تردیدهای شیخ بهایی در همکاری با دولت صفوی
محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ
رفعت خواجه یار
1
(عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی ابهر)
کلید واژه: شیعه, شیخ بهایی, علما, حکومت صفوی, شاه‌عباس,
چکیده مقاله :
تشکیل دولت صفوی و رسمیت یافتن مذهب شیعه در ایران موجب حضور علمای شیعه حتی از سرزمین‌های اطراف در ایران گردید به‌ویژه در دوران شاه‌طهماسب که تعداد زیادی از علمای جبل عامل به دربار او روی آوردند و صاحب مقامات برجسته مذهبی شدند و اکثراً به همکاری با دولت صفوی پرداختند و نسل دوم و سوم این علما در دهه‌های بعد همچنان با حکومت صفوی همکاری داشتند.شیخ بهایی از نسل علمای جبل عامل است که در دوران سلطنت شاه‌عباس اول مقام شیخ‌الاسلامی که بالاترین مقام مذهبی بود را بر عهده داشت او به‌عنوان یک عالم برجسته شیعه در عین همکاری با دولت صفوی ولی (در برخی آثارش) با شک و تردید به این همکاری می‌نگرد و حتی از آن به‌عنوان شرک یاد می‌کند. این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی درصدد است با استفاده از منابع تاریخی ابتدا تصویری از حکومت صفوی در دوران سلطنت شاه‌عباس اول ارائه داده سپس به تحلیل عملکرد شیخ بهایی و تعامل او با دولت صفوی بپردازد.
Safavid state formation and the recognition of the Shiite religion in Iran led to the presence of Shiite scholars even from the surrounding lands in Iran, especially during the reign of Shah Tahmasb, when many scholars of Jabal Amel turned to his court and became prominent religious officials, mostly in cooperation with the Safavid government. And the second and third generations of these scholars continued to cooperate with the Safavid government in the following decades.Sheikh Baha'i is a descendant of the Jabal Amel scholars who held the position of the highest religious official during the reign of Shah Abbas I. As a prominent Shiite scholar, he collaborated with the Safavid government, but He looks at it and even mentions it as polytheism. Using descriptive and analytical methods, this article uses historical sources to first present a picture of the Safavid rule during the reign of Shah Abbas I and then to analyze the performance of Sheikh Baha'i and his interaction with the Safavid state.
_||_