تحلیل پایداری نظام کشت تخصصی توتون در استان گلستان

محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

علی اکبر عباسی رستمی ¹ (دانشجوی دکتری ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان)
سعید محمدزاده ² (استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان)
امیر احمدپور ³ (دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران)

تاریخ دریافت : 1396/08/23 تاریخ پذیرش : 1396/08/23 تاریخ انتشار : 1396/05/01

کلید واژه: پایداری, نظام کشت, توتون, استان گلستان,

چکیده مقاله :

تحقیق حاضر به‌منظور تحلیل پایداری نظام کشت تخصصی توتون در استان گلستان انجام گرفته است. روش تحقیق انجام‌شده در این مطالعه از نوع علی- ارتباطی بود. جامعـه آمـاری تحقیـق کلیـه ی توتونکاران باسماکار (740 نفر) اسـتان گلسـتان بودند که بر اساس فرمول کوکران تعداد 140 نفر انتخاب شدند. ابزار تحقیق، پرسشنامه محقـق ساخته بود که روایی آن بر اساس نظر متخصصان ترویج و آموزش کشاورزی تأیید و پایایی آن به روش پایایی ترکیبی مورد سنجش قرار گرفت که ضریب پایایی ترکیبی بخش های مختلف پرسشنامه بین 706/0 تا 81/0 محاسبه شد. نتایج تجزیه‌وتحلیل داده های تحقیق مبین آن بود کـه 13% پایداری نظام کشت تخصصی توتون در حد عالی، 8/40% خوب، 6/28% متوسط و 6/17% ضعیف ارزیابی شده است که نشان می‌دهد در حدود نیمی از نظام‌ بهره‌برداری زراعی کشت تخصصی توتون ازلحاظ پایداری در حد متوسط و ضعیف قرار دارد و همچنین با توجه به نتایج مدل یابی معادلـه سـاختاری، مهم‌ترین عامل های مؤثر بـر پایداری نظام کشت تخصصی توتون، به ترتیب عامـل های خدمات حمایتی و خدمات آموزشی با ضریب مسیر 23/0 و 22/0 بود. عامل‌های نیروی کار و وضعیت توانمندی اقتصادی توتونکاران نیز بر پایداری نظام کشت تخصصی توتون در استان گلستان مؤثر بودند.

چکیده انگلیسی:

This study aimed to sustainability analysis of specialized tobacco cultivation system in Golestan Province. Research method adopted a causal- correlational approach. The population of this research were all oriental tobacco growers of Golestan province and based on a Cochran formula 140 people was selected. The data collection tool was a questionnaire whose validity was confirmed by a panel of experts, and its reliability was measured through Cronbach's alpha coefficients ranging from 0.706 to 0.81. The findings results showed that 13% of sustainability of specialized tobacco cultivation system was very high, 40.8% was high, 28.6% was medium, 17.6% was low, and the most important effective factors on sustainability of specialized tobacco  cultivation system was training and support service factors with path coefficient of 0.23 and 0.22. Also labor and economic empowerment status factors affected on Sustainability of specialized tobacco cultivation system in Golestan Province.

منابع و مأخذ:

ایروانی، ه.، و دربان آستانه،  ع. (1383). اندازه‌گیری و تحلیل و تبیین پایداری واحدهای بهره‌برداری. مجله علوم کشاورزی ایران، جلد 35، شماره 1، صفحات 43-34.

 خوان پایه، م.، و کرمی، ع. (1394) سازه‌های مؤثر بر نگرش کشاورزان نسبت به ابعاد پایداری مزرعه در شرایط آبیاری با پساب شهری: موردمطالعه شهرستان مرودشت. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد 11، شماره 1، صفحات 99-89.

رضائی مقدم، ک.، و کرمی، ع. ( 1385). ترویج کشاورزی، فقر و کشاورزی پایدار: کاربرد تحلیل مسیر. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد 2، شماره 1، صفحات 72-55.

روستا، ک.،  و صدیقی، ح. (1382).  بررسی عوامل تأثیرگذار بر دانش کشاورزی پایدار ذرت کاران نمونه استان فارس. مجله علوم کشاورزی ایران، جلد 34، صفحات 924- 913.

زاهدی، ش. (1386). توسعه پایدار. چاپ اول، انتشارات سمت، تهران.

 زمانی، پ (1389). زراعت و عمل‌آوری توتون. تهران، انتشارات به اندیشان، چاپ اول، صفحه 9.

عباسی زاده قنواتی، م. ص.، پاپ زن، ع.، و میرک زاده، ع. ا. (1391) تحلیل پایداری نظام بهره‌برداری خانوادگی در روستای خانم آباد شهرستان کرمانشاه، فصلنامه روستا و توسعه، سال 15، شماره 3، صفحات 114-95.

 عبدالهی، م. ( 1387) بررسی تطبیقی نظام‌های بهره‌برداری کشاورزی در ایران، وزارت جهاد کشاورزی، معاونت ترویج و نظام‌های بهره‌برداری، دفتر طراحی نظام بهره‌برداری.

عربیون، ا.، کلانتری، خ.، اسدی، ع.، و شعبانعلی فمی، ح. (1388) سنجش سطح پایداری نظام کشت گندم در استان فارس و تعیین عوامل مؤثر بر آن. مجله علوم ترویج کشاورزی ایران، جلد 5،  شماره 2، صفحات 28-17.

عمانی، ا.، و چیذری، م. (1385). تحلیل پایداری نظام زراعی گندمکاران (مطالعه‌ای در استان خوزستان). مجله علوم کشاورزی ایران، جلد 2، صفحات 266-258.

کرمی، ع.،  و رضایی مقدم، ک. (1377) فقر و کشاورزی پایدار واکاوی کیفی. روستا و توسعه، سال 2، شماره 3، صفحات 148-140.

مطیعی لنگرودی، س. ح.، رضوانی، م.، فرجی سبک‌بار، ح.، و خواجه شاهکویی، ع. (1389) تحلیل پایداری نظام‌های بهره‌برداری خانوادگی و تعاونی‌های تولید روستایی، مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، سال 9، شماره 3، صفحات 169-153.

مقصودی، ط. (1384).  بررسی پایداری کشاورزی در بین سیب‌زمینی‌کاران فریدون شهر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشگاه تهران.

نیکدخت، ر.،  کرمی، ع.، و احمدوند، م. (1386).  واکاوی مقایسه‌ای پایداری در نظام‌های دامداری سنتی: موردمطالعه دامداران شهرستان فیروزآباد. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، شماره 41، سال 11، صفحات 69-60.

Alonge A.J., Martin, R.A. (1995). Assessment of the adoption of sustainable agriculture practices implication for  agricultural education. Journal of Agricultural Education, 3:3,

Belchera K.W., Boehmb, M.M., Fultona, M.E. (2004). Agro ecosystem sustainability: a system simulation model approach. Agricultural Systems. 79: 225–241.

Brower, F. (2004) Introduction, in: F. Brouwer (Ed.) Sustaining Agriculture and the Rural Environment: Governance Policy and Multifunctionality, pp. 1–11 (Cheltenham, UK: Edward Elgar).

Ceyhan, V. (2010). Assessing the agricultural sustainability of conventional forming in Samsunn province of turkey. African journal of agricultural research, 5(13): 1572-1583.

Gafsia, M., Legagneuxb, B., Nguyenb, G., & Robina, P. (2006). Towards farming systems, Effectiveness and deficiency of the French procedure of sustainable agricultural systems,90(1-3): 226-242.

Herzog. F., & Gotsch, N. (1998). Assessing the Sustainability of Smallholder Tree Crop Production in the Tropice: A Methodlogical Outline. Journal of Sustainable Agriculture, 11:4.

Hua-jiao,QIU. Wan-bin, Hai-bin, WANG. Xu, CHENG. (2007). Analysisa & desing of agricultural sustainability indicators system. Agricultural science in china, 6(4): 475-486

Najafi, GH. (2006). agricultural farming systems. Dehati journal, 3(36).

Norgaard, R, B. (1994). Development betroyed: The end of progress and a Coevolutionary revisioning of the future. London and new york: Routledge.

OECD. (2000). Sustainable Agriculture. France: Organisation For Economic Cooperation and Development.

Pretty, J. (2005). Sustainability in agriculture: Recent Progress and Emergent Challenges. Environmental science and Technology, (21).

RIRDC. (1997). Developing Indicators for Sustainable Agriculture.  Retrieved from: Http: //www. rirdo. gov .au/ pub/ sortrcps / sr 20 . htm /.

Saifi, B., Drake, L. (2008). A co evolutionary model for promoting agricultural sustainability. Ecological Economics, 65: 24-34.

Saltiel, J., Bander, J.W., & Palchovich, S. (1994). Adoption of sustainable agricultural practices: Diffusion, Farm Structure, and Profitability. Rural society, 59(2): 333-349.

Chin, W., Marcolin, B., & Newsted, P.A. (1996). Partial least squares latent variable modeling approach for measuring interaction effects: Results from a Montecarlo simulation study and voice mail emotion/adoption study. Proceedings of the 17th International Conference on Information Systems, Cleveland, Ohio; Available from: disc-nt.cba.uh.edu/chin/icis96. pdf.