زیست‌شناسی شپشک نوقی Salicicola davatchi (Hem : Diaspididae) در پسته‌کاری‌های رفسنجان
محورهای موضوعی : حشره شناسی و سایر بندپایانفاطمه کاظمی 1 , محمد‌رضا مهرنژاد 2 , اکبر رجبی 3 , حمیده سلمانی نژاد 4
1 - پژوهشکده پسته، رفسنجان
2 - پژوهشکده پسته، رفسنجان
3 - پژوهشکده پسته، رفسنجان
4 - پژوهشکده پسته، رفسنجان
کلید واژه: Pistachio, Biology, بیولوژی, پسته, زیست‌شناسی, شپشک نوقی, Salicicola davatchi,
چکیده مقاله :
شپشک نوقی، Salicicola davatchi Balachowski & Kaussari (Hemiptera: Diaspididae) یکی از آفات درختان پسته در ایران می باشد. این حشره با تغذیه از شیره گیاهی باعث ضعف درختان و همچنین کاهش میزان محصول و کیفیت آن می شود. در تحقیق حاضر بیولوژی و چرخه زندگی این شپشک در باغ های پسته در شرایط آب و هوایی رفسنجان بررسی گردید. نتایج نشان داد که شپشک نوقی غالبا روی شاخه های درختان پسته مستقر می شود اما گاهی تعداد معدودی شپشک روی برگ و میوه پسته نیز زندگی می کنند. معمولا سپرهای شپشک نوقی به صورت توده ای و تجمعی بر روی شاخه ها دیده می شود. افراد نر این گونه، در اوایل فروردین روی شاخه های درختان ظاهر می شوند و حدود 20 روز روی درختان حضور دارند. حدود 7 تا 10 روز بعد، در زیر سپر افراد ماده، تخم تشکیل می شود. میانگین حداکثر تعداد تخم در زیر یک سپر ماده سه هفته بعد از اولین تخم گذاری مشاهده می شود و پوره های متحرک بعد از یک ماه از تخم ها خارج می گردند. خروج پوره های متحرک از دهه دوم اردیبهشت شروع می شود و بعد از 5 تا 10روز به اوج می رسد که، این دوره با توجه به شرایط آب و هوایی متغیر می باشد. پوره های شپشک نوقی بسیار کم تحرک بوده و در بسیاری از موارد پوره های تازه خارج شده از تخم، جابجایی قابل توجهی ندارند و در زیر سپر مادری تشکیل سپر می دهند و در همین محل زیست می کنند. بر اساس نتایج تحقیق حاضر، شپشک نوقی دارای 2 سن پورگی و یک نسل در سال است. زمستان گذرانی این گونه به صورت حشرات نابالغ روی شاخه های درختان پسته صورت می گیرد. افرادی که در ابتدای بهار روی برگ و میوه مستقر شوند نسل دوم نیز تولید می کنند اما افراد نسل دوم موفق به تکمیل دوره زندگی خود نمی شوند. این پوره ها به دلیل برداشت میوه و ریزش برگ ها از بین می روند.
The Noghi scale, Salicicola davatchii Balachowski & Kaussari (Hemiptera: Diaspididae) is considered as a pest for cultivated pistachio trees in Iran. This insect sucks up of plant sap and causes trees' weakness as well as decreases of yield quantity and quality. The biology and lifecycle of S. davatchi were studied in commercial pistachio orchards in Rafsanjan, southern part of Iran. The results showed that this scale usually lives on trees' branches, although the nymphs were found on leaves and fruits occasionally. The crawlers move very slowly and just for a very short distances, therefore usually shields of scales are found in piles on branches. The males appear on pistachio branches from late March that is continued for 20 days, and 7 to 10 days later, eggs were formed under female’s shield. The first stage nymphs appeared on branches from early May and reached the peak 5 to 10 days later. The second nymphal stage appeared at late June. Those scales that develop on either leaves or fruits produce second generation, although these nymphs are unable to complete their lifecycle due to fruit harvesting as well as leaves fall. This species produces one successful generation within a year including two nymphal stages. This scale hibernates as the second nymphal stage.
_||_