تاثیر گیاهان دارویی روی پسیل معمولی پسته در شرایط آزمایشگاهی

محورهای موضوعی : حشره شناسی و سایر بندپایان

حسن زین الدینی ¹ (کارشناسی ارشد، گروه حشره‌شناسی، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران)
زهرا شیبانی تذرجی ² (استادیار، گروه حشره‌شناسی، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران)
محمد رضا حسنی ³ (استادیار، گروه حشره‌شناسی، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/10/20 تاریخ پذیرش : 1401/02/27 تاریخ انتشار : 1401/03/01

کلید واژه: Toxicity, بومادران, سمیت, زنیان, Carum copticum, Achillea millefolium, Key words: Agonoscena pistaciae, واژه‌های کلیدی: پسیل معمولی ‌پسته,

چکیده مقاله :

پسیل معمولی پسته Agonoscena pistaciae Burckhardt and Lauterer (Hemiptera: Aphalaridae) آفت کلیدی درختان پسته در ایران است. کنترل شیمیایی موثرترین و در دسترس‌ترین روش برای کنترل این آفت است. اما به‌دلیل مضرات متعدد حشره‌کش‌های شیمیایی، ترکیبات مشتق شده از گیاهان می‌توانند جایگزین مناسبی برای آن‌ها باشند. لذا در این تحقیق اثر سمیت عصاره دو گیاه بومادرانAchillea millefolium L. (Asteraceae) و زنیان Carum copticum L. (Apiaceae) روی پوره سن پنجم پسیل معمولی پسته در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. پاسخ پوره سن پنجم پسیل معمولی پسته در برابر غلظت های متفاوت عصاره گیاهان بومادران و زنیان با استفاده از روش غوطه ورسازی پوره سن پنجم در محلول تهیه شده با غلظت های مشخص بررسی شد. تجزیه پروبیت دز – پاسخ، برای تخمین LC50 هر یک از عصاره ها استفاده شد. تجزیه پروبیت نشان داد که زنیان با LC50 برابر با 95/749 میلی لیتر بر لیتر برای پوره های سن پنجم پسیل معمولی پسته نسبت به بومادران با LC50 برابر با 33/914 میلی لیتر بر لیتر سمیت بیشتری برای پسیل معمولی پسته دارد. البته طبق مقادیر LC50 به دست آمده، تفاوت معنی داری بین عصاره گیاه بومادران و زنیان پس از گذشت 24 ساعت مشاهده نگردید. بنابراین طبق نتایج به‌دست آمده هر دو عصاره گیاه بومادران و زنیان در کنترل موثر پوره‌های پسیل معمولی پسته نقش دارند.

چکیده انگلیسی:

Agonoscena pistaciae Burckhardt and Lauterer (Hemiptera: Aphalaridae) is the most important key pest of pistachio trees in Iran. Chemical control is the most effective and accessible method to control this pest. But, the environmental problems caused by the overuse of the synthetic insecticide have been a source of concern in recent years. Botanical insecticides are recognized as proper alternatives to conventional insecticides. Therefore, this study was conducted to determine the toxicity of extracts from Achillea millefolium L. (Asteraceae) and Carum copticum L. (Apiaceae) against 5th instar nymphs of common pistachio psyllid, Agonoscena pistaciae Burckhardt and Lauterer (Hemiptera: Aphalaridae) under laboratory conditions.. Bioassay was carried out using a dipping technique. Probit analysis of concentration-mortality data was conducted to estimate the LC50 value. The results showed that A. millefolium and C. copticum extracts were effective on A. pistaciae. C. copticum with an LC50 value of 749.95 mL/L was more toxic than A. millefolium (914.33 mL/L) on 5th instar nymphs of A. pistaciae. But, according to the LC50 values, no significant differences were observed between A. millefolium and C. copticum 24 h post-treatment. Our results suggest that the extracts of A. millefolium and C. copticum are suitable compounds to control of A. pistaciae