چکیده مقاله :
با توجه به اهمیت اثر حذف یارانه ی کودشیمیایی بر هزینه ی تولید گندم، این مطالعه با هدف ارزیابی آثار رفاهی کاهش یارانه ی کودشیمیایی بر مصرف کنندگان گندم (نان) صورت گرفت. برای این منظور توابع عرضه و تقاضای نان با استفاده از داده های دوره ی 85-1353 برآورد و آثار رفاهی این سیاست بر مصرف کنندگان در نتیجه ی تغییر قیمت مشخص گردید. یافته ها نشان داد که به دلیل عدم حساسیت مصرف کنندگان در برابر افزایش قیمت نان، افزایش هزینه ی تولید گندم، از راه افزایش قیمت محصول به مصرف کنندگان منتقل می شود؛ به گونه ای که با حذف کامل یارانه ی کودشیمیایی، رفاه مصرف کنندگان به میزان 8/661 میلیارد ریال و مخارج دولت به میزان 6/3927 میلیارد ریال کاهش می یابد که مجموع آن ها حاکی از افزایش رفاه به میزان 8/3265 میلیارد ریال برای جامعه است. همچنین نتایج نشان می دهد که با حذف کامل یارانه ی کودشیمیایی، قیمت خرده فروشی نان به میزان 72/6 درصد افزایش می یابد. بر اساس یافته های مطالعه، کاهش تدریجی یارانه ی کودشیمیایی و پرداخت هدفمند یارانه به مصرف کنندگان نان پیشنهاد گردیده است.
چکیده انگلیسی:
With respect to impact of chemical fertilizer subsidy elimination on wheat production costs, this study aimed at evaluating welfare impacts of reduction in chemical fertilizer subsidy on bread consumers. To achieve this objective, supply and demand of bread was estimated using data for period of 1353-85 (1974-2006). Then, welfare effects of subsidy reduction were determined. Findings of study showed that due to lack of sensitiveness of bread consumers to price changes, the increase in cost of wheat production would transfer to consumers via bread price increase. As a result, consumers would loose 661.8 billion Rials as chemical fertilizer subsidy was eliminated. Meanwhile, government expenditure decreased by 3927.6 billion Rials, and overall impact was 3265.8 billion Rials gain for the society. The results also indicated that the removal of chemical fertilizer subsidy is expected to increase the bread retail price by 6.72 percent. Finally, gradual reduction of chemical fertilizer subsidy and targeting subsidy paid to bread consumers is recommended.
منابع و مأخذ:
1 بانک مرکزی ایران، پایگاه اطلاعرسانی. http://www.cbi.org
-2 پیرایه، م . 1383. بررسی آثار جهانی شدن بـر تقاضـای واردات شـکر ایـران . فـصلنامه ی پـژوهش هـای
سیاست های اقتصادی. شماره ی . 32 وزارت امور اقتصادی و دارایی -47. 74
-3 پیرایی، خ و ب. اکبری مقدم. 1384. اثر کاهش یارانه بخش کشاورزی (زراعت) و تغییر در نرخ مالیات بر
کار، بر تولید بخشی و رفاه خانوار شهری و روستایی در ایران (براساس روش شبیه سازی تعادل عمومی
محاسباتی و ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1375. پژوهش های اقتصادی ایران. (30-1. 22:( 7
http://www.assc.ir .1386 .حمایتی خدمات شرکت 4-
جفر -5 زاده، ز و ب . نجفی. 1383. رفتار مـصرف کننـدگان شـهری و روسـتایی ایـران : مطالعـه ی مـوردی
کالاهای اساسی مشمول یارانه. فصلنامه ی اقتصاد کشاورزی و توسعه. سال دوازدهم. ( ):103-136 47 .
-6 کریمزادگان، ح، گیلانپور، ا و س . ا. میر حسینی. 1385. اثر یارانه ی کودشیمیایی بر مصرف غیربهینه آن
در تولید گندم. فصلنامه ی اقتصاد کشاورزی و توسعه، (121-133 :(55.
-7 کهنسال، م . ر. 1372. بررسی اثرات اقتصادی حذف سوبسید کود شیمیایی در استان فارس. پایان نامه ی
کارشناسی ارشد دانشکده ی کشاورزی، دانشگاه شیراز.
-8 موسوی، س. ن و م. صدرالاشرافی. 1386. آثار جهانی شدن بر عرضـه، تقاضـا و واردات گنـدم در ایـران .
. 101-114 :( .1)1 کشاورزی و اقتصاد
-9 نجفی، ب. 1373. ساختار نظام کشاورزی، بررسی وضع موجـود و شـرایط آزادسـازی . مجلـه ی اقتـصاد
کشاورزی و توسعه. (59 . 91- :(8
-10 نوری، ک. و س. یزدانی .(1379). جهانی شدن اقتصاد و اثرات آن بر بخش کشاورزی ایران (مطالعه ی
موردی برنج و خرما). مجموعه مقالات سومین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران. دانشگاه فردوسی مشهد.
مشهد .
http://www.maj.ir . جهادکشاورزی وزارت 11-
-12 الیاسیان، ه . و م . ع. حسینی. 1375. آثار آزادسازی در کـاربرد نهـاده هـا ی تولیـد کـشاورزی . مجلـه ی
اقتصاد کشاورزی و توسعه. (52. -131 :(15
13- Ahmed, R., 1995. Liberalization of agricultural input markets in
Bangladesh: Process, impact and lessons. Agricultural Economics, 12: 115-128.
14- Chen, Y. H., Lee, W, C., Chen, C. C., Chen, Y. H. Liao, I. C. 2006. Impact
of externality on the optimal production of eel (Anguilla japonica) aquaculture
in Taiwan. Aquaculture, 257: 18–29.
15- Fan, S., Wails, E. and G, Cramer. 1994. Impact of elimination of
government interventions on China’
s rice sector. Agricultural Economics,
11:71-81.
16- Food and Agriculture Organization. 2007, Statistical Database,
http://www.fao.org.
17- Goletti, F. and K, Govindan. 1995. Methods for agricultural input market
reform research: A toolkit of techniques. MSSD DISCUSSION PAPER NO. 6.
Washington, D.C.
18- Grepperud, S., H, Wiig., and F, R. Aune., 1999. Maize trade liberalization:
Fertilizer subsidies in Tanzania. Discussion Paper No. 249. Statistics Norway
Research Department.
19- Jebuni, C. D., and W, Seini, 1992. Agricultural input policies under
structural adjustment: their distributional implications. Working Paper No. 31.
20- Jeong, K. S., Garcia, P. and Bullock, D. S. 2003. A statistical method of
multi-market welfare analysis applied to Japanese beef policy liberalization,
Journal of Policy Modeling, 25:237-256.
21- Minot, N., Kherallah. M., and P, Berry, 2000. Fertilizer market reform and
the determinants of fertilizer use in Benin and Malawi. MSSD Discussion Paper
No. 40.
22- Mudahar, M. S., 1978. Needed information and economic analysis for
fertilizer policy formulation. Indian Jurnal of Agricultural Economics, 33: 40-
67.
23- Omamo, S. W., and L. O. Mose., 1999. Fertilizer trade under market
liberalization: Preliminary evidence from Kenya. Michigan State University.
24- Ready, V. R., and R, S. Deshpande., 1992. Input subsidies: whither the
direction of policy changes. Indian Jurnal of Agricultural Economics, 47(3):
349-356.
25- Subramaniyan, G., and V, Nirmala., 1991. A macro analysis of fertilizer
demand in India. Indian Journal of Agricultural Economics, 46: 12-19.
