ارائه الگوی مهار پول‌شویی در نظام بانکی ایران با تأکید بر عامل فرهنگ‌سازی عمومی
محورهای موضوعی : مدیریت فرهنگیعبدالمهدی ترابیان 1 , مسعود پورکیانی 2 , سعید صیادی 3
1 - دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران
2 - استادیار، گروه مدیریت دولتی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران (نویسنده مسئول).
3 - استادیار، گروه مدیریت دولتی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران.
کلید واژه: اصلاح سیستم بانکی و مؤسسات اعتباری, پول‌شویی, بانکداری الکترونیک, دور شدن از اقتصاد دولتی, فرهنگ‌سازی عمومی,
چکیده مقاله :
مقدمه و هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر، ارائه الگوی مهار پول‌شویی در نظام بانکی دولت جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر عامل فرهنگ‌سازی عمومی می‌باشد. روش پژوهش: در این پژوهش ابتدا عوامل مؤثر بر مهار پول‌شویی به‌منظور فرهنگ‌سازی عمومی از طریق نظرسنجی از خبرگان با استفاده از تکنیک دلفی، مورد شناسایی قرار گرفت و سپس این عوامل در قالب الگوی طراحی شده در جامعه آماری مورد نظر به آزمون گذاشته شد. جامعه آماری پژوهش، کلیه مدیران ارشد شعب بانک ملی استان کرمان به تعداد 321 نفر بوده‌اند که 200 نفر به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه و پرسشنامه (2 پرسشنامه) بود. داده‌های پژوهش از طریق نرم‌افزارهای SPSS و AMOS22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. یافته‌ها: نتایج تحلیل عاملی نشان می‌دهد مؤلفه‌های دور شدن از اقتصاد دولتی و بانکداری الکترونیک بیشترین اهمیت را در تبیین متغیر پول‌شویی داشتند به‌طوری که مؤلفه دورشدن از اقتصاد دولتی 90 درصد و مؤلفه بانکداری الکترونیک 86 درصد تغییرات عوامل مؤثر بر مهار پول‌شویی را تبیین می‌کنند. نتیجه‌گیری: پول‌شویی به یکی از مهم‌ترین مباحث در بسیاری از کشورها تبدیل شده است و می‌تواند آثار به مراتب مخربی برای اقتصاد هر کشوری به دنبال داشته باشد و نهادهای مربوطه باید توجه خاصی در جهت اقدامی برای مبارزه با این موضوع داشته باشند. بدین منظور در راستای فرهنگ‌سازی عمومی مبارزه با این پدیده می‌توان اطلاعات پول‌شویی در اختیار عموم مردم قرار داد تا مردم از جرم پول‌شویی و روش‌های مبارزه با آن آگاه شوند.
Introduction and purpose of the research: The purpose of this study is to present a pattern of money laundering control in the banking system of the government of the Islamic Republic of Iran with emphasis on the factor of public culture. Research Method: In this study, first the factors affecting money laundering control for public culture were identified through a survey of experts using Delphi technique, and then these factors were tested in the form of a model designed in the statistical community. The statistical population of the study was 321 people, all senior managers of Kerman National Bank branches, and 200 people were selected as the sample. Data collection tools were interviews and questionnaires (2 questionnaires). The data were analyzed in SPSS and AMOS22 software. Findings: Factor analysis results show that the components of "moving away from the state economy" and "e-banking" were the most important in explaining the money laundering variable, so that the component of moving away from the state economy 90% and the component of e-banking 86%. Conclusion: Money laundering has become one of the most important issues in many countries and can have far-reaching consequences for the economy of any country, and the relevant institutions must pay special attention to take action to combat this issue.
اسدی، مسعود (1395). تشخیص پول‌شویی در سیستم بانکی با استفاده از الگوریتم ژنتیک و شبکه عصبی. کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در علوم مهندسی، تهران، موسسه مدیریت دانش شباک، دانشگاه تهران.
اسماعیلی، امین (1397). بررسی و رتبه بندی عوامل تأثیرگذار بر فرآیند مبارزه با پول شوبی در شعب بانک رفاه در استان تهران. مطالعات مدیریت و کارآفرینی.
بابایی کنگ لو، جابر؛ رستمی غازانی، امید (1389). پیشگیری از جرم پول‌شویی با نگاهی به سیاست جنایی تفنینی ایران. کارآگاه.
باقرزاده، احد (1390). جرائم اقتصادی و پول‌شویی، انتشارات مجمع علمی و فرهنگی مجد، تهران، چاپ اول.
ترابی‌نیا، سید محسن (1390). مطالعه تطبیقی جرم پول‌شویی در حقوق ایران با اسناد سازمان ملل، دانشگاه آزاد واحد رفسنجان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
جوان جعفری، احمد (1398). بررسی تاثیر کارکرد سیستم هوش تجاری بر بهبود عملکرد مبارزه با پول‌شویی (مطالعه موردی: بانک توسعه صادرات ایران)، دومین کنفرانس بین‌المللی راهکارهای نوین در مهندسی، علوم اطلاعات و فناوری در قرن پیش رو، استانبول، شرکت همایش آروین البرز.
حبیب‌زاده هریس، محمدحسین؛ افراسیابی، اسماعیل، جمشیدی، علیرضا (1391). پیشگیری از پول‌شویی در مؤسسات مالی و بانک‌های ایران، نشریه علوم بانکداری.
حسین‌پور، داود، معدنی، جواد؛ شریف‌زاده، فتاح، محقق‌نیا، محمدجواد (1397). تدوین چارچوب خط‌مشی‌گذاری تعاملی برای مبارزه با پول‌شویی در نظام بانکداری جمهوری اسلامی ایران، سیاست‌گذاری عمومی.
حسینی، سیدکرامت، محمدی، اسماعیل، حمادپور، عباس (1395). پول‌شویی و اثر آن بر اقتصاد، ماهنامه علوم انسانی اسلامی.
خاندوزی، سید احسان (1387). فساد اقتصادی در ایران، نشریه اقتصاد، شماره 8.
خمامی‌زاده، فرهاد (1396). مبارزه با پول‌شویی در بانک‌ها و مؤسسات مالی نگاهی به قانون ضد تروریسم ایالات متحده امریکا، مجله حقوقی (دفتر خدمات بین‌الملل).
داوری، محمدرضا، اکبری، فرهاد، داوری، مجید، مهدوی، مهرگان (1387). بررسی پول‌شویی الکترونیکی در نظام بانکی به عنوان یکی از جرایم مالی و ارایه چارچوب‌های قانونی مبارزه با آن، دومین کنفرانس جهانی بانکداری الکترونیکی.
رحیمی، امین حسین، خوئینی، غفور (1396). مبارزه با پول‌شویی در جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر نقش دیوان محاسبات کشور، مجله دانش حسابرسی، سال پانزدهم، شماره 60.
زمانی فراهانی، مجتبی (1395). پول، ارز و بانکداری، انتشارات ترمه.
شهسواری، مهناز (1398). بررسی و علل پول‌شویی و تاثیر آن بر اقتصاد کشور، چهارمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد، حسابداری و بانکداری، گرجستان، آکادمی بین‌المللی علوم و مطالعات گرجستان.
صادقی، بهروز، گوگرد چیان، احمد، شهبازی، نجف‌علی (1391). تحلیل تجربی آثار پول‌شویی بر رشد اقتصادی، مخارج دولت و نابرابری درآمدی در ایران، پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی. دوره 1، شماره 1.
صادقی، کاظم، شریفی وحید، اعظم (1395). بررسی دلایل پول‌شویی در جامعه ایران، پنجمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و حسابداری.
صفارزاده، غلامرضا (1395). تحلیل اثرگذاری نقش نهادهای مردمی برای پیشگیری از پول‌شویی در حوزه بانکداری الکترونیک با رویکرد ارائه چارچوب‌های قانونی، پنجمین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت با رویکرد علوم پژوهشی نوین، تهران، شرکت ارتباط ارغوان ایرانیان.
عزیزنژاد، صمد، توتونچی ملکی، سعید (1388). پول‌شویی وآثار آن بر اقتصاد ملی، مجله مجلس و پژوهش، سال 14، شماره 58.
عسکرپور، سمیه، خسروشاهی، فهیمه (1397). تشخیص تقلب بانکی با استفاده از مکانیرم‌های داده کاوی، اولین کنفرانس ملی کسب و کارهای نوین و هوشمند داده کاوی و پردازش تصاویر، کرمان، دانشگاه فنی و حرفه‌ای استان کرمان، دانشکده شهید چمران کرمان.
فاضل یزدی، علی، سرافرازاردکانی، علی (1395). پول‌شویی مبتنی بر تجارت در بانکداری، پنجمین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت و دومین کنفرانس کارآفرینی و نوآوری‌های باز، تهران، همایشگران مهر اشراق.
کدخدایی، عباسعلی، نوروزپور، حسام (1399). چالش ارزهای مجازی در مبارزه با پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم با تأکید بر اقدامات و توصیه‌های کارگروه ویژه اقدام مالی (FATF)، مجله حقوقی بین‌المللی، دوره 37، شماره 62.
کریمی‌راد، شیوا (1391). روش‌های مبارزه با پول‌شویی در ایران با تأکید بر بانکداری الکترونیک، دانشگاه پیام نور استان تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
محبتی، حسن، حکیمی، عطاالله (1393). پول‌شویی پاشنه آشیل اقتصاد، انتشارات آوای سبحان، تهران, چاپ سوم.
میرمجیدی، سیده سپیده، حبیب‌زاده، محمدجعفر (1390). نقش بانکداری الکترونیکی در پول‌شویی و روش‌های مقابله با آن، نشریه پژوهش‌های حقوق تطبیقی.
نصیری، صادق (1395). پول‌شویی و راه‌های مقابله با آن، چهارمین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت.
نظامی، افشین (1395). پول‌شویی در اقتصاد ایران و راهکارهای مبارزه با آن، کنفرانس جامع علوم مدیریت و حسابداری، تهران، دبیرخانه کنفرانس جامع علوم مدیریت و حسابداری.
یوسفی، هیدا، پیکر، جملیه (1394). بررسی نقش مبارزه با پول‌شویی مبتنی بر رویکرد ریسک محور در خدمات نوین بانکی، نشریه روند پژوهش‌های اقتصادی.
Demetis, Dionysios S (2018). Fighting money laundering with technology: A case study of Bank X in the UK, Decision Support Systems.
Frunz, H.Z, Normah, M.M, Abdul, H (2015). When property is the criminal: confiscating proceeds of money laundering and terrorist financing in Malaysia original research article, procedia Economics and finance.
Habib, A, Monzur Hasan, M, Al-Hadi, A (2017). Money laundering and audit fees. Accounting and Business.
Hong, H.J (2008). Identify factors associated with money laundering in banks, unpublished doctoral disseration.
Huang, H, Chen, X, Wu, Q, Huang, X, Shen, J (2018). Bitcoin-based fair payments for outsourcing computations of fog devices, Future Generation Computer Systems.
Huberman, T (2010). Why does money laundering occur? Journal of Money Laundering Control.
Kenawy, E, Molouk, D (2012). The Economic Effects of The Money Laundering Phenomenon With Reference to Egypt”, Journal of Applied Science Reaserch.
Kingston, C (2015). Identify factors influencing money laundering among employees, Journal of Economoc behavior & organization.
Mugarura, N (2016). Uncoupling the relationship between corruption and money laundering crimes, Journal of Financial Regulation and Compliance.
Peterson, H (2015). Money laundering regulation and the African PEP: case for tougher civil remedy options, Journal of Money Laundering Control.
Rwanda (2015). Assessing the effectiveness of legal and policy responses to fight Money Laundering, Journal of Money Laundering Control.
Schopper, D (2014). The relationship between compliance and money laundering among bank managers, The Unintended Consequences of A Monetary Control Scheme, Chapman Law Review.
_||_اسدی، مسعود (1395). تشخیص پول‌شویی در سیستم بانکی با استفاده از الگوریتم ژنتیک و شبکه عصبی. کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در علوم مهندسی، تهران، موسسه مدیریت دانش شباک، دانشگاه تهران.
اسماعیلی، امین (1397). بررسی و رتبه بندی عوامل تأثیرگذار بر فرآیند مبارزه با پول شوبی در شعب بانک رفاه در استان تهران. مطالعات مدیریت و کارآفرینی.
بابایی کنگ لو، جابر؛ رستمی غازانی، امید (1389). پیشگیری از جرم پول‌شویی با نگاهی به سیاست جنایی تفنینی ایران. کارآگاه.
باقرزاده، احد (1390). جرائم اقتصادی و پول‌شویی، انتشارات مجمع علمی و فرهنگی مجد، تهران، چاپ اول.
ترابی‌نیا، سید محسن (1390). مطالعه تطبیقی جرم پول‌شویی در حقوق ایران با اسناد سازمان ملل، دانشگاه آزاد واحد رفسنجان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
جوان جعفری، احمد (1398). بررسی تاثیر کارکرد سیستم هوش تجاری بر بهبود عملکرد مبارزه با پول‌شویی (مطالعه موردی: بانک توسعه صادرات ایران)، دومین کنفرانس بین‌المللی راهکارهای نوین در مهندسی، علوم اطلاعات و فناوری در قرن پیش رو، استانبول، شرکت همایش آروین البرز.
حبیب‌زاده هریس، محمدحسین؛ افراسیابی، اسماعیل، جمشیدی، علیرضا (1391). پیشگیری از پول‌شویی در مؤسسات مالی و بانک‌های ایران، نشریه علوم بانکداری.
حسین‌پور، داود، معدنی، جواد؛ شریف‌زاده، فتاح، محقق‌نیا، محمدجواد (1397). تدوین چارچوب خط‌مشی‌گذاری تعاملی برای مبارزه با پول‌شویی در نظام بانکداری جمهوری اسلامی ایران، سیاست‌گذاری عمومی.
حسینی، سیدکرامت، محمدی، اسماعیل، حمادپور، عباس (1395). پول‌شویی و اثر آن بر اقتصاد، ماهنامه علوم انسانی اسلامی.
خاندوزی، سید احسان (1387). فساد اقتصادی در ایران، نشریه اقتصاد، شماره 8.
خمامی‌زاده، فرهاد (1396). مبارزه با پول‌شویی در بانک‌ها و مؤسسات مالی نگاهی به قانون ضد تروریسم ایالات متحده امریکا، مجله حقوقی (دفتر خدمات بین‌الملل).
داوری، محمدرضا، اکبری، فرهاد، داوری، مجید، مهدوی، مهرگان (1387). بررسی پول‌شویی الکترونیکی در نظام بانکی به عنوان یکی از جرایم مالی و ارایه چارچوب‌های قانونی مبارزه با آن، دومین کنفرانس جهانی بانکداری الکترونیکی.
رحیمی، امین حسین، خوئینی، غفور (1396). مبارزه با پول‌شویی در جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر نقش دیوان محاسبات کشور، مجله دانش حسابرسی، سال پانزدهم، شماره 60.
زمانی فراهانی، مجتبی (1395). پول، ارز و بانکداری، انتشارات ترمه.
شهسواری، مهناز (1398). بررسی و علل پول‌شویی و تاثیر آن بر اقتصاد کشور، چهارمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد، حسابداری و بانکداری، گرجستان، آکادمی بین‌المللی علوم و مطالعات گرجستان.
صادقی، بهروز، گوگرد چیان، احمد، شهبازی، نجف‌علی (1391). تحلیل تجربی آثار پول‌شویی بر رشد اقتصادی، مخارج دولت و نابرابری درآمدی در ایران، پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی. دوره 1، شماره 1.
صادقی، کاظم، شریفی وحید، اعظم (1395). بررسی دلایل پول‌شویی در جامعه ایران، پنجمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و حسابداری.
صفارزاده، غلامرضا (1395). تحلیل اثرگذاری نقش نهادهای مردمی برای پیشگیری از پول‌شویی در حوزه بانکداری الکترونیک با رویکرد ارائه چارچوب‌های قانونی، پنجمین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت با رویکرد علوم پژوهشی نوین، تهران، شرکت ارتباط ارغوان ایرانیان.
عزیزنژاد، صمد، توتونچی ملکی، سعید (1388). پول‌شویی وآثار آن بر اقتصاد ملی، مجله مجلس و پژوهش، سال 14، شماره 58.
عسکرپور، سمیه، خسروشاهی، فهیمه (1397). تشخیص تقلب بانکی با استفاده از مکانیرم‌های داده کاوی، اولین کنفرانس ملی کسب و کارهای نوین و هوشمند داده کاوی و پردازش تصاویر، کرمان، دانشگاه فنی و حرفه‌ای استان کرمان، دانشکده شهید چمران کرمان.
فاضل یزدی، علی، سرافرازاردکانی، علی (1395). پول‌شویی مبتنی بر تجارت در بانکداری، پنجمین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت و دومین کنفرانس کارآفرینی و نوآوری‌های باز، تهران، همایشگران مهر اشراق.
کدخدایی، عباسعلی، نوروزپور، حسام (1399). چالش ارزهای مجازی در مبارزه با پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم با تأکید بر اقدامات و توصیه‌های کارگروه ویژه اقدام مالی (FATF)، مجله حقوقی بین‌المللی، دوره 37، شماره 62.
کریمی‌راد، شیوا (1391). روش‌های مبارزه با پول‌شویی در ایران با تأکید بر بانکداری الکترونیک، دانشگاه پیام نور استان تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
محبتی، حسن، حکیمی، عطاالله (1393). پول‌شویی پاشنه آشیل اقتصاد، انتشارات آوای سبحان، تهران, چاپ سوم.
میرمجیدی، سیده سپیده، حبیب‌زاده، محمدجعفر (1390). نقش بانکداری الکترونیکی در پول‌شویی و روش‌های مقابله با آن، نشریه پژوهش‌های حقوق تطبیقی.
نصیری، صادق (1395). پول‌شویی و راه‌های مقابله با آن، چهارمین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت.
نظامی، افشین (1395). پول‌شویی در اقتصاد ایران و راهکارهای مبارزه با آن، کنفرانس جامع علوم مدیریت و حسابداری، تهران، دبیرخانه کنفرانس جامع علوم مدیریت و حسابداری.
یوسفی، هیدا، پیکر، جملیه (1394). بررسی نقش مبارزه با پول‌شویی مبتنی بر رویکرد ریسک محور در خدمات نوین بانکی، نشریه روند پژوهش‌های اقتصادی.
Demetis, Dionysios S (2018). Fighting money laundering with technology: A case study of Bank X in the UK, Decision Support Systems.
Frunz, H.Z, Normah, M.M, Abdul, H (2015). When property is the criminal: confiscating proceeds of money laundering and terrorist financing in Malaysia original research article, procedia Economics and finance.
Habib, A, Monzur Hasan, M, Al-Hadi, A (2017). Money laundering and audit fees. Accounting and Business.
Hong, H.J (2008). Identify factors associated with money laundering in banks, unpublished doctoral disseration.
Huang, H, Chen, X, Wu, Q, Huang, X, Shen, J (2018). Bitcoin-based fair payments for outsourcing computations of fog devices, Future Generation Computer Systems.
Huberman, T (2010). Why does money laundering occur? Journal of Money Laundering Control.
Kenawy, E, Molouk, D (2012). The Economic Effects of The Money Laundering Phenomenon With Reference to Egypt”, Journal of Applied Science Reaserch.
Kingston, C (2015). Identify factors influencing money laundering among employees, Journal of Economoc behavior & organization.
Mugarura, N (2016). Uncoupling the relationship between corruption and money laundering crimes, Journal of Financial Regulation and Compliance.
Peterson, H (2015). Money laundering regulation and the African PEP: case for tougher civil remedy options, Journal of Money Laundering Control.
Rwanda (2015). Assessing the effectiveness of legal and policy responses to fight Money Laundering, Journal of Money Laundering Control.
Schopper, D (2014). The relationship between compliance and money laundering among bank managers, The Unintended Consequences of A Monetary Control Scheme, Chapman Law Review.