شناسایی و رتبه بندی عوامل اثرگذار و اثرپذیر بر توسعه سرمایه فرهنگی در نظام آموزش و پرورش

محورهای موضوعی : مدیریت فرهنگی

حمید رضا بازگلی ¹ , محمود صفری ² , محمد نقی ایمانی ³

1 - دانشجوی دکترا مدیریت آموزشی، واحد دماوند، دانشگاه آزاد اسلامی، دماوند، ایران.
2 - استادیار، گروه تخصصی فلسفه تعلیم و تربیت، واحد دماوند، دانشگاه آزاد اسلامی، دماوند، ایران (نویسنده مسئول).
3 - استادیار گروه مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و مشاوره، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

تاریخ دریافت : 1399/07/26 تاریخ پذیرش : 1399/08/05 تاریخ انتشار : 1400/02/01

کلید واژه: آموزش و پرورش, سرمایه فرهنگی, پیشرفت تحصیلی,

چکیده مقاله :

مقدمه و هدف پژوهش: این پژوهش با هدف شناسایی و رتبه بندی عوامل اثرگذار و اثرپذیر بر توسعه سرمایه فرهنگی در نظام آموزش و پرورش انجام شد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات جزء پژوهش‌های آمیخته (کمی و کیفی) است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل خبرگان دانشگاهی و آگاه در زمینه سرمایه فرهنگی و در بخش کمّی شامل تمام دانش‌آموزان دبیرستان در شهر تهران می‌باشد. روش پژوهش: حجم نمونه در بخش کیفی با اشباع نظری (20 نفر) و در بخش کمّی براساس فرمول کوکران 300 نفر برآورد گردید. برای انتخاب نمونه در بخش کیفی از نمونه‌گیری هدفمند و در بخش کمّی از نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای استفاده شد. ابزار گردآوری داده‌ها، در بخش کیفی، مصاحبه و در بخش کمّی، پرسشنامه محقق‌ساخته بر مبنای مقیاس 5 گزینه‌ای بود. روایی پرسشنامه از نظر صوری و محتوایی از طریق چند نفر از خبرگان، روایی ﻫﻤﮕﺮا از طریق محاسبه ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ وارﯾﺎﻧﺲ اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه و روایی واﮔﺮا از طریق محاسبه جذر AVE به تایید رسید. پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 968/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های آلفای کرونباخ، ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ وارﯾﺎﻧﺲ اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه (AVE)، ماتریس جذر AVE، کولموگروف‌اسمیرنف، تحلیل عاملی تاییدی و t تک‌نمونه‌ای استفاده شد. یافته‌ها: نتایج به دست آمده به شناسایی 10 مولفه و 185 شاخص منجر شد که 5 مؤلفه اثرگذار شامل هویت اجتماعی، سرمایه اجتماعی، تعاملات خانوادگی، مصرف رسانه و سبک زندگی و 5 بعد اثرپذیر پیشرفت تحصیلی، توانمندسازی دانش‌آموزان، مسئولیت‌پذیری اجتماعی، مقبولیت اجتماعی و شادی دانش‌آموزان تأثیر دارند. نتیجه‌گیری: نتایج دیگر نشان داد که وضعیت موجود مؤلفه‌های شناسایی شده در توسعه سرمایه فرهنگی در نظام آموزش و پرورش مطلوب است.

چکیده انگلیسی:

The aim of this study was to identify and rank the factors affecting the development of cultural capital in the education system. The present research is applied in terms of purpose and in terms of how to collect information is part of mixed research (quantitative and qualitative). The statistical population in the qualitative part includes academic and knowledgeable experts in the field of cultural capital and in the quantitative part includes all high school students in Tehran. The sample size was estimated in the qualitative part with theoretical saturation (20 people) and in the quantitative part based on Cochran's formula 300 people. Purposeful sampling was used to select the sample in the qualitative part and stratified random sampling was used in the quantitative part, interview and quantitative, researcher-made questionnaire based on a 5-item scale. The validity of the questionnaire was confirmed in terms of form and content by several experts, the validity was confirmed by the calculation of the slope and the validity of the questionnaire was confirmed by the calculation of the square root of the AVE. The reliability of the questionnaire was obtained through Cronbach's alpha for the whole questionnaire of 0.968. Cronbach's alpha, tangent (AVE) tests, AVE root matrix, Kolmogorus-Smirnov test, confirmatory factor analysis and sample t-test were used to analyze the data. The results identified 10 components and 185 indicators that 5 effective components including social identity, social capital, family interactions, media consumption and lifestyle and 5 effective dimensions of academic achievement, student empowerment, social responsibility,

منابع و مأخذ:

بابایی‌فرد، اسدالله؛ حیدریان، امین (1394). بررسی تأثیر سرمایة فرهنگی بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان، مجلة علوم اجتماعی دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، بهار و تابستان 94.

تمنا، سعید؛ صمدی، سمیه (1395). رابطه سرمایه فرهنگی و سرمایه اجتماعی با میزان آگاهی دانشجویان از فرهنگ دانشگاهی، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش‌عالی، دوره 22، شماره 1.

راد، فیروز؛ امین‌مظفری، فاروق؛ سلمان‌زاده مظلومی، فتاح (1393). بررسی رابطه سرمایه فرهنگی با هوش فرهنگی مدیران دبیرستان‌های تبریز. مطالعات جامعه شناسی، سال چهارم، شماره سیزدهم، زمستان 93.

رستمی، گلشن؛ بنی‌فاطمه، حسین؛ علیزاده ‌اقدم، محمدباقر (1392). بررسی رابطه سرمایه فرهنگی با میزان مشارکت اجتماعی در بین دبیران زن شاغل در آموزش و پرورش شهر میاندوآب، مطالعات جامعه شناسی، سال سوم، شماره نهم، زمستان 92.

بابایی فرد، اسدالله (1389). توسعه فرهنگی و توسعه اجتماعی ایران، فصلنامه رفاه اجتماعی، 10 (37).

بابایی فرد، اسدالله؛ حیدریان، امین (1393). بررسی تأثیر سرمایه فرهنگی بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال دوازدهم، شماره اول.

نوغانی، محمد (1381). تأثیر نابرابری سرمایه فرهنگی بر موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان پیش دانشگاهی در دست‌یابی به آموزش عالی، فصلنامه تعلیم و تربیت، 23 (3).

سپهرنیا، رزیتا؛ دلاور، علی؛ صالحی‌امیری، سیدرضا (1394). رابطه آموزش با ارتقاء سرمایه فرهنگی در ایران، فصلنامه روان شناسی تربیتی، شماره سی و هشتم، سال یازدهم، زمستان 94.

لش، اسکات (1383). جامعه‌شناسی پست مدرنیسم، ترجمهی حسن چاوشیان، تهران: نشر مرکز.

ولیخانی، بهمن (1398). تاثیر سرمایه فرهنگی، سرمایه روانی و سرمایه اجتماعی بر عملکرد شغلی فردی کارکنان (مورد مطالعه: بانک حکمت ایرانیان)، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور استان همدان، مرکز پیام نور همدان.

میرساردو، طاهره؛ قدیمی، بهرام (1397). سرمایه فرهنگی و پیشرفت تحصیلی (مورد مطالعه: دانش‌آموزان متوسطه دوم شهر گلستان)، دو فصلنامه جامعه شناسی آموزش و پرورش، شماره 11، بهار و تابستان 97.

Aschaffenburg‚ K & Maas, I (1997). Cultural and educational careers: The dynamics of social reproduction. American Sociological Review.

Avci, E (2020). Examining the Relationship between Cultural Capital and Self-Efficacy: A Mixed Design Study on Teachers. Athens Journal of Education.

Blasko‚ Z (2003). Reproduction or cultural mobility. Review of Sociology.

Bourdieu, P (1994). Raisons pratiques: sur la théorie de l’action (Vol. 331). Seuil Paris.

Breinholt, A & Jæger, M. M (2020). How does cultural capital affect educational performance: Signals or skills? The British Journal of Sociology.

Breinholt, A & Jæger, M. M (2020). How does cultural capital affect educational performance: Signals or skills? The British Journal of Sociology.

Cliona Hannon, Daniel Faasb, Katriona O’Sullivan (2017). Widening the educational capabilities of socio-economically disadvantaged students through a model of social and cultural capital development. British Educational Research Journal, Vol. 43, No. 6, December 2017.

Cochrane, Phoebe (2016). Exploring cultural capital and its importance in sustainable development. Ecological Economics.

Coessens, K & Bendegem, J. P (2008). Cultural Capital as Educational Capital the Need for a Reflection on the Educationalisation of Cultural Taste. In P. Smeyers & M. Depaepe (Eds.), Educational Research: the Educationalization of Social Problems.

DiMaggio, P (1982). Cultural capital and social success: The impact of status culture participation on the grades of high school students. American Sociological Review.

Findlay, A. M, King, R, Smith, F. M, Geddes, A & Skeldon, R (2016). World class? An investigation of globalisation, difference and international student mobility. Transactions of the Institute of British Geographers.

Gintis, H (1980). The American Occupational Structure Eleven Years Later (Vol. 9). JSTOR.

Hamlin, D (2019). Do homeschooled students lack opportunities to acquire cultural capital? Evidence from a nationally representative survey of American households, Peabody Journal of Education.

Huriye Yeröz (2019). Manifestations of social class and agency in cultural capital development Processes: An empirical study of Turkish migrant women entrepreneurs in Sweden, International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research.

Jaeger‚ M. M & Holm‚ A (2007). Does parents’ economic, cultural, and social capital explain the social class effect on educational attainment in the Scandinavian mobility regime? Social Science Research.

Jennifer Jo Thompson, Danielle Jensen-Ryan (2018). Becoming a “Science Person”: Faculty Recognition and the Development of Cultural Capital in the Context of Undergraduate Biology Research. CBE—Life Sciences Education, winter 2018.

Kuly, Michelle, Stewart, Etoile & Dudley, Michael (2015). Enhancing Cultural Capital: The Arts and Community Development in Winnipeg. Article, Retrieved November 26.

Lareau, A & Weininger, E. B (2003). Cultural capital in education research: A critical assessment, Theory and Society.

Low, S (2008). Investing in cultural capital: A partnership enhancing transition for equity students.

Mikus, K, Tieben, N & Schober, P. S (2020). Children’s conversion of cultural capital into educational success: the symbolic and skill-generating functions of cultural capital, British Journal of Sociology of Education.

Moeller, K (2019). Intangible and financial performance: causes and effects, Journal of Intellectual Capital.

Myrberg, E & Rosén, M (2009). Direct and indirect effects of parents’ education on reading achievement among third graders in Sweden. British Journal of Educational Psychology.

Myrberg, E & Rosén, M (2009). Direct and indirect effects of parents’ education on reading achievement among third graders in Sweden. British Journal of Educational Psychology.

Ovink, S. M & Veazey, B. D (2010). More Than “Getting Us Through:” A Case Study in Cultural Capital Enrichment of Underrepresented Minority Undergraduates. Research in Higher Education.

Phillips, R & Shockley, G (2010). Linking Cultural Capital Conceptions to Asset-Based Community Development. Mobilizing communites: asset building as a community development strategy.

Robtrice D. Brawner (2018). Variable Structure of Cultural Capital and Implications for Multicultural Counseling. JOURNAL OF MULTICULTURAL COUNSELING AND DEVELOPMENT, July 2018, Vol. 46.

Scherger, S & Savage, M (2010). Cultural transmission, educational attainment and social mobility. The Sociological Review.

Sewell, W. H & Hauser, R. M (1975). Education, Occupation, and Earnings. Achievement in the Early Career.

Southgate, D. E (2009). Determinants of Shadow Education: A Cross- National Analysis (thesis).

Sulis, I, Porcu, M & Pitzalis, M (2011). Scaling the Latent Variable Cultural Capital via Item Response Models and Latent Class Analysis. In B. Fichet, D. Piccolo, R. Verde, & M. Vichi (Eds.), Classification and Multivariate Analysis for Complex Data Structures.

Sulis, I, Porcu, M & Pitzalis, M (2011). Scaling the Latent Variable Cultural Capital via Item Response Models and Latent Class Analysis. In B. Fichet, D. Piccolo, R. Verde, & M. Vichi (Eds.), Classification and Multivariate Analysis for Complex Data Structures. Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg.

Tramont‚ L & Willms‚ J. D (2009). Cultural capital and its effects on education outcomes‚ Economics of Education Review,

Vaishnav Kameswaran, Lindsey Cameron, Tawanna R. Dillahunt (2018). Support for Social and Cultural Capital Development in Real-time Ridesharing Services. CHI 2018, Montréal, QC, Canada.

Wildhagen, T (2010b). Capitalizing on Culture: How Cultural Capital Shapes Educational Experiences and Outcomes. Sociology Compass.

Wildhagen, T (2010b). Capitalizing on Culture: How Cultural Capital Shapes Educational Experiences and Outcomes. Sociology Compass.

Wu, Y (2018). Cultural Capital, the State, and Educational Inequality in China, 1949–1996. Sociological Perspectives.

Zimdars, A; Sullivan, A & Heath, A. F (2009). Cultural Capital and Access to Highly Selective Education: The Case of Admission to Oxford. In K. Robson & C. Sanders (Eds.), Quantifying Theory: Pierre Bourdieu