اثر باکتری های محرک رشد بر فنولوژی، عملکرد و اجزای عملکرد دانه هیبریدهای ذرت (Zea mays L)
محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعیعباس سلیمانی فرد 1 , هوشنگ ناصری راد 2 , رحیم ناصری 3 , عیسی پیری 4
1 - عضو هییت علمی، گروه علمی کشاورزی دانشگاه پیام نور، تهران
2 - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه ایلام
3 - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه ایلام
4 - استادیار دانشگاه پیام نور، گروه علمی کشاورزی، تهران
کلید واژه: عملکرد بیولوژیک, ازتوباکتر, ذرت, آزوسپیریلیوم, صفات رویشی,
چکیده مقاله :
به منظور ارزیابی اثر کود های زیستی بر عملکرد و اجزای عملکرد هیبــریدهای ذرت، آزمایشی به صـورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه دانشگاه پیام نور استان ایلام در سال زراعی90-1389 اجرا گردید. هیبریدهای ذرت شامل سینگل گراس های 604، 704 و 807 به عنوان عامل اصلی و کود زیستی (عدم تلقیح، تلقیح با ازتوباکتر، آزوسپریلوم و مخلوط ازتوباکتر و آزوسپیریلوم) به عنوان عامل فرعی انتخاب شدند. نتایج آزمایش حاکی از اختلاف معنی دار هیبریدها از نظر تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، وزن خشک تک بوته، طول بلال، قطر ساقه، تعداد دانه در بلال، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و پروتئین دانه بود. ذرت سینگل کراس 704 نسبت به سایر هیبریدهای مورد آزمایش بیشترین وزن خشک تک بوته (259.5 گرم در متر مربع)، ارتفاع بوته (201.1 سانتی متر)، تعداد دانه در ردیف (42.8 دانه)، عملکرد دانه (10850 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیک (22040 کیلوگرم در هکتار) را دارا بود. اثر باکتری های محرک رشد نیز بر کلیه صفات به جز شاخص برداشت معنی دار گردید. مخلوط باکتری های محرک رشد ازتوباکتر و آزوسپیریلوم نسبت به تیمار عدم تلقیح بیشترین تعداد روز تا ظهور بلال (71.2 روز)، تعداد روز تا رسیدگی (115.4 روز)، تعداد برگ بالای بلال (5.6 برگ)، وزن خشک تک بوته (240.4 گرم در متر مربع)، طول بلال (24.3 سانتی متر)، ارتفاع بوته (212.4 سانتی متر)، قطر ساقه (2.5 سانتی متر)، تعداد ردیف در بلال (14.5 ردیف)، تعداد دانه در ردیف (44.2 دانه)، وزن هزار دانه (315.4 گرم)، عملکرد دانه (10190 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد بیولوژیک (21320 کیلوگرم در هکتار) و پروتئین دانه (10.7%) را دارا بود. در اثر برهمکنش هیبرید در کود زیستی روی عملکرد دانه بیشترین عملکرد دانه (12320 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب از هیبرید سینگل کراس 704 و مخلوط کود زیستی ازتوباکتر و آزوسپیریلیوم و کمترین عملکرد دانه (7570 کیلوگرم در هکتار) از هیبرید ذرت سینگل کراس 604 و عدم تلقیح با کود زیستی به دست آمد.
To evaluate the effect of bio-fertilize on yield and its components in maize cultivars, an split plot experiment based on randomized complete bock design with three replications in was conducted in Payam-noor University of Ilam, Iran, in 2009-2010. Treatments were cultivar (SC604, SC704 and SC807) assigned to main plots and bio-fertilizer (non- inoculation, inoculation with Azetobacter, Azospirillum and dual inoculation ofAzotobacterand Azospirillum) to subplots. The effect of cultivar on days to maturity, plant height, dry matter, ear length, stem diameter, number of grain per ear row, 1000-grain weight, grain yield, biological yield and protein content was significant cultivar. SC 704 had the highest dry matter (259.5 g.m-2), plant height (201.1 cm), number of grain per ear row (42.8 grain), grain yield (10850 kg.m-2), and biological yield (22040 kg.m-2). The effect of plant growth promoting rhizobacteria on all traits expect harvest index was significant. Dual inoculation ofAzotobacterand Azospirillum had the longest days to ear initiation (71.2 days), days to maturity (115.4 day), number of leaves above ear (5.6 ear), dry matter (240.4 g.m-2), ear length (24.3 cm), plant height (212.4 cm), seed number of rows per ear (14.5 row), number of grains per row (44.2 grain), grain yield (10190 kg.m-2), biological yield (21320 kg.m-2) and protein content (10.7%). Interaction effect of cultivar× plant growth promoting rhizobacteria on grain yield was significant. The highest and lowest grain yield was obtained from SC 704 and application of dual inoculation ofAzotobacterand Azospirillum (12320 kg.ha-1) and lowest from SC 604 when inoculation treatments were not used 7570 kg.ha-1 respectively.