بررسی نسبت شکاف فناوری انرژی محصولات عمده زراعی شهرستان ساری

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

رضا اسفنجاری کناری ¹ , محمود احمدپور ² , احمد علی کیخا ³

1 - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی‬، دانشگاه گیلان.
2 - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی‬، دانشگاه زابل.
3 - دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی‬، دانشگاه زابل.

تاریخ دریافت : 1395/10/20 تاریخ پذیرش : 1396/12/22 تاریخ انتشار : 1397/01/01

کلید واژه: توسعه پایدار, نسبت شکاف فناوری انرژی, الگوی مصرف انرژی,

چکیده مقاله :

   مقایسهالگوی مصرفانرژیگیاهانزراعیباهمدیگریکیازروش‌هاییاستکهمی‌توانددراولویت‌بندیکشتگیاهانگوناگونزراعیدرهرمنطقهبکارگرفتهشود. بدینمنظور، هدف این مطالعه‌ مقایسهمحصولات عمده زراعی شهرستان ساری ازنظرجنبه‌هایگوناگون الگویمصرفانرژی،درسال1393 می‌باشد.در این مطالعه از سه مدل تابع تولید مرزی تصادفی گروهی، تابع تولید مرزی تصادفی ترکیبی و تابع مرزی پوششی تصادفی برای محاسبه شاخص‌های کارآیی انرژی و نسبت شکاف فناوریکی انرژی استفاده شد. داده‌های لازم از جهاد کشاورزی استان مازندران گرفته شد. نتایج مطالعه نشان دادند که در صورت پرشدن شکاف بین سایر واحدها و واحدهای کارای محصولات مورد بررسی، بدون تغییر سطح فناوری می­توان به طور میانگین مقدار تولید انرژی برای محصولات سویا، کلزا، یونجه، جو، گندم و شلتوک را به ترتیب 19، 23، 35، 33، 39 و 28 درصد افزایش داد. هم‌چنین، نتایج نشان دادند که بالاترین نسبت شکاف فناوری انرژی برای محصولات مورد مطالعه مربوط به سویا (81/0) و کلزا (67/0) می‌باشد. درمجموع،نتایج نشان دادندکهتولیدسویا و کلزادرمنطقه مورد مطالعهبهلحاظاستفادهپایداراز انرژی کارآمدتراز سایر محصولات می‌باشد. لذا، پیشنهاد می‌شود اهداف زیست محیطی بویژه نسبت شکاف فناوری انرژی بمنظور استفاده پایدارتر از انرژی مصرفی کمینه به عنوان یکی از اهداف در بهینه‌سازی الگوی کشت مورد توجه بیش‌تر پژوهشگران و سیاست‌گذاران قرار گیرد.   طبقه­بندیC61:JEL

چکیده انگلیسی:

The aim of this study was to investigate of energy technology gap ratio of main crops in Sari city in 2016. The energy technical efficiency and energy technology gap ratio indices were computed using three approaches; group frontier stochastic production function, pooled frontier stochastic production function and the metafrontier function. Data were collected from Agriculture Jihad Organization of Mazandaran. The results showed that in case of filling the gap between other units and units of efficient products, whit no change in technologies the average amount of energy production for soybeans, canola, alfalfa, barley, wheat and rice could be 19, 23, 35, 33, 39 and 28 percent increase. The results also showed that highest energy technology gaps ratio for the products studied was related to soybean (0.81) and canola (0.67). Thus it is suggested that researchers and policymakers should be more attention about environmental goals, especially ETGR to sustainable use of energy consumption to at least one of the goals in optimization of cropping pattern.

منابع و مأخذ:

 

- اسفنجاری کناری، ر.، شعبان‌زاده، م.، جانسوز، پ و امیدی، ا. (1394). بررسی الگوی مصرف انرژی در گلخانه‌های تولید خیار استان تهران، مهندسی بیوسیستم ایران، 2 (46): 134-125.

- اسفنجاری کناری، ر. و زیبایی، م. (1391). بررسی کارآیی فنی و شکاف فناوری واحدهای پرورش مرغ تخم گذار ایران. اقتصاد و توسعه کشاورزی، 4 (26): 252-260.

- رضایی شیر‌مرد، ش.، منصور، س.، صالحی، م. ع. و رسولی آذر، س. (1392). تجزیه و تحلیل الگوی مصرف انرژی در مزارع ذرت دو اقلیم متفاوت (شمال و جنوب) استان آذربایجان غربی. ویژه‌نامه نشریه دانش کشاورزی و تولید پایدار، 2(3): 23-36.            

- زاهدی، م.، عشقی زاده، ح. ر. و مندنی، ف. ( 1393). ارزیابی کارآیی مصرف انرژی و شاخصهای اقتصادی در نظام تولید گلرنگ در استان اصفهان. مجله کشاورزی بوم شناختی، 4 (2): 45-53.

- زمانی، الف.، قادر زاده، ح. و مرتضوی، س. الف. (1393). تعیین الگوی کشت با تاکید بر مصرف بهینهی انرژی و کشاورزی پایدار "مطالعه موردی شهرستان سقز استان کردستان". دانش کشاورزی و تولید پایدار، 1 (24): 43-31.

- شعبان زاده، م.، اسفنجاری کناری، ر. و رضائی، الف. 1395. بررسی الگوی مصرف انرژی محصول گوجه فرنگی در استان خراسان رضوی. ماشین‌های کشاورزی، (6) 1: 11-24.

Refrences

- Battese, G.E., Rao, D.S.P. & O’Donnell, C. (2004). A metafrontier production function for estimation of technical efficiencies and technology Gaps for Firms Operating under Different Technologies. Productiviity Analysis, 21: 91–103.

- Battese, J. & P. Rao, D. S. (2004). Technology gap, efficiency and stochastic metafrontier function. International Journal of Business & Economic, 1: 87-93.

- Canakci, M. & Akinci, I. (2006). Energy use pattern analysis of greenhouse vegetable production. Energy, 31:1243-1256.

- Chauhan, N.S., Mohapatra, P.K. & Pandey, K.P. (2006). Improving energy productivity in paddy production through benchmarking – an application of data envelopment analysis. Energy Converse Manage, 47, 1063–1085.

- Coelli, T., Prasada Rao, D. & Battese, G. E. (1998). An introduction to efficiency and productivity analysis. Kluwer academic publishers: 1 – 341.

- Ebrahim, H.Y., & Ebrahim, H.I. (2012). Energy Use Analysis for Rice Production in Nasarawa State, Nigeria. Tropical and Subtropical Agro Ecosystems, 15: 649 – 655.

- Hatirli, S.A., Ozkan, B. & Fert, C. (2006). Energy inputs and crop yield relationship in greenhouse tomato production, Renew Energy, 31: 27-38.

- Khan, M.A., Khan, S. & Mushtaq, S. (2009).‌ Energy and Economic Efficiency Analysis of Rice and Cotton Production in China. Sarhad Journal of Agriculture, 25(2): 291-300.

- Loghmanpour Zarini, R. (2014). Energy Consumption and Economic Analysis for Peach Production in Mazandaran Province of Iran. The Experiment, 20(5): 1427-1435.

- O'donnell, C.J., Rao, D. & Battese, G. (2008). Metafrontier Frameworks for the Study of Firm-Level Efficiencies and Technology Ratio. Empirical Economics, 34: 231-255.

- Ozkan, B., Akcaoz, H. & Fert, C. (2009). Energy input-output analysis in Turkish agriculture. Renewable Energy, 29: 39-51.

- Sengar, S.H., & Kothari, S. (2008). Economic evaluation of greenhouse for cultivation of rose nursery. African Journal of Agricultural Research, 3(6): 435-439.

- Singh, H., Mishra, D. & Nahar, N.M. (2010). Energy use pattern in production agriculture of a typical village in Arid Zone India – Part I. Energy Convers Manage, 43(16), 2275–2286.

- Zangeneh, M., Omid, M. & Akram, A. (2010). A comparative study on energy use and cost analysis of potato production under different farming technologies in Hamadan province of Iran. Energy, 35: 2927–2933.