سمیت تنفسی چهار اسانس گیاهی روی حشرات کامل شپشه های آرد

محورهای موضوعی : حشره شناسی و سایر بندپایان

سمانه محمودوند ¹ , جهانشیر شاکرمی ² , رضا وفایی شوشتری ³

1 - گروه حشره شناسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک
2 - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد
3 - گروه حشره شناسی دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک

تاریخ دریافت : 1391/08/29 تاریخ پذیرش : 1392/08/01 تاریخ انتشار : 1393/12/01

کلید واژه: Essential Oil, اسانس, شپشه آرد, سمیت تنفسی, پونه, Mentha longifolia, fumigation toxicity, the flour beetles,

چکیده مقاله :

اثر سمیت چهار اسانس گیاهی پونه Mentha longifolia ، آویشن Thymus daenensis، بومادران زرد Achillea wilhelmsii و درمنه Artemisia hausskenechtii روی حشرات بالغ دو گونه شپشه آرد (Tribolium castaneum (Herbst و (T.confusum (Du val بررسی شد. اسانس ها با روش تقطیر با آب تهیه گردیدند. غلظت ‌ها بر اساس آزمایشات اولیه برای هر اسانس تعیین شد. میزان مرگ و میر بعد از گذشت 3، 6، 24، 48 و 72 ساعت ثبت گردید. بر اساس نتایج حاصل از آزمایش در مورد همه اسانس ‌ها با گذشت زمان و افزایش غلظت میزان مرگ و میر حشرات بالغ هر دو گونه آفت افزایش یافت. بین اسانس های مورد مطالعه از نظر تلفات ایجاد شده اختلاف معنی ‌داری مشاهده شد، به طوری که مقدار LC50 محاسبه شده اسانس پونه پس از 24 ساعت اسانس دهی برای T. castaneum و T.confusum به ترتیب 59/11 و 67/10، اسانس آویشن دنایی 29/89 و 77/92، اسانس بومادران زرد 40/55 و 71/98 و درمنه 64/60 و 25/62 میکرولیتر بر لیتر هوا بود. کمترین مقدار LT50 محاسبه شده در این تحقیق روی هر دو گونه T. castaneum و T.confusum مربوط به اسانس درمنه بود که به ترتیب برابر با 10/23 و 10/21 ساعت محاسبه شد. نتایج نشان داد این اسانس های گیاهی می توانند به عنوان حشره کش های گیاهی کم خطر برای کنترل آفات انباری مورد استفاده قرار گیرند.

چکیده انگلیسی:

The effects of four plant essential oils of Mentha longifolia, Thymus deanensis, Achillea wilhelmsii and Artemisia hausskenechtii were investigated on adult stage of Tribolium castaneum and T. confusum. The essential oils were prepared using water distillation method. Essential oils were used in five concentrations and five replications. The concentration selected based on primary experiment for each essential oil. Mortality rate of insects were recorded after 3, 6, 24, 48 and 72 hours. Results showed that the longer exposure of insect to essential oil and the higher concentration of essential oil, increased  mortality of the two beetle species in all treatments. There was significant difference among mortality effect of the essential oils. The LC50 value of M.longifolia after 24 hours for T. castaneum and T. confosum were 11.59 and 10.67 µl/lair respectively, while the values of LC50were 89.21 and 99.79 for T. daenensis, 55.40 and 98.71 for A. wilhelmsii and 60.64 and 62.25 µl/lair for A. hausskenechtii, respectively. The least LT50 recorded was in A. hausskenechtii essential oil with 23.10 and 21.10 hours against T. castaneum and T. confusun, respectively. Results showed that these essential oils can be as safe botanical pesticides for control of storage pests.