بررسی عوامل موثر بر قیمت ذرت در بورس کالای ایران

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

بهزاد فکاری سردهایی ¹ , ناصر شاهنوشی ² , حسین محمدی ³ , اکبر میرزاپور ⁴ , آرش دوراندیش ⁵

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
2 - دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
3 - مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده کشاورزی، گروه اقتصاد
4 - استادیار دانشگاه آزاد قزوین
5 - استادیار گروه اقتصادکشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

تاریخ دریافت : 1391/06/14 تاریخ پذیرش : 1391/10/02 تاریخ انتشار : 1391/11/15

کلید واژه: تابع واکنش به ضربه , نرخ ارز , GARCH , VAR,

چکیده مقاله :

ذرت به علت موارد مصرف زیاد، کیفیت و ارزش غذایی بالا در سطح وسیعی از جهان و نیز ایران کشت می‌شود و نظر به اهمیت و ارزش غذایی و اقتصادی فراوان به سلطان محصولات کشاورزی معروف است. بازار محصولات صنعتي و كشاورزي در ايران همواره با محدوديت‌ها و دشواري‌هاي ساختاري زيادي روبرو بوده و بخش عمده‌اي از اين مشكلات مربوط به عدم استفاده از ابزارهاي نوين اقتصادي و ساختار نامناسب و ناكارآمدي بازار مي‌باشد. در این راستا و در جهت کاهش ناکارآمدی‌های بازار محصولات کشاورزی، بورس کالای ایران شروع به فعالیت نموده است که یکی از اهداف بورس کالا، کنترل نوسانات قیمت محصولات معامله شده می‌‌باشد. هدف این مطالعه بررسی و مقایسه نوسانات قیمت ذرت بورس کالای ایران با قیمت ذرت بازار آزاد ایران و بورس کالای شیکاگو می‌باشد. بدین منظور از روش حداقل مربعات معمولی (OLS)، ARCH و رگرسیون خودبازگشتی (VAR) و با استفاده از اطلاعات هفتگی قیمت ذرت از مهر سال 1386 تا آذر سال 1390به بررسی اهداف پرداخته شده است. همچنین اثرات متقابل قیمت ذرت بورس کالای ایران با قیمت ذرت بازار آزاد ایران، بورس کالای شیکاگو، نرخ ارز و قیمت نفت خام ایران بررسی می‌شود. بررسی و مقایسه نوسانات تغییرات قیمت ذرت در سه بازار نشان می‌دهد که نوسانات تغییرات قیمت بورس کالا اختلاف معنی‌داری با نوسانات تغییرات قیمت ذرت در بازار آزاد نداشته است، اما شدت نوسانات بورس کالا از شدت نوسانات بازار آزاد بیشتر می‌باشد. نرخ ارز اثر معنی‌داری روی تغییرات قیمت ذرت داشته اما قیمت نفت خام اثر معنی‌داری از خود نشان نمی‌دهد. بنابراین پیشنهاد می‌شود، با ایجاد ابزار مشتقه در بورس کالای ایران به کاهش نوسانات قیمت این محصول کمک شود.

چکیده انگلیسی:

Corn is cultivated widely either in world and Iran because of its high consumption, quality and nutritional value and according to these it’s named as the king of agricultural products. The agricultural products market in Iran has always been faced with many limitations and structural problems which are almost due to the inefficient structure of this market and lack of modern economic tools. Hence, Iran Mercantile Exchange debuted to control the price volatility of exchanged goods as one of its goals. This study analyses and compares the price volatility of corn in Iran Mercantile Exchange withthe domestic traditional market and Chicago Mercantile Exchange. Therefore, weekly prices of corn since March 2010 till December 2011 are used to analyze the interactions between the prices of corn in traditional market, Iran Mercantile Exchange, Chicago Mercantile Exchange, the exchange rate and crude oil prices by applying the OLS, ARCH and VAR methods. Also the interactions of these variables are analyzed. According to the resultsthere is no significant difference between the fluctuations of changes in corn prices in Iran Mercantile Exchange and domestic traditional market, but the intensity of fluctuations in corn prices in Iran Mercantile Exchange is more than the domestic traditional market. The exchange rate has significant effect on the corn prices. However, the crude oil prices had no significant effect. So using the derivative instrument in Iran Mercantile

منابع و مأخذ:
Corn is cultivated widely either in world and Iran because of its high consumption, quality and nutritional value and according to these it’s named as the king of agricultural products. The agricultural products market in Iran has always been faced with many limitations and structural problems which are almost due to the inefficient structure of this market and lack of modern economic tools. Hence, Iran Mercantile Exchange debuted to control the price volatility of exchanged goods as one of its goals. This study analyses and compares the price volatility of corn in Iran Mercantile Exchange withthe domestic traditional market and Chicago Mercantile Exchange. Therefore, weekly prices of corn since March 2010 till December 2011 are used to analyze the interactions between the prices of corn in traditional market, Iran Mercantile Exchange, Chicago Mercantile Exchange, the exchange rate and crude oil prices by applying the OLS, ARCH and VAR methods. Also the interactions of these variables are analyzed. According to the resultsthere is no significant difference between the fluctuations of changes in corn prices in Iran Mercantile Exchange and domestic traditional market, but the intensity of fluctuations in corn prices in Iran Mercantile Exchange is more than the domestic traditional market. The exchange rate has significant effect on the corn prices. However, the crude oil prices had no significant effect. So using the derivative instrument in Iran Mercantile Exchange will help to reduce the fluctuation of the corn price in Iran.