ارزیابی سطح پایداری توسعه کشاورزی در استان آذربایجان غربی با استفاده از شاخص‌ها
محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی
کلید واژه: شاخص‌های پایداری, توسعه کشاورزی, آذربایجان غربی,
چکیده مقاله :
هدف این تحقیق شناسایی و تحلیل واقع‌گرایانه از سطح پایداری نظام‌های بهره‌برداری کشاورزی استان آذربایجان غربی با استفاده از مجموعه‌ای مشخص از شاخص‌ها بود. تحلیل نتایج پایداری در این مطالعه بر مبنای روش IDEA (شاخص‌های پایداری کشاورزی) و همچنین نمره دهی شاخص‌ها برای تفسیر سطح پایداری بر مبنای روش پرانت واتاکل و همکاران استفاده شده است. برای تفسیر نتایج از تکنیک‌های تحقیق کیفی نیز استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل سطوح پایداری به‌طورکلی نشان داد تنوع محصولات از وضعیت پایداری برخوردار است اما استفاده بی‌رویه از آفت‌کش‌ها از کمترین نسبت پایداری برخوردار می‌باشد که با توجه به تمامی شاخص‌ها، وضعیت پایداری زیست‌محیطی در سطح نسبتاً پایینی (36%) قرار دارد. در بعد اقتصادی نتایج، بیانگر آن است که علی‌رغم محدودیت‌هایی در چند شاخص اصلی مانند تعداد زیاد قطعات اراضی و سطح اشتغال، فرایند تولید و درآمدزایی کشاورزی استان آذربایجان غربی درمجموع از سطح نسبتاً پایدارتری (52%) نسبت به دو بعد دیگر برخوردار است و این مسئله ناشی از تولید در طولانی‌مدت و فروش محصولات متنوع است که قابلیت اقتصادی این مزارع را نشان می‌دهد. نتایج نشان داد که از بین شاخص‌های ارزیابی سطح پایداری اجتماعی، میزان آگاهی کشاورزان از حفظ منابع پایه تولید در وضعیت نامناسب قرار دارد، با توجه به مجموع شاخص‌ها درکل، سطح پایداری بعد اجتماعی (90/35%) می‌باشد که می‌توان گفت فرایند توسعه کشاورزی استان آذربایجان غربی در بعد اجتماعی نیز به سمت ناپایداری درحرکت است.
The purpose of this research was to determine level of agricultural sustainability by the means of a set of indicators. In assessing sustainability, the authors applied the sustainability indicator’ recommended by IDEA (Indicators of Sustainability of Agriculture) taking accountability method importanct we have adjusted based on agriculture experts opinions, according to agriculture provisions in Iran. The results of the study showed that crop diversity is the most sustainable aspect of environment dimension of agriculture. The least sustainable facts of agriculture in environment dimension are use of pesticides and water shortage. Hence percentage of sustainability index (36%) is too low for environment dimension of agricultural development. Results revealed that the main problem associated with economic dimension of agricultural sustainability was land size, agricultural employment. According to the indicators agricultural production and income levels are relatively stable (52%) than the other dimension. This was the small mixed farm where the premiums to be obtained from sale of products enabled it to become more economically viable. Among social indicators, farmer’s awareness of resource conservation was one of the critical issue, Hence based on all of indicators percentage of sustainability index (35.90%) is too low for social dimension of agricultural development.