تأثیر پارامترهای فضای سبز بر غنای¬گونه¬ای پرندگان در پارک¬های شهری: مطالعه موردی شهر اصفهان

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

شهلا تشکـر ¹ , محمود رضا همامی همامی ² , برهان ریاضی ³ , رضا جعفری ⁴

1 - کارشناس ارشد علوم محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم وتحقیقات تهران *(مسئول مکاتبات)
2 - استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان
3 - استادیار دانشکده محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم وتحقیقات.
4 - استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان.

تاریخ دریافت : 1389/01/19 تاریخ پذیرش : 1389/04/24 تاریخ انتشار : 1392/01/01

کلید واژه: غنای گونه ای پرندگان, تنوع گونه های چوبی, پارک¬های شهری,

چکیده مقاله :

چکیده اهمیت تفرج در پارک های شهری غیر قابل تردید است و می تواند تا حدودی محدودیت های دسترسی شهرنشین های کم درآمد را به طبیعت جبران کند. در این مطالعه تأثیر پارامترهای فضای سبز )غنا ، تنوع و تراکم گونه های چوبی) بر غنا و تنوع گونه ای پرندگان در 25 پارک از مجموعه پارک های شهر اصفهان مورد بررسی قرار گرفته است. سرشماری از پرندگان و درختان پارک در فصل بهار با استفاده از ترانسکت های نواری و تحلیل داده ها با استفاده از رگرسیون خطی و غیرخطی انجام گرفت. در مجموع 24 گونه پرنده با تراکم های مختلف در پارک های مورد بررسی شناسایی گردید. باغ گل ها با 16 گونه و پارک ساحل با 2 گونه به ترتیب دارای بالاترین و پایین ترین غنای گونه ای در بین پارک های شهر اصفهان بودند. نتایج این بررسی بیانگر افزایش غنای گونه ای پرندگان با افزایش تنوع گونه های چوبی و مساحت فضای سبز بود. نتایج به دست آمده می تواند جهت جذب بیشتر پرندگان در طراحی پارک ها مورد توجه قرار گیرد.

چکیده انگلیسی:

AbstractCity parks have high recreational values and can be a surrogate nature for the low-income citizens. Inthis study impacts of green space parameters (richness, diversity and density of woody species) on birdspecies richness and diversity was assessed in 25 city parks in Isfahan.Bird census and measuring vegetation variables were performed in spring strip transects and linear andnon-linear regressions were used for analysis of collected data.On the whole 25 bird species were observed in Isfahan city parks. Baghe-Golha with 16 species andParke-Sahel with only two species had the highest and lowest bird species richness respectively.Results of this study revealed that bird species richness of city parks increases with increasing thediversity of woody species and the area of green space. These findings could be considered fordesigning the city parks to attract more bird specie

منابع و مأخذ:

منابع

1. منصوری، ج. 1375. ضرورت وجود پرندگان در فضای سبز شهری، مجموعه مقالات همایش فضای سبز، تهران


2. مجنونیان، ه. 1374. مباحثی پیرامون پارک­ها، فضای سبز و تفرجگاه ها، انتشارات شهرداری تهران


3. Savard, J.P.L., Clergeau, P., Menne chez, G., 2000. Biodiversity concepts and Urban   ecosystems. Landscape and Urban planning. 48, pp.131-142.


4. همامی، م. زائری، آ. شریفیان پور، ن. 1386. بررسی تأثیر اندازه و شکل پارک­های شهر اصفهان در جذب پرندگان، سومین همایش ملی فضای سبز و منظر شهری، شماره 24: 83-76


5. عمرانی، م.1384. در جستجوی هویت شهری اصفهان، انتشارات وزارت مسکن و شهرسازی تهران


6. Kerbs, C.J., 1989. Ecological Methodology. Harper and Row Publishers, New York.


7. منصوری، ج. 1379. راهنمای صحرایی پرندگان ایران، نشر ذهن آویز


8. آریاوند، ا.1380. تنوع زیستی (فضای سبز و پرندگان) در ارتباط با توسعه پایدار در شهر اصفهان، مجموعه مقالات دهمین کنفرانس زیست شناسی ایران، شیراز


9. Tilghman, N.G., 1987. Characteristics of urban woodlands affecting breeding bird     diversity and abundance. Landscape Urban Planning. 14, pp. 481-495.


10. Watson, J.E. M., Whittaker, R.J., Dawson, T.P., 2004. Avifaunal responses to        habitat fragmentation in the threatened littoral forests of south-eastern Madagascar, Journal of Biogeography. 31, pp. 1791-1807.


11. Shwartz, A., kark, S., Shirley, S., 2007. How do habitat variability and management regime shape the spatial heterogeneity of birds within a large Mediterranean urban park. Landscape and Urban Planning. 31, pp. 254-261.


12. Smyth, A. Heezik, Y.V., Mathieu, R., 2008. Diversity of native and exotic birds across an Urban gradient in a New Zealand city. Landscape and Urban Planning. 87, pp.223-232.