تاثیر تاریخ کاشت و روش‌های مختلف کنترل علف‌های هرز بر عملکرد و ویژگی‌های زراعی آفتابگردان در منطقه ی خوی
محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعیمجتبی اکبری 1 , محسن رشدی 2 , ساسان رضادوست 3
1 - فرهیخته ی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی
2 - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی
3 - عضو هیئت علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی
کلید واژه: آفتابگردان, اجزای عملکرد, تاریخ کاشت, کنترل علف‌های هرز, علف‌کش,
چکیده مقاله :
به‌منظور تعیین اثر تاریخ کاشت و روش‌های کنترل علف‌های هرز بر عملکرد و ویژگی‌های زراعی آفتابگردان، آزمایشی طی سال 1388 در روستای خان‌دیزج شهرستان خوی به‌اجرا درآمد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل تاریخ کاشت در سه سطح شامل 15 فروردین، 15 اردیبهشت و 15 خرداد و روش‌های کنترل علف‌های هرز در پنج سطح شامل تریفلورالین (به میزان 2 لیتر در هکتار) + فوکوس (به میزان 5/1 لیتر در هکتار)، تریفلورالین + نابواس (به میزان 3 لیتر در هکتار)، تریفلورالین، یک بار وجین دستی و عدم کنترل بودند. نتایج نشان داد تاریخ کاشت و روش‌های کنترل علف‌های هرز اثر معنی‌داری روی قطر طبق، وزن صد دانه، تعداد دانه در طبق و عملکرد دانه در واحد سطح داشت. شاخص برداشت و درصد روغن تنها تحت تأثیر عامل تاریخ کاشت قرار گرفتند. بیشترین عملکرد دانه با 630.1 گرم در متر‌مربع از تاریخ کاشت دوم (15 اردیبهشت) و تیمار تریفلورالین + فوکوس به‌دست آمد. با تأخیر در کاشت، عملکرد دانه به‌طور قابل توجهی کاهش یافت. مهم ترین علف‌های هرز مزرعه شامل سلمه تره، پیچک صحرایی، شلمی، کنف وحشی، سوروف و چسبک بودند که در تاریخ‌های مختلف کاشت تغییرات شدیدی در وزن خشک هر یک از گونه‌ها مشاهده شد. به‌طوری که در تاریخ کاشت اول (15 فروردین)، وزن خشک علف‌های هرز پهن برگ و در تاریخ کاشت سوم وزن خشک باریک برگ‌ها در بالاترین مقدار بودند. میزان ماده ی خشک علف‌های هرز پهن برگ و باریک برگ در تاریخ کاشت 15 اردیبهشت در تعادل بوده و نسبت به دو تاریخ کاشت دیگر در کمترین میزان خود بود. اثر متقابل تاریخ کاشت در روش‌های کنترل علف‌های هرز بر صفات قطر طبق، تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه و وزن خشک کل علف‌های هرز معنی‌دار شد.
Effects of planting dates and weed control methods on yield and agronomic traits of sunflower was investigated. A factorial experiment based on a complete randomized blocks design with four replications was conducted in 2009. Treatments consisted of three planting date (April 4th, May5th and Juns5th) and five weed control methods, Trifluralin (2 Lit/ha) + Fokus (1.5 Lit/ha), Trifluralin+Nabu-s (3Lit/ha), Trifluralin, Hand weeding and without control. Results indicated that planting dates and weed control methods significantly affected head diameter, 100 grain weight, seed number per head and grain yield. Harvest index and oil percent was affected only by planting dates. The highest grain yield (630.1 g/m2), was produced in the second planting date (May 5) by using Trifluralin+Fokus. Delaying sowing date (after May 5) significantly decreased grain yield. The most important weeds in the experimental site were common lambsquarter (Chenopodium album), field bind weed (Convolvulus arvensis), bastard cabbage (Rapistrum rugosum), flower-of-an-hour (Hibiscus trionum), cockspur grass (Echinochloa colorum) and green bristle grass (Setaria verticillata). It was observed that the dry matter weight sharply varied in all weed species in different planting dates, that is, in the 4th April the dry matter production of common lambsquarter and bastard cabbage, in June 5th planting date were maximum. Dry matter of broad leaf and narrow leaf weeds in the date of May 5th was lower than the other two planting dates. The interaction of planting date ×control methods on head diameter, seed number per head, grain yield and weeds dry matter was significant.