تعیین ارجحیت نیروگاه‎های سیکل ترکیبی شهدای پاکدشتو بادی کهک بر اساس شاخص‎های محیط‎زیستی

محورهای موضوعی : مدیریت ، برنامه ریزی و آموزش محیط زیست

سید حسن فاطمی ¹ , فروغ فرساد ² , سید محمود شریعت ³ , فرزام بابایی سمیرمی ⁴

1 - کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی، مدیریت و آموزش محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی ومحیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
2 - استادیار گروه علوم ومهندسی محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی ومحیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران *(نویسنده مسوول).
3 - استاد گروه علوم ومهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی ومحیط زیست ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران.
4 - استادیار گروه مدیریت محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی ومحیط زیست ،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1395/02/28 تاریخ پذیرش : 1395/05/25 تاریخ انتشار : 1397/04/01

کلید واژه: "تصمیم گیری چند معیاره ", "AHP", "TOPSIS", "نیروگاه ", "شاخص‌های زیست‌محیطی",

چکیده مقاله :

زمینه و هدف : آلودگی‌های زیست‎محیطی، محصول فرعی و ناخواسته فعالیت‌های صنعتی مختلف است که باعث شده محیط‎زیست بیش‌تر از پیش در معرض تهدید قرار گیرد. از طرفی، با توجه به رشد جمعیت و بالا رفتن مصرف سالانه برق کشور ضرورت احداث و ساخت نیروگاه‎های جدید الزامی است. نوع نیروگاه‎ها بر اساس طیف گسترده‎ای از معیارها اولویت‌بندی می‌شوند. در این تحقیق، با در نظر گرفتن شاخص‎های مختلف زیست‎محیطی، اقتصادی و اجتماعی به تعیین اولویت نیروگاه‌های بادی کهک به عنوان بزرگ‌ترین نیروگاه بادی کشور و نیروگاه سیکل ترکیبی پاکدشت به عنوان بزرگ‌ترین نیروگاه سیکل ترکیبی کشور پرداخته شده است.روش بررسی: در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) برای وزن‎دهی معیارها و همچنین برای تعیین ارجحیت انتخاب نیروگاه از فرآیندTOPSIS استفاده شده است. بدین منظـور روش ترکیبـی (AHPTOPSIS) مـورد اسـتفاده قرار گرفت. این دو روش از جمله مهم‌ترین و پرکاربردترین روش‌های تصمیم‌گیری محسوب می‌شوند و انتظار می‌رود که ترکیب آن‌ها بتواند نتایج بهینه‌ای ارائه دهد. یافته‌ها : در میان 5 معیار اصلی زیست‌محیطی که خبرگان اوزان هریک را تعیین کردند شاخص آب با وزن (451/0) در رتبه اول، هوا با وزن (234/0) در رتبه دوم، شاخص مربوط به پیامدهای اقتصادی- اجتماعی با بردار ویژه (120/0) در رتبه سوم، خاک با بردار ویژه (114/0) در رتبه چهارم و همچنین، سایر اثرات زیست‎محیطی( به جز آب، هوا، خاک) با توجه به وزن به دست آمده از محاسبات با مقدار (081/0) در رتبه پنجم قرار گرفته‌اند. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که نیروگاه بادی به دلایل مختلفی مانند: نیاز نداشتن به سوخت‌های فسیلی، آلودگی‌های کمتر زیست‌محیطی و پایداری بیشتر، مناسب‌تر از نیروگاه سیکل ترکیبی است.

چکیده انگلیسی:

Introduction & Aim: Environmental pollutions are the side effects of industrial activities which put the environment in danger. On the other hand, by growing the population and increasing the electricity usage in the country, it’s necessary to construct new power plants. Power plants were prioritized based on different criteria. In this research based on the environmental, social and economical dimention , Kahak wind powerplant (the biggest wind powerplant) and Pakdasht Combined cycle powerplant (the biggest combined cycle powerplant in Iran) were studied. Methods: In this research, Multi criteria decision making methods such as AHP and Topsis were used .to select the priority of the power plants. These two are the most important and optimal decision making methods .Results: Among the five environmental criteria which were chosen by experts, water (weight of 0.451) was placed in the first rank . Other criteria like weather (weight of 0.223), social and economical effects (weight of 0.120), soil (weight of 0.114) and other environmental effects (weight of .081) were placed in second to fifth rank.Discussion & conclusion: As a result , based on the expert’s opinion ( Delphis` panel) construction of more suitable powerplants as Wind cycle powerplants are more suitable than combined cycle .because of less environmental pollution and degredation and also are moved toward environmental sustainability.

منابع و مأخذ:

1. Deputy of enery affairs,1389, In Portal ministry of power, pep. moe.org.ir(In Persian).


2. Moatar, F, 2010, Comparision environmental impact of Nuclear and fossil power plant in Iran, Quarterly Enviromental and sience technology, 494-501(In Persian).


3. Motahari, S.A, Economic Evaluation of Wind Power Development in Iran Considering the Effect of Energy Price Liberalization Policy, 2014, Quarterly Iranian Energy Economy,179-200(In Persian).


4. Saaty, TL., 1980. The Analytical Hierarchy Process: Planning, Priority Setting, Resource Allocation New York: McGraw Hill;. 287 pp.


5. Ghodsipour, H., 2005. Analytical Hierarchy Process (AHP). Tehran: Amirkabir University of Technology Press (In Persian).


6. Hwang, CL, Yoon K., 1981. Multiple Attribute Decision Making: Methods and Applications; A State-Of The-Art Survey. New York: Springer-Verlag;.


7. Tanha,F,Assessment of the economic and environmental effects of power plants with AHP, 2015, National

Conference on Environmental Science, Ahwaz, Iran (In Persian).

1. Najafzadeh, Q., 2001. Economic - environmental assessment on the energy technologies. Third National Conference of Iranian energy.


2. Jozi, S. A., Al sadat, A., 2011. Health-Safety and Environmental Risk Assessment of Power Plants Using Multi Criteria Decision Making Method. Chemical Industry and Chemical Engineering Quarterly; 17(4):437−449.


3. Moradina, A, His partner; 2013. Prioritizing the country's thermal power plants to install a carbon dioxide recycling system for injection into oil reservoirs,28 th International Power Conference, Tehran, Iran (In Persian).


4. Athanasios, Chatzimouratidis, I., Pilavachi, A., Petros, 2012. Decision Support Systems for Power Plants Impact on the Living Standard”, Energy Conversion and Management.


5. Khatami Firouzabadi, Ali, Ghazimatin,Elham, 2013. Application of Preference Ranking Organization Method for Enrichment Evaluation Method in Energy Planning - Regional Level, Iranian  journal of Fuzzy Systems.


6. Manzor,D,2015,Priotizing of power generation plant in Iran with multi attrabitue decision making model, No.14 of Iranian energy economic Research ,191-215(In Persian)


7. Monavari, M, Environmental Impact Assessment Guide for Thermal Power Plants, 2001, Department of environment (In Persian).


8. Cimren, E., Catay, E., Budak, E., 2007.Development of a machine tool selection system using AHP. The International Journal of Advanced Manufacturing Technology.; 35(3-4): 363-76.


9. Bertolini, M., Braglia, M., Carmignani , G., 2006. Application of the AHP methodology in making a proposal for a public work contract. International Journal of Project Management.; 24(5):422-30.


10. Shojaee, M, Ghazi, S, Beiranvand, M,              2013. Economic and Environmental Studies of Fossil and Nuclear Power Plants and Provide Better Option. Journal Economic Sience.; 2013: 27-48(In Persian).


11. Sharbafian, N, Estimation of wind power potential and its effect on saving fossil fuels in Iran,2008,No. 17 Quarterly journal of nergy economic,113-140(In Persian).


12. Lotfalipor,Economic Cost of Electricity Production at Neishabour Combined Power Plant and Binaloud wind power plant by Considering Environmental Considerations, 2012, 2^nd Annual clean energy conference(In Persian).