آینده‌نگاری وضعیت کتاب در ایران
محورهای موضوعی : مدیریت فرهنگی
محمد سرشار
1
,
سید رضا صالحی امیری
2
,
ابراهیم حاجیانی
3
1 - دانشجوی دکتری مدیریت و برنامه‌ریزی فرهنگی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - دانشیار و عضو هیات علمی گروه مدیریت فرهنگی دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (نویسنده مسئول)
3 - دانشیار و عضو هیات علمی وزارت علوم تحقیقات و فناوری، تهران، ایران.
کلید واژه: آینده‌نگاری, پیشران, تحلیل ساختاری, کتاب, روش میک‌مک,
چکیده مقاله :
مقدمه و هدف: کتاب بزرگترین عرصه فرهنگی ایران است و جزء مهمی از آینده فرهنگی ایران، پیامد آینده کتاب خواهد بود. هدف از پژوهش حاضر، نگاشت آینده کتاب در ایران است. روش: این آینده‌نگاری، براساس مدل تحلیل ساختاری به روش‌میک‌مک و در هشت مرحله شناسایی متغیرهای محیطی به مدل پستل و رویکرد لایه‌ای، تعیین متغیرهای کلیدی به روش دلفی خبرگان، سنجش اثرات متقابل متغیرهای کلیدی به روش میک‌مک و تحلیل محیط کلی سیستم و تعیین پیشران‌ها، تعیین محورهای عدم‌قطعیت، شناسایی سناریوهای پایدار، توصیف سناریوها و پیشنهاد اقدام‌ها صورت گرفته است. یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد میزان مداخله (تصدی‌گری یا تولی‌گری) دولت در عرصه کتاب، ترویج فرهنگ مطالعه کتاب‌های غیردرسی، مطابقت محتوای کتاب‌ها با نیازها و گرایش‌های مخاطب، نقش وزارت آموزش و پرورش در گسترش فرهنگ کتاب‌خوانی و مبارزه با بی‌سوادی و کم‌سوادی، میزان بودجه کتابخانه‌های عمومی و خودکفایی در زنجیره داخلی تولید کاغذ موثرترین پیشران‌های آینده کتاب در ایران هستند و سه سناریوی خزان کتاب، بهار کتاب و تابستان داغ کتاب سه سناریوی پایدار برای نگاشت آینده وضعیت کتاب در ایران می‌باشند. نتیجه‌گیری: در این پژوهش بدترین سناریوی آینده کتاب در ایران، پایدارترین سناریو شناخته شد. بنابرین رسیدن به سناریوی مطلوب، نیازمند تحول اساسی در رویکرد دولت نسبت به عرصه کتاب است.
Books are the largest cultural arena in Iran and an important part of Iran's cultural future will be the future of books. The purpose of this study is to foresight books in Iran. This future study is based on the structural analysis model by Micmac method and in eight stages: "Identification of environmental variables to PESTEL model and layered approach", "Determination of key variables by Delphi expert method", "Assessing the interactions of key variables by Mikmak method" and "General environment analysis" "System and determination of drivers", "determination of uncertainty axes", "identification of sustainable scenarios", "description of scenarios" and "suggestion of actions".The findings of this study show ""the extent of government intervention in the field of books", "promoting the culture of reading non-textbooks", "the quality of books and their compliance with the needs and tendencies of the audience", "the role of the Ministry of Education "Culture of reading and fighting illiteracy and illiteracy", "Public libraries' budget for library construction, book purchase and librarian training" and "Self-sufficiency in the internal chain of paper production and book printing costs" are the most effective future drivers of books in Iran. The future map of the situation of books in Iran. But the worst case scenario of the future of the book in Iran is known as the most stable scenario. As a result, achieving the desired scenario requires a fundamental change in the government's approach to the field of books.
_||_