ethics: How they affect organizational learning, innovation and performance. Actual Problems of Economics, 12, 471–480.
Ali, A. (2005), Islamic perspectives on management and organization. Cheltenham, UK: Edward Elgar Publishing Limited.
Ali, J. A. (1988), Scaling an Islamic work ethics, Journal of Social Psychology, 128 (5), 575- 583.
Ali, J. A., & Al-Owaihan, A. (2008), Islamic work ethic: A critical review. Cross Cultural Management: An International Journal, 15(1), 5–19.
Benner, M. J., & Tushman, M. L. (2003), Exploitation, exploration and process management: The productivity dilemma revisited. Academy of Management Review, 28(2), 238–256.
Brown, ME., Trevino, L.K., & Harrison, DA. (2005), Ethical leadership: A social learning perspective for construct development and testing, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 97,117 – 134.
De Hoogh, A. H., & Den Hartog, D. N. (2008), Ethical and despotic leadership, relationships with leader’s social responsibility, top management team effectiveness and subordinates’ optimism: A multi-method study. The Leadership Quarterly, 19(3), 297–311.
DeJong, JP., & DenHartog, D. N. (2007), How leaders influence employees› innovative behavior, European Journal of innovation management, 10, 41-64.
Duverger, P. (2011), Using dissatisfied customers as a source for innovative service ideas, Journal of Hospitality & Tourism Research, 1096348011413591.
Farr, J. L., & Ford, C. M. (1990), Individual innovation, In M. A. West & J. L. Farr (Eds.), Innovation and creativity at work: Psychological and organizational strategies (pp. 63–80). Chichester: John Wiley & Sons.
Fatima, K. (2011), Work ethics in Islam. The Official Islamic Academy, http://islamicinsights.com/news/community-affairs/work-ethics-in-islam.html.
Golparvar H, Padash F, Atashpoor M. (2006), Model for reinforcing energetic senses, empowerment, creativity through ethical leadership, Iranian Journal of Work Health, (3). (In Persian)
Hammer, M., & Stanton, S. (1999). How process enterprises really work, Harvard Business Review, 77, 108–120.
Han, T., & Williams, K. (2008), Multilevel investigation of adaptive performance, individual- and team-level relationships, Group& Organization Management, 33, 657-684.
Hayati, K., & Caniago, I. (2012), Islamic work ethic: The role of intrinsic motivation, job satisfaction, organizational commitment and job performance, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 65, 1102–1106.
Hesketh, B., & Neal, A. (1999), Technology and Performance, In D. R. Ilgen & E. D. Pulakos (Eds), The changing nature pf performance: Implications for staffing, Motivation, and development, San Francisco, Jossey-bass.
Janssen, O. (2000), Job demands, perceptions of effort-reward fairness and innovative work behavior, Journal of Occupational and organizational psychology, 73, 287-302.
Janssen, O., Van de Vliert, E., & West, M. (2004), The bright and dark sides of individual and group innovation: A special issue introduction, Journal of Organizational Behavior, 25(2), 129–145.
Javed, B, Bashir, S, Rawwas, M, Arjoon, S. (2016), Islamic Work Ethic, innovative work behaviour, and adaptive performance: the mediating mechanism and an interacting effect, Current Issues in Tourism, DOI: 10.1080/13683500.2016.1171830
Johnson, J. W. (2003). Toward a better understanding of the relationship between personality and individual job performance. Personality and work, 2, 83–120.
Karatepe, O. M., & Sokmen, A. (2006), The effects of work role and family role variables on psychological and behavioral outcomes of frontline employees. Tourism Management, 27(2), 255–268.
Khan, K., Abbas, M., Gul, A., & Raja, U. (2015), Organizational justice and job outcomes: Moderating role of Islamic work ethic. Journal of Business Ethics, 126(2), 235–246.
Krischer, M., & Witt, L.A. (2010), Achieving adaptive performance in the workplace: The compensatory effects of general mental ability and adaptive leadership, Annual meeting of the society for industrial and organizational psychology, Atlanta.
Kumar, N., & Che Rose, R. (2010), Examining the link between Islamic work ethic and innovation capability, Journal of Management Development, 29(1), 79–93.
Kumar, N., & Che Rose, R. (2012), The impact of knowledge sharing and Islamic work ethic on innovation capability, Cross Cultural Management: An International Journal, 19(2), 142–165.
Liu, D., Liao, H., & Loi, R. (2012), The dark side of leadership: A three-level investigation of the cascading effect of abusive supervision on employee creativity, Academy of Management Journal, 55(5), 1187–1212.
Mahfoudh, A., Salleh Hj Din, M., & Shahar Jusoh, M. (2016), The Effect of Islamic Work Ethics (Akhlaq) to Innovation Capability, Contemporary Issues and Development in the Global Halal Industry, 381-390.
McCain, SL, Ch Tsai, H., & Bellino, N. (2010), Organizational justice, employees’ ethical behavior, and job satisfaction in the casino industry, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 22 (7): 992 – 1009.
Messmann, G. & Mulder, R. H. (2011), Innovative work behaviour in vocational colleges: Understanding how and why innovations are developed. Vocations and Learning, 4, 63-84.
Mohamed, N., Karim, N. S. A., & Hussein, R. (2010), Linking Islamic work ethic to computer use ethics, job satisfaction and organisational commitment in Malaysia, Journal of Business Systems, Governance and Ethics, 5(1), 13–23.
Mura, M., Lettieri, E., Radaelli, G. & Spiller, N., (2013), Promoting professionals› innovative behavior through knowledge sharing: the moderating role of social capital, Journal of Knowledge Management, 17, 527-544.
Neubert, J. C., Mainert, J., Kretzschmar, A., & Greiff, S. (2015), The Assessment of
21st Century Skills in Industrial and Organizational Psychology: Complex and Collaborative Problem Solving. Industrial and Organizational Psychology, 8(2), 1-31.
Ramamoorthy, N., Flood, P. C., Slattery, T., & Sardessai, R. (2005), Determinants of innovative work behaviour: Development and test of an integrated model. Creativity and Innovation Management, 14(2), 142–150.
Scott, S. G., & Bruce, R. A. (1994), Determinants of innovative behavior: A path model of individual innovation in the workplace, Academy of Management Journal, 37(3), 580–607.
Taştan, S. B. (2013), The influences of participative organizational climate and self-leadership on innovative behavior and the roles of job involvement and proactive personality: A survey in the Context of SMEs in Izmir. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 75, 407-419.
Tu, Y. D., & Lu, X. X. (2013), How ethical leadership influence employees’ innovative work behavior: A perspective of intrinsic motivation, Journal of Business Ethics, 116(2), 441–445.
Yilmaz, K, Bokeoglu, O. C. (2008), Organizational citizenship behaviors and organizational commitment in Turkish primary schools, World Applied Sciences Journal, 3 (5), 775 – 780.
Yousef, D. A. (2000a), Organizational commitment as a mediator of the relationship between Islamic work ethic and attitudes toward organizational change, Human Relations, 53, 513–537.
Yousef, D. A. (2000b), The Islamic work ethic as a mediator of the relationship between of control, role conflict and role ambiguity – a study in an Islamic country setting, Journal of Managerial Psychology, 15, 283–298.
Yuan, F., & Woodman, R. W. (2010), Innovative behavior in the workplace: The role of performance and image outcome expectations, Academy of Management Journal, 53(2), 323–340.
_||_