زمینه و هدف: استفاده و مدیریت بهینه یک سرزمین نیازمند اطلاعات بهنگام و درست می¬باشد. یکی از مهمترین منابع اطلاعاتی در مدیریت منابع طبیعی، نقشه¬های پوشش اراضی است. هدف از انجام این پژوهش، تهیه نقشه¬های پوشش اراضی منطقه کتالان برای بررسی تغییرات صورت گرفته طی 12 سال گذشته چکیده کامل
زمینه و هدف: استفاده و مدیریت بهینه یک سرزمین نیازمند اطلاعات بهنگام و درست می¬باشد. یکی از مهمترین منابع اطلاعاتی در مدیریت منابع طبیعی، نقشه¬های پوشش اراضی است. هدف از انجام این پژوهش، تهیه نقشه¬های پوشش اراضی منطقه کتالان برای بررسی تغییرات صورت گرفته طی 12 سال گذشته می¬باشد.
روش بررسی: در انجام این تحقیق داده¬های ماهواره لندست سنجنده OLI سال 2013 و سنجنده ETM سال 2001 به¬کارگرفته شد و پس از انجام تصحیحات لازم بر روی تصاویر، از GPS و نقشه¬های توپوگرافی به منظور بازدید صحرایی منطقه و برداشت نقاط تعلیمی، استفاده شده ¬است. نقشه¬های پوشش اراضی با استفاده از روش¬ طبقه¬بندی نظارت¬شده با الگوریتم حداکثر احتمال تهیه گردید.
یافته¬ها: بر اساس نتایج به¬دست آمده، منطقه مورد مطالعه دارای 6 طبقه شامل: اراضی زراعی آبی، اراضی زراعی دیم، اراضی زراعی رها شده، رخنمون سنگی، مرتع و معدن می¬باشد. دقت کلی و ضریب کاپا برای نقشه پوشش اراضی سال 2013، به ترتیب برابر 11/86% و 82/0و برای سال 2001 به ترتیب برابر با 26/78% و 71/0 به¬دست آمد.
بحث و نتیجه¬گیری: نتایج تحقیق نشان می¬دهد که اراضی زراعی آبي، اراضی رها شده و طبقه مرتع از سال 2001 نسبت به سال 2013 به ترتیب 84/1 % و 29/1 % و 21/1% افزایش سطح داشته¬¬است و کلاس اراضی زراعی دیم و برو¬¬ن¬زد سنگی به ترتیب 09/5 % و 62/0% کاهش یافته¬است. همچنین طبقه معدن در سال 2001 وجود نداشته و در سال 2013، 3939/49هکتار معادل 36/1 درصد از مساحت منطقه را به خود اختصاص داده¬¬است.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: لزوم رعایت نکات آینده نگری و ترسیم سیمای آینده توسعه، گرایش ها را در زمینه ی برنامه ریزی و بهره برداری عقلانی از منابع سوق می دهد. حوزه آبخیز قوری چای یکی از حوزههای شمال استان اردبیل به شمار میرود که نقش مهمی در امرار معاش مردم بومی منطقه دارد. هدف از تح چکیده کامل
زمینه و هدف: لزوم رعایت نکات آینده نگری و ترسیم سیمای آینده توسعه، گرایش ها را در زمینه ی برنامه ریزی و بهره برداری عقلانی از منابع سوق می دهد. حوزه آبخیز قوری چای یکی از حوزههای شمال استان اردبیل به شمار میرود که نقش مهمی در امرار معاش مردم بومی منطقه دارد. هدف از تحقیق حاضر، ارزیابی توان اکولوژیک و تعیین تناسب اراضی برای فعالیتهای کشاورزی و مرتعداری در حوزه آبخیز قوری چای اردبیل در سال 1394 میباشد.
روش بررسی: در مرحله اول، با بررسی منابع و کسب استانداردها، معیارهای ارزیابی توان کشاورزی-مرتع داری مشخص گردید. در مرحلهی بعد، کلیهی لایه ها با فرمت مشابه به سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS[1]) وارد و با روش فازی استانداردسازی شدند. در ادامه، از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP[2]) و ماتریس مقایسات دوتایی، برای وزن دهی به معیارها و زیرمعیارها استفاده شد و در نهایت، کلیه لایهها با استفاده از روش ترکیب خطی وزندار (WLC[3]) تلفیق شدند.
یافتهها: بر اساس نتایج، 42/ 9811 هکتار (85/82%) از منطقه برای فعالیت کشاورزی و 31/2027 هکتار (15/17%) برای فعالیت مرتع داری دارای پتانسیل است.
نتیجهگیری: بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش، بین کاربری فعلی اراضی و پتانسیل سرزمین برای کشاورزی و مرتع داری در منطقه، رابطه ی متعادلی برقرار نیست.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: افزايش غلظت گازهاي گلخانه اي در سال¬هاي اخير منجر به افزايش گرماي جهاني و تغييرات اقليمي شده است. ساده¬ترین راهکار برای کاهش سطح این گاز فرآیند ترسیب کربن است. طی این فرآیند، کربن در بخش¬هاي مختلف اکوسيستم¬ها ذخیره می¬شود که مهم¬ترین اين بخش¬ها، خاک است. ه چکیده کامل
زمینه و هدف: افزايش غلظت گازهاي گلخانه اي در سال¬هاي اخير منجر به افزايش گرماي جهاني و تغييرات اقليمي شده است. ساده¬ترین راهکار برای کاهش سطح این گاز فرآیند ترسیب کربن است. طی این فرآیند، کربن در بخش¬هاي مختلف اکوسيستم¬ها ذخیره می¬شود که مهم¬ترین اين بخش¬ها، خاک است. هدف از اين پژوهش ارزيابي میزان ترسيب کربن خاک در کاربري¬هاي زراعت گندم، باغ مرکبات و مرتع در حوزه شهري بهشهر می¬باشد.
روش بررسی: در این تحقیق، نمونه¬برداري خاک در ده نقطه در هر يک از کاربري¬ها تا عمق ۳۰سانتي¬متری با استفاده از روش تصادفي سيستماتيك انجام شد. بافت خاک، وزن مخصوص ظاهري، اسيديته، رطوبت، کربن آلي، نيتروژن در محيط آزمايشگاه اندازه¬گيري شد. برای بررسی تفاوت یا عدم تفاوت میزان ترسیب کربن و مشخصه¬های مختلف خاک در کاربری¬های مختلف، از آزمون تجزیه واریانس و برای بررسی ارتباط بین میزان ترسیب کربن با مشخصه های مختلف خاک از همبستگی پیرسون استفاده شد.
یافته ها: نتایج نشان داد، به¬طور متوسط ميزان ترسيب کربن در کاربري باغ مرکبات ۵۴/۰ تن در هکتار، زراعت گندم ۳۶/۰ تن در هکتار و مرتع ۵۱/۰ تن در هکتار می¬باشد. در نتیجه بين کاربري¬های مورد بررسی، کاربری باغي در اولويت اول و کاربري¬های مرتع و زراعت گندم در اولويت¬هاي بعد قرار گرفتند. همبستگي پيرسون نیز نشان داد از بين پارامترهاي مورد بررسي، مشخصه نيتروژن بر تغيير¬پذيري ميزان ترسيب کربن خاک موثرتر بوده است.
بحث و نتیجه¬گیری: بر اساس نتایج این پژوهش، کاربری¬های مختلف اثر متفاوتی بر میزان انباشتگی ترسیب کربن خاک دارد که در جهت مديريت اراضي واقع در شمال کشور مي بايست مورد توجه قرار گيرد.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: در عصر حاضر که انواع تغییرات در محیط طبیعی ایجاد شده است، باید جهت دستیابی به توسعه پایدار، برنامه ریزی و مدیریت سرزمین بر اساس توان بالفعل و بالقوه آن صورت پذیرد. هدف از این مطالعه ارزیابی توان اکولوژیک برای کاربری های کشاورزی و مرتعداری و بررسی میزان ان چکیده کامل
زمینه و هدف: در عصر حاضر که انواع تغییرات در محیط طبیعی ایجاد شده است، باید جهت دستیابی به توسعه پایدار، برنامه ریزی و مدیریت سرزمین بر اساس توان بالفعل و بالقوه آن صورت پذیرد. هدف از این مطالعه ارزیابی توان اکولوژیک برای کاربری های کشاورزی و مرتعداری و بررسی میزان انطباق کاربری های فعلی کشاورزی و مرتعداری با توان اکولوژیک منطقه برای کاربری های مذکور می باشد.روش بررسی: در این پژوهش، ابتدا با بررسی منابع مختلف و کسب استانداردها، معیارها و زیرمعیارها انتخاب شدند. معیارهای اصلی مورداستفاده در این مطالعه، عبارتند از: نقشه های خاکشناسی، سنگ شناسی، توپوگرافی، اقلیم، پوشش گیاهی، میزان آب و کاربری اراضی. سپس، با استفاده از طراحی و توزیع پرسشنامههایی، لایه ها مورد ارزیابی قرار گرفتند و توسط فرایند تحلیل سلسله مراتبی و ماتریس مقایسات دوتایی، وزن دهی شدند. درنهایت، کلیهی لایهها با استفاده از روش ترکیب خطی وزندار تلفیق شدند و نقشه ی نهایی توان اکولوژیک منطقه به دست آمد.یافته ها: در نقشه نهایی قابلیت اراضی برای توسعه کشاورزی و مرتعداری که در سال 1394 تهیه گردید، طبقات 1 و 2 و 7 کاربری های مذکور وجود ندارد به دلیل اینکه در منطقه مورد مطالعه محدودیت های توپوگرافی بیش از بقیه معیارها، امکان انجام کشاورزی درجه 1 و 2 را سلب می کند و از نظر معیارهای مرتعداری، تا طبقه 3 مرتعداری را می توان در محدوده مورد مطالعه مشاهده نمود. کشاورزی درجه 3 با 9/31 درصد، بیشترین و مرتعداری درجه 3 با 5/11 درصد، کمترین مقدار را از نظر درجه تناسب سرزمین دارا می باشند.بحث و نتیجه گیری: یافته ها حاکی از آن است که تلفیق فرایند تحلیل سلسله مراتبی و سامانه اطلاعات جغرافیایی، دارای قابلیت بالایی جهت ارزیابی توان اکولوژیک اراضی برای کاربری های کشاورزی مرتعداری می باشد. و با توجه به اینکه حوضه آبخیز سد تاجیار دارای پتانسیل لازم برای توسعه فعالیت های کشاورزی و مرتعداری می باشد، در صورت بهره برداری متناسب با توان اکولوژیک، مردم بومی منطقه از اثرات رونق اقتصادی این فعالیت ها منتفع خواهند گردید.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: در حال حاضر، بیشتر تغییرات کاربری اراضی، بدون برنامه ریزی روشن و منطقی و توجه به اثرات زیست محیطی آنها صورت می گیرد و از آنجا که این تغییرات در سطوح وسیع و گسترده اتفاق می افتد، بنابراین تکنولوژی سنجش از دور ابزاری ضروری و ارزشمند جهت پایش تغییرات می باشد. چکیده کامل
زمینه و هدف: در حال حاضر، بیشتر تغییرات کاربری اراضی، بدون برنامه ریزی روشن و منطقی و توجه به اثرات زیست محیطی آنها صورت می گیرد و از آنجا که این تغییرات در سطوح وسیع و گسترده اتفاق می افتد، بنابراین تکنولوژی سنجش از دور ابزاری ضروری و ارزشمند جهت پایش تغییرات می باشد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی تاثیر تغییرات پوشش اراضی بر مراتع حوزه آبخیز قوری چای در شمال استان اردبیل با تکنیک سنجش از دور می باشد.روش بررسی: ابتدا تصاویر ماهواره لندست مربوط به خرداد ماه سال های 1366 ، 1380 و 1394 تهیه و پس از پیش پردازش تصاویر، طبقه بندی تصاویر به روش نظارت شده با الگوریتم حداکثر احتمال انجام پذیرفت. سپس، تصاویر هر سال در چهار طبقه کشت دیم، مرتع، اراضی مسکونی (روستا) و اراضی بایر طبقه بندی شد. به منظور افزایش دقت طبقه بندی تصاویر نیز از رقومی سازی دستی، شاخص NDVI و لایه شیب استفاده شد و دقت طبقه بندی نیز با شاخص کاپا و صحت کلی بررسی شد.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که در طی دوره زمانی مورد بررسی 5885 هکتار (7/49%) از سطح حوزه دچار تغییر کاربری شده است که بیشترین تغییر مربوط به کاهش شدید مراتع حوزه به میزان 2540 هکتار (4/21%) بر اثر تبدیل به اراضی کشت دیم و بایر می باشد.بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، استفاده از اطلاعات تکمیلی از جمله اطلاعات شیب و شاخص NDVI در کنار پردازش تصاویر ماهواره ای به روش نظارت شده برای تهیه نقشه های کاربری اراضی، موجب افزایش دقت طبقه بندی تصاویر می گردد.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: آشکارسازی تغییرات پوشش اراضی، از جمله ابزارهای موثر برای مدیریت منابع طبیعی و ارزیابی تغییرات اکوسیستم به شمار می آید. هدف از انجام این پژوهش، پایش تغییرات پوشش اراضی با استفاده از تصاویر دور سنجی و GIS در حوزه آب خیز کفتاره استان اردبیل می باشد.
روش بررسی چکیده کامل
زمینه و هدف: آشکارسازی تغییرات پوشش اراضی، از جمله ابزارهای موثر برای مدیریت منابع طبیعی و ارزیابی تغییرات اکوسیستم به شمار می آید. هدف از انجام این پژوهش، پایش تغییرات پوشش اراضی با استفاده از تصاویر دور سنجی و GIS در حوزه آب خیز کفتاره استان اردبیل می باشد.
روش بررسی: در این تحقیق، تصاویر ماهواره ای لندست 5 سنجنده TM سال های 1366 و 1377 و نیز لندست 8 سنجنده OLI TIRS سال 1393 مورد پردازش و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بدین منظور، بعد از انجام تصحیحات اتمسفریک و هندسی، طبقه بندی تصاویر به روش نظارت شده با الگوریتم حداکثر احتمال انجام پذیرفت. سپس، تصاویر هر سال در چهار طبقه کشت دیم، مرتع، کشت آبی، باغ و اراضی بایر طبقه بندی شد. از طرفی برای تفکیک بهتر اراضی مرتعی از بایر، از شاخص NDVI و برای تفکیک بهتر اراضی مرتعی از کشت دیم، از لایه شیب استفاده گردید.
یافته ها: نتایج نشان داد که در طول دوره 1393-1366، 91/68 درصد از منطقه تغییری نداشته است و 68/1970 هکتار از اراضی مرتعی تخریب و به اراضی بایر، کشت دیم وکشت آبی و باغ تبدیل شده است. هم چنین اراضی کشت دیم به میزان 26 درصد (20/1808 هکتار)، کشت آبی و باغ به میزان 97/6 درصد (54/43 هکتار) و اراضی بایر به میزان 99/33 درصد (78/100 هکتار) نسبت به سطح اولیه خود در منطقه، توسعه یافته است.
بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش، استفاده از اطلاعات تکمیلی از جمله اطلاعات شیب و شاخص NDVI منطقه در کنار پردازش تصاویر ماهواره ای به روش نظارت شده برای تهیه نقشه های پوشش اراضی، موجب افزایش دقت طبقه بندی تصاویر می گردد.
پرونده مقاله