جداسازی نماتد Steinernema feltiae و بررسی بیمارگری آن روی سرخرطومی برنج Sitophilus oryzae (Col.: Curculionidae)
محورهای موضوعی : حشره شناسی و سایر بندپایانمهرناز رودکی 1 , مصطفی حقانی 2 , محمد عبدالهی 3
1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد حشره‌شناسی، گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج
2 - گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج
3 - گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج
کلید واژه: کنترل بیولوژیک, Sitophilus oryzae, سرخرطومی برنج, نماتد بیمارگر حشرات, Steinernema feltiae, Entomopathogenic nematode, stored product,
چکیده مقاله :
استفاده از سموم شیمیایی آفت‌کش در انبار غلات و حبوبات اثرات سوء زیادی روی موجودات غیر هدف، بروز مقاومت حشرات در مقابل سموم، آلودگی‌های زیست محیطی و غیره دارد. امروزه عوامل غیرشیمیایی در کنترل آفات کشاورزی مورد توجه هستند که در این راستا استفاده از عوامل بیولوژیک در کنترل آفات اهمیت خاصی یافته‌اند. یکی از این عوامل بیوکنترل، نماتدهای بیمارگر حشرات هستند. به منظور بررسی وجود نماتدهای بیمارگر حشرات در خاک‌های استان کهگیلویه و بویراحمد، در سال 1389 تعداد 69 نمونه خاک از سراسر استان جمع‌آوری شد. در بین گونه‌های بیمارگر حشرات، Steinernema feltiae (Filipjev)، S. carpocapsae Weiser و یک گونه از جنس Panagrolaimus از خاک‌های جمع‌آوری شده جدا گردید. این آزمایش به منظور تعیین کارآیی S. feltiae بر سرخرطومی برنج Sitophilus oryzae (L.)، که آفت بسیار مهم محصولات انباری است، اجرا گردید. در شرایط آزمایشگاهی حشرات کامل سرخرطومی برنج در درجه حرارت‌های 25، 5/27، 30 و 5/32 درجه سلسیوس در برابر غلظت‌های صفر، 250، 500، 1000 و 2000 لارو عفونت زای نماتد در هر میلی‌لیتر آب مقطر قرار گرفتند. حشرات روی کاغذ صافی آغشته به یک میلی‌لیتر از سوسپانسیون نماتد در داخل پتری دیش‌های 9 سانتی‌متری قرار داده شدند و هر 24 ساعت یک بار تعداد حشرات مرده ثبت گردید. بیشترین میزان مرگ و میر سرخرطومی برنج 5/77 درصد بود که در غلظت 2000 نماتد پس از 72 ساعت در دمای 30 درجه ی سلسیوس ایجاد شد.
Extreme use of pesticides on stored grains is hazardous for non-target organisms and result in resistance of the insects to the pesticides, pollution of the environment and etc. Nowadays, non-chemical methods, including biological agents are considered as safe methods to control the stored grain pests. Entomopathogenic nematodes are one of the most important biocontrol agents. A survey was designed to investigate the presence and efficiency of entomopathogenic nematodes in the soils of Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad province, Iran. Sixty nine soil samples were collected from different regions of the province in 2010. Steinernema feltiae, S. carpocapsae and Panagrolaimus sp. were isolated. Because of danger in the use of chemical pesticides to protect the stored products, this study was performed to determine the efficiency of S. feltiae on adults of rice weevil, Sitophilus oryzae (L.), one of the most important pests of stored products. Under laboratory condition, adult insects were received different concentrations of infective juveniles (Ij) (0, 250, 500, 1000 and 2000 per ml) at different temperatures (25, 27.5, 30 and 32.5ºC). Insects were placed on a double layered filter paper saturated with 1 ml of IJs suspension in 9 cm petri dishes. Mortality of the insects recorded every 24hrs, for three days. The best result (77.5% mortality) observed after 72 hours of exposure at concentration of 2000 IJs in 30ºC.