ارزیابی همبستگی تعدادی از خصوصیات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی ارقام جو لخت با عملکرد دانه

محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

محمدرضا داداشی ¹ (استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان)
عباسعلی نوری نیا ² (استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان)
مرتضی عسگر ³ (فرهیخته ی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات و عضو باشگاه پژوهشگران جوان شعبه گرگان)
شهرام عزیزی چاخرچمن ⁴ (فرهیخته‌ی کارشناسی ارشد زراعت و عضو باشگاه پژوهشگران جوان شعبه تبریز)

تاریخ دریافت : 1388/08/23 تاریخ پذیرش : 1389/08/06 تاریخ انتشار : 1389/09/01

کلید واژه: تجزیه علیت, رگرسیون گام به گام, همبستگی, عملکرد دانه, جو لخت,

چکیده مقاله :

به‌منظور بررسی همبستگی بین عملکرد دانه و تعدادی از صفات وابسته به آن در لاین‌های جو لخت (بدون پوشینه) در استان گلستان، تعداد 10 لاین جو لخت در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 4 تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. در طول فصل رشد و نیز بعد از برداشت محصول صفات ارتفاع، طول سنبله، تعداد سنبله در متر مربع، عملکرد بیولوژیک، تعداد کل پنجه، تعداد پنجه ی بارور، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله، محتوی آب نسبی برگ، ضریب پایداری غشاء، سطح برگ پرچم، نسبت سدیم به پتاسیم، عملکرد دانه، وزن هزار دانه و شاخص برداشت در بوته مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که روش رگرسیون گام به گام مناسب‌ترین مدل برای عملکرد می باشد. با استفاده از تجزیه ی علیت، همبستگی بین صفات باقی مانده در مدل به اثرات مستقیم و غیر مستقیم تفکیک شد. با توجه به همبستگی و نیز تجزیه ی علیت، وزن هزار دانه با اثر مستقیم 0.69 مهم‌ترین جزء مؤثر بر عملکرد دانه تشخیص داده شد. اثر مستقیم تعداد دانه در سنبله و تعداد پنجه ی بارور بر عملکرد مثبت و معنی دار بودند و اثر غیرمستقیم تعداد پنجه ی بارور از طریق وزن هزار دانه نسبتاً بالا برآورد شد.

چکیده انگلیسی:

Relationships between grain yield and yield components in some hull-less barley lines were studied in experiment conducted in a randomized complete block design with 4 replications at the Research Station of Agriculture of Gorgan, Iran. During growth season several characteristics including plant height spike length, number of spike per m2, biological yield, number of total tillers, number of fertile tillers, number of kernel per spike, number of spikelet per spike, relative water content (RWC), coefficient of membrane stability (CMS), flag leaf area, Na/K ratio, grain yield, 1000 kernel weight and harvest index were measured. Results showed that stepwise multivariate analysis was the best suitable model in evaluating of the yield. Path analysis showed that correlation among characteristics which remained in the model was broken into direct and indirect effects. The results derived from correlation and path analysis indicated that almost 70% of the yield increase was due to the direct effect of 1000 kernel weight. Number of kernel per spike was positively significant and number of fertile tillage was also found to have positive and significant direct effect on yield, but number of fertile tiller indirectly affects by higher 1000 kernel weight.