تحلیل چالش‌های صندوق‌های اعتبارات خرد زنان روستایی در استان لرستان

محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

مجتبی صالحی ¹ , مهدی رحیمیان ² , سعید غلام رضایی ³

1 - دانشآموختۀ کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان
2 - استادیار گروه توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان
3 - استادیار گروه توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان

تاریخ دریافت : 1396/08/23 تاریخ پذیرش : 1396/08/23 تاریخ انتشار : 1396/05/01

کلید واژه: صندوق‌های اعتبارات خرد, زنان روستایی, توانمندسازی,

چکیده مقاله :

هدف از انجام پژوهش حاضر، تحلیل چالش‌های صندوق‌های اعتبارات خرد زنان روستایی می باشد. جامعه آماری این پژوهش، تمامی اعضای صندوق‌های اعتبارات خرد زنان روستایی استان لرستان بود (N= 772) که 160 نفر از آنان با استفاده از فرمول کوکران به‌عنوان حجم نمونه تعیین گردید. نمونه‌ها با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله‌ای انتخاب و داده‌های موردنیاز از آنان به‌وسیلۀ پرسشنامه گردآوری شد. روایی و پایایی پرسشنامه به ترتیب، به روش اعتبار محتوایی و ضریب آلفای کرونباخ (96/0) مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه‌وتحلیل داده ها با نرم افزار SPSS و LISREL انجام شد. بر اساس نتایج تحلیل عاملی اکتشافی چالش‌های صندوق‌های اعتبارات خرد در توانمندسازی زنان روستایی در استان لرستان به ترتیب اهمیت در هفت نوع چالش‌های مدیریتی- اداری، قانونی- سیاسی، تولیدی- بازاریابی، ویژگی های اعضاء آموزشی، مالی - اعتباری و چالش‌های پایشی- برنامه ریزی دسته بندی شدند. این چالش‌ها توانستند 5/74 درصد از واریانس کل را تبیین نمایند. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نیز حاکی از معنی داری و تأیید عوامل یادشده به‌عنوان چالش‌های صندوق‌های اعتبارات خرد زنان روستایی بود.

چکیده انگلیسی:

The Purpose of this study was to analyze the challenges of micro-credit fund of rural women. Statistical population of this research consisted the rural women of micro credit fund members in Lorestan province (N= 772) that 160 of them determined as a statistical sample by using Cochran’s formula. Samples were selected based on multi stage cluster sampling method and data were collected by questionnaire of them. Questionnaire's reliability and validity were confirmed respectively through computing Cronbach's alpha coefficient (0.96) and content validity. Data analyzed by SPSS and LISREL software. According to results of the exploratory factor analysis challenges of micro-credit fund in the empowering of rural women in Lorestan province categorized in seven factors that in order of importance are: Managerial – Administrative, Legal - Political, Production – Marketing, Members Character, Educational, Financial - Credit and Monitoring- Planning challenges. These challenges explained 74.5 percent of the total variance. Results of the confirmed factor analysis indicated the significance of these factors as challenges of micro-credit fund in the empowering of rural women in Lorestan province.

منابع و مأخذ:

بختیاری، ص. (1386). مالیه‌ خرد راهکاری برای افزایش تولید بخش کشاورزی و کاهش فقر روستایی. مجله دانش و توسعه (علمی- پژوهشی)، سال 17، شماره 30، صفحات 21-1.

پاپ‏زن، ع.، خالدی، خ.، و سلیمانی، ع. (1390). ارزشیابی آموزش‏های فنی حرفه‏ای زنان روستایی در زمینة صنایع‌دستی. فصلنامة علمی ـ پژوهشی جامعه‌شناسی زنان، سال 2، شماره 3.

حسن‏زاده، ع.، و قویدل، ص. (1384). چالش‏های تآًمین مالی خرد روستایی در ایران (مقایسه تطبیقی صندوق‏های قرض‏الحسنه روستایی و گرامین بانک بنگلادش). مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال 13، شماره 49، صفحات 18-1.

خداوردی‌لو، س.، و بریمانی، ف. (1388). نقش اعتبارات خرد در توانمندسازی زنان فقیر و سرپرست خانوار. دومین همایش مجموعه مقالات توانمندسازی و توان‌افزایی زنان سرپرست خانوار، شهرداری (امور بانوان)، تهران، صفحه 2.                                                                                                                                           

شادی طلب، ژ.، وهابی، م.، و ورمزیار، ح. (1384). فقر درآمدی فقط یک جنبه از فقر زنان سرپرست خانوار. فصلنامه علمی ـ پژوهشی رفاه اجتماعی، سال 4، شماره 17، صفحه 1.

عزیزی خالخیلی، ط.، و زمانی، غ. (1392). ادراک کشاورزان نسبت به خطرپذیری (ریسک) کار کشاورزی در شرایط تغییرات اقلیمی: موردمطالعه شهرستان مرودشت استان فارس. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی. جلد 9، شماره 2، صفحات 52-41.

علاءالدینی، پ.، و جلالی موسوی، آ. (1389). ارزیابی اثربخشی برنامه پشتیبانی خدمات مالی خرد و صندوق اعتبارات خرد زنان روستایی در ایران. فصلنامه توسعه روستایی، دوره 2، شماره 2، صفحه 8.

 فقیری، م.، زرافشانی، ک.، و علی‏بیگی، ا. (1391).  بررسی تأثیر اعتبارات خرد در توانمندسازی زنان روستایی استان کرمانشاه. فصلنامه روستا و توسعه، سال 17، شماره 3، صفحات 22 ـ 1.

قلی‏نیا، م.، فرید، ه.، و فرجی، ا. (1384). عوامل  مؤثر بر موفقیت و عدم موفقیت صندوق اعتبارات خرد زنان روستایی (مطالعه موردی: استان‏های مازندران و کرمانشاه). مجموعه مقالات همایش اعتبارات خرد توسعه روستایی و فقرزدایی، آذرماه 1384، تهران: مرکز تحقیقات اقتصادی بانک کشاورزی، صفحات 381-349.

کتابی، م.، یزد خواستی، ب.، و فرخی راستایی، ز. (1382). توانمندسازی زنان برای مشارکت در توسعه. نشریه زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، دوره 1، سال 3، ش 7، صفحات 30-5.

مافی، ف. (1386). نظام اعتبارات خرد؛ راهکار عملی توانمندسازی دهک‌های پایین درآمدی در پذیرش سهام ‌عدالت. معاونت پژوهش‌های اقتصادی، مرکز استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، صفحه 4.

محمدی‏یگانه، ب.، چراغی، م.، و احمدی، ک. (1393). بررسی آثار اعتبارات خرد بر توانمندسازی اقتصادی فقرای روستایی (مطالعه موردی: دهستان غنی بیگلو، شهرستان زنجان). فصلنامه جغرافیا و توسعه، دوره 12، شماره 35، صفحات 247 ـ 233.

مدیریت ترویج جهاد کشاورزی استان لرستان. (1395). گزارش عملکرد وضعیت صندوق‌های اعتباری خرد در استان لرستان، صفحه 35.

مهاجرانی، م. (1382). بررسی وضع اعتبارات خرد در ایران و بعضی از کشورهای موفق در این زمینه، موسسه همیاران غذا، قابل‌دسترس در سایت: www.hamyaran.org/images/kncenter/micro%20finance.pdf

میرترابی، م.، حجازی، ی.، و حسینی، س. (1389). عامل‏های ارتباطی تأثیرگذار بر مشارکت زنان روستایی در فعالیت‌های پس از برداشت محصولات کشاورزی (مطالعه موردی: بخش آسارا، کرج). فصلنامه علمی ـ پژوهشی زن و جامعه، سال 1، شماره 4، صفحات 38-21.

نجفی، ز.، و حیاتی، د. (1391). ارزیابی عملکرد تشکل‌های آببران از دیدگاه اعضاء: موردمطالعه اتحادیه تشکل‌های آب بران کانال اردیبهشت درودزن فارس. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی، جلد 8، شماره 1، صفحات 85-73.

نگین، و. (1384). نقش تأمین مالی خرد در کاهش فقر. فصلنامه تأمین اجتماعی، سال 7، شماره 22، صفحه 13.

Hennink, M., Kiiti, N., Pillinger, M., & Jayakaran, R. (2012). Defining Empowerment: Perspectives from International Development Organisations. Development in Practice, 22(2): 202-215.

Hoque, M., & Itohara, Y. (2009). Women Empowerment through Participation in Micro-Credit Program: a Case Study from Bangladesh.  Journal of Social Sciences, 5(3): 244-250

Kaur, A., Sherbinin, A., Toure, A., & Jensen, L. (2005). Economic Empowerment of Women. United Nations Population Fund 220 East 42 ND Street New York, New York 10017 (UNPF).

Meyer, R. (2012). Microcredit and Agriculture: Challenges, Successes, and Prospects: 18, Retrieved from: https://www.incofin.com/sites/default/files/attachments/publications/Microfinance%20and%20agriculture.pdf

Rathiranee, Y., & Semasinghe, D, M (2014). Role and Impact Relationship Between Micro Finance And      Poor’s access. The International Journal for Economics and Business Management, 3(1): 103.

Rehman, H., Moazzam, A., & Ansari. N. (2015). Role of Microfinance Institutions in Women Empowerment: A Case Study of Akhuwat. Pakistan. South Asian Studies, 30 (1): 107-125.

Sinha, B., Jha, S., & Negi, N. S. (2012). Migration and Empowerment: the Experience of Women in Households in India where Migration of a Husband has Occurred. Journal of Gender Studies, 21(1): 61–76.

Saharan, N. (2015). Women Empowerment through Micro Finance: A Boon for Development. International Journal of Multidisciplinary Research and Development. 2 (5): 380-385.

Yogendrarajah, R., & Lecturer, S. (2014). Impacts of Microfinance Institutions: Issues and Concepts-An Empirical Study on Sri Lankan Context, Journal of Business & Management (COES&RJ-JBM), 2(4), retrieved from: http://www.centreofexcellence.net/J/JBM/Vol2/No4/Article3,pp.302-315.pdf