تحلیل اثر توسعه مالی و آزادسازی تجارت بر رشد اقتصادی در اقتصادهای نوظهور و کشورهای کم درآمد (با نگرشی نوین بر شاخص توسعه مالی)

محورهای موضوعی : دانش مالی تحلیل اوراق بهادار

مونا بهشتی ¹ , عباس معمارنژاد ² , تقی ترابی ³ , سید شمس الدین حسینی ⁴

1 - دانشجوی دکتری رشته علوم اقتصادی، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار،گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول).
3 - دانشیار، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4 - استادیار،گروه اقتصاد،دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران،ایران.

تاریخ دریافت : 1401/04/25 تاریخ پذیرش : 1401/04/25 تاریخ انتشار : 1401/03/01

کلید واژه: توسعه مالی, گشتاورهای تعمیم یافته, آزاد سازی تجارت, بازارهای نوظهور,

چکیده مقاله :

بحث در مورد ارتباط میان توسعه مالی، آزادسازی تجارت و رشد اقتصادی از سال 1980 به بعد در ادبیات نظری و تجربی به طور چشمگیری افزایش یافته است. ادبیات موجود دیدگاه های متناقضی از این رابطه را ارایه می دهد. بسیاری از اقتصاددانان معتقدند که با نادیده گرفتن اثر بخش مالی و آزادسازی تجارت بر رشد اقتصادی، درک فرآیند رشد اقتصادی ناقص خواهد بود از این رو این مطالعه برآن است تا اثر توسعه مالی و آزادسازی تجارت بر رشد اقتصادی را در منتخبی از کشورهای جهان شامل ایران مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. به این منظور کشورها بر اساس طبقه بندی IMF در دو گروه - اقتصادهای نوظهور و درآمد متوسط و - کشورهای کم درآمد در نظر گرفته شده اند. جهت تحلیل روابط از رویکرد همجمعبستگی و مدل پانل پویا مبتنی بر تکنیک گشتاورهای تعمیم یافته تفاضلی (DIF-GMM) بهره گرفته شده است نتایج این مطالعه حاکی از اثر مثبت و معنا دار توسعه مالی بر رشد اقتصادی در هر دو گروه از کشورها و همچنین مثبت و معنادار بودن اثر آزادسازی تجارت بر رشد اقتصادی در اقتصادهای نوظهور و درآمد متوسط است. بعلاوه نتایج نشان می دهد عملکرد خوب سیستم مالی، اثر بازبودن آزادسازی تجارت در کشورها را تقویت می نماید و با لعکس.

چکیده انگلیسی:

The debate on the direction of causality between financial development, trade liberalization and economic growth has been comprehensively growing since 1980s in theoretical and empirical literature. The existing literature provides conflicting views of this relationship. Many economists believe that neglecting the effects of financial sector and trade openness on economic growth will provide us with incomplete picture of the growth process.For this reason, the purpose of this paper is to empirically investigate the impact of financial development and trade liberalization on economic growth of selected countries including Iran. we have studied countries based on the IMF Income classification in two groups: emerging markets and middle-income economies, low-income developing countries. Cointegration approach and generalized method of moments Difference estimation (DIF-GMM) are used, in this paper, to investigate the relationship between variables.The results indicate that financial development is positively significantly determining economic growth in all groups. Morever In emerging markets and middle-income economies, trade liberalization (in form of reducing tariff and non-tariff barriers) has positive and significan impact on economic growth. We also found that The good performance of the financial system reinforces the effect of trade liberalization and vice versa.  

منابع و مأخذ:

• تقوی، مهدی؛ محمدی،حسین(1385). تاثیر سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در ایران. پژوهشنامه اقتصادی، دوره6، شماره 22(پیاپی3).صص 43-15


• شیرزادی، رضا(1396). کشورهای نوظهور و ساختار اقتصاد سیاسی بین الملل. فصلنامه سیاست، سال چهارم، شماره16،صص 56-37.


• محمدی، تیمور؛ ناظمان، حمید و خداپرست پیرسرایی، یونس (1393). «بررسی رابطه علّیت پویای بین توسعه مالی، بازبودن تجاری و رشد اقتصادی: مقایسه موردی دو کشور نفتی ایران و نروژ». پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، دوره 3، شماره 10، صص 151-178.


• مهدوی، ابوالقاسم؛ طاهری هنجنی، مرضیه و شمس‌الاحرار، فاطمه (1396). «تأثیرآزادسازی تجاری بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب حوزه خاورمیانه (با تأکید بر مدل‌های رشد درون‌زا)». اقتصاد کاربردی، دوره 7، شماره 20، صص 11-22.


• منصف, عبدالعلی؛ ترکی, لیلا و علوی،جابر (1392). «تحلیل اثر توسعه مالی بر رشد اقتصادی در کشورهای گروه دی‌هشت: علیت گرنجر ‌پانلی با رویکرد بوت‌استرپ (2010-1990) ». فصلنامه علمی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 3،شماره 10، صص73-92


• می یر، جرالد، ام و سیرز، دادلی (2000). پیشگامان توسعه. (ترجمه: هدایتی، سید علی‌اصغر و علی یاسری). نشر سمت، چاپ 6، تهران.


• Arellano,M. & Bond,S. (1991). Some Tests of Specification for Panel Data, Review of Economic Studies, 58)2(, 277-297.


• Alam, k. J. & Sumon, K. K. (2020). Causal Relationship between Trade Openness and Economic Growth:A Panel Data Analysis of Asian Countries. International Journal of Economics and Financial Issues, 10(1), 118-126.


• Aizenman J., Jinjarak Y. & Park, D. (2015). “Financial Development and Output Growth in Developing Asia and Latin America: A Comparative Sectoral Analysis”. NBER Working Paper 20917 National Bureau of Economic Research, Cambridge, Massachusetts.


• Baltagi, B.H. (2008). Econometric Analysis of Panel Data. John Wiley, New York.


• Beck, T. & Levine, R. (2004). Stock markets, banks, and growth: Panel Journal of Banking and Finance, 28( 3), 423-442.

*      Chandio, A.  A., Rehman, B., , Jiang, Y.& Joyo, M.A.(2017). “ Financial development, trade openness and economic growth in Pakistan: A granger causality approach”.  International Journal of Advanced and Applied Sciences, 4(4), 73-80.

• Čihák, M., Demirgüç-Kunt, A., Feyen, E. & Levine, R. (2012). Benchmarking Financial Development Around the World. World Bank Policy Research Working Paper 6175. World Bank, Washington, DC.


• Grossman, G. M. & Helpman, E. (1991). Growth and Welfare in a Small Open Economy. MIT Press, Cambridge MA, 141-163.


• Guru, B. K. & Yadar, I. S. (2018). Financial Development and Economic growth: Panel Evidence from Brics, Journal of Economic,

 

Finance and Administrative Science, 24(47), 113-126.

• Herwartz, H. & Walle, Y. M. (2014). Determinants of the link between financial and economic development: evidence from a functional coefficient model. Economic Modelling, 37, 417-427.


• Kim D.-H., Lin S.-C. & Suen, Y.-B.(2011). “Nonlinearity Between Trade Openness and Economic Development”. Review of Development Economics, l.15 (2), 279–292.


• King, R.& Levine, R. (1993). Finance and development: Schumpeter might be right. Q. J. Econ. 108, 717–737.


• Levine, R. (2005). “Finance and growth: theory and evidence”. Handbook of Economic Growth, 1,865-934, Elsevier.


• Mahi M., Phoong S.W., Ismail I. & Isa C.R. (2020). “Energy- Finance-Growth Nexus in ASEAN-5 Countries: An ARDL Bounds Test Approach. Sustainability, Vol.12, No.1:5. Küçüksakarya S (2021). “ A panel Causality Analysis of The Relationship between Financial Development and Economic Growth in OECD Countries”. BMIJ, 9(2), 662-672.


• Nguyen, M-L. T. & Bui, T. N.( 2021). "Trade Openness and Economic Growth: A Study on Asean-6". Economies, MDPI, 9(3), 1-16.


• Osei, M.J.& Kim, J.(2020). “Foreign direct investment and economic growth: Is more financial development better?”.Economic Modelling, 93, 154-161.


• Pradhan R. P., Arvin M. B., Hall J. H. and M. Nair (2016). “Innovation, Financial Development and Economic Growth in Eurozone Countries”. Applied Economics Letters, 23)16(, 1141-1144.


• Robinson, J. (1952). The Interest Rate and Other Essays. London: Macmillan, 69-142.


• Romer P. M (1986). “Increasing Returns And Long Run Growth”. Journal Of Political Economy, 94(5). 1002-1037.


• Saci, & Holden, K. (2014) "Evidence on growth and financial development using principal components" .Applied Financial Economics, 41(13), 1549-1560.


• Sahay, R., Cihak, M., N’Diaye, P., Barajas, A., Bi, R., Ayala, D., Gao, Y., Kyobe, A., Nguyen, L., Saborowski, C., Svirydzenka, K. & Yousefi, R. (2015). Rethinking Financial Deepening: Stability and Growth in Emerging Markets. IMF Staff Discussion Note 15/08, International Monetary Fund, Washington.


• Sghaier I. M. (2020). “Does Financial Development Affect the Economic Growth Gains from Trade Openness?”. Economic Alternatives, 4, 666-682.


• Stensnes, K. (2006). “Trade Openness and Economic Growth. Do Institutions Matter?”. Norwegian Oslo: Institute of International Affairs.


• Zahonogo, P. (2016). “Trade and economic growth in developing countries: Evidence from sub -Saharan Africa”. Journal of African Trade, 3(1–2), 41–56.


• Zhang, J., Wang, L.& Wang, S. (2012). “Financial Development and Economic Growth:


• Evidence from China”.Forthcoming on Journal of Comparative Economics, 40(.3), 1-36.