بررسی برخی اثرات رویشگاه‌های مختلف بر فعالیت ضدمیکروبی گیاه دارویی گزنه (Urtica dioica L.)

محورهای موضوعی : ژنتیک

الهام مقیسه ¹ , مه لقا قربانلی ²

1 - دبیرگروه زیست شناسی آموزش و پرورش شهرستان گرگان
2 - گروه زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان

تاریخ دریافت : 1386/12/16 تاریخ پذیرش : 1387/03/25 تاریخ انتشار : 1387/10/01

کلید واژه: اثر ضدمیکروبی, رویشگاه‌های مختلف, گیاه دارویی گزنه,

چکیده مقاله :

رویشگاه‌های مختلف با شرایط آب و هوایی متنوع اثرات متفاوتی بررشد و میزان مواد مؤثره گیاهان دارند. گیاه دارویی گزنه دو پایه Urtica dioica L. در طب سنتی در درمان بسیاری از بیماری‌ها استفاده می‌شده است. جهت انجام این پژوهش، در طول دوره زایشی گزنه، نمونه‌های گیاهی از چهار منطقه مختلف گرگان واقع در استان گلستان جمع‌آوری شدند. فعالیت ضدمیکروبی عصاره اتانلی اندام‌های مختلف گیاه آنها علیه سه باکتری Staphylococcus aureus، Escherichia coli و Pseudomonas aeruginosa و قارچ Candida albicans به روش MIC و MBC بررسی شد. بر اساس نتایج این پژوهش، عصاره اتانولی گزنه، اثر ضدباکتریایی و ضدقارچی نشان داد. عصاره گونه‌هایی که در ارتفاعات بالاتر رویش داشتند. اثر ضدمیکروبی بیشتری داشت و در بین چهار اندام مورد بررسی، مؤثرترین عصاره مربوط به برگ بود (mg/ml:MIC 5/62) و در بسیاری موارد عصاره ساقه اثر ضدمیکروبی نداشت یا کم اثر بود. باکتری گرم منفی E. coli، تقریباً به تمام عصاره‌ها مخصوصاً عصاره ریشه حساسیت نشان داد. بهترین اثر مهاری و کشندگی (mg/ml:MIC 8/7 و mg/ml:MBC 62/15) نیز در همین مورد دیده شد.

چکیده انگلیسی:

Different habitats don’t have the same effects on the growth of plants and different climates can influence the rate of efficient compounds of plants. So, we make a decision for researching about Urtica dioica L. that it’s a medicinal plant and in traditional medicine, it has been used for cure of many diseases. During the reproductive period of stinging nettle the sample of this plant was collected from four regions of Gorgan city situated in Golestan province. The ethanol extract of different organs of U. dioica L. was extracted and effected on three bacteries, Staphylococcus aureus, Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa and Candida albicans, by using MIC and MBC method. The results of this study showed that ethanol extract has antibacterial and antifungal activity. Prepared extract from high altitude had more antimicrobial effects. It was clear that leaf had most efficient extract among these four evaluated organg (MIC: 62.5mg/ml) and in most cases, stem extract didn’t have antimicrobial effect or its effect was little. But E. coli excluded of this rule and its root extract always was the most efficient extract in all of the altitudes and had the best inhibitory and fatality (MIC 7.8 mg/ml, MBC 15.62 (mg/ml) effects.

منابع و مأخذ:

جعفری، ز. (1382). بررسی خاک مناسب برای رویش بذر، ویژگی‌های تشریحی، تکوینی- کاریولوژیکی و برخی خواص ضدمیکروبی گزنه دو پایه (Urtica dioica L.)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.

مازندرانی، م.، پورقاسم، ف. و کیایی، ر. (1383). بررسی مصرف غذایی و سنتی و دارویی گیاه گزنهUrtica dioica در کوهستان زیارت و چهار باغ استان گلستان، خلاصه مقالات سومین همایش سراسری علوم پایه باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان.

مجد، ا.، دیباه، ه‍.، آبرومندآذر، پ. و جعفری، س. (1385). بررسی امکان ریزازدیادی و افزایش مقدار برخی متابولیت‌های ثانویه گیاه گزنه دوپایهUrtica dioica L. ، مجموعه خلاصه مقالات چهاردهمین کنفرانس سراسری و دومین کنفرانس بین المللی زیست شناسی ایران، صفحه 82.

Aksu, M.I., Kaya, M. (2004). Effect of usage Urtica dioica L. on microbiological properties of sucuk, a Turkish Dry-fermented sausage. Food Control 15,591-595.

Alwadi, H. M., Baka, Z.A.M. (2001). Microorganisms associated with withania somnifera leaves. Microbiological Research 156(4), 303-309.

Bailey & Scott, S. (1994). Diaynostic Microbiology, Mosby, 171-175.

Fenglin, H., Ruili, L., Bao, H., Liang, M. (2004). Free radical scavenging activity of extracts prepared from fresh leaves of selected Chinese medicinal plants. Fitotrapia 75(1), 14-23.

Geyid, A., Abebe, D., Debella, A., Makonnen, Z., AberraA, F., TekaA, F. Kebede, T., Urga, K., Yersaw, K., Biza, T., Haile, B., Guta, MA., Guta, MU. (2005). Screening of some medicinal plants of Ethiopia for their anti-microbial properties and chemical profiles 97(3), 421-427.

Giday, M., Asfaw, Z., Elmqvist, T. , Wekldu, Z. (2003). An ethnobotanical study of medicinal plants used by the Zay people in Ethiopia. Journal of Ethnopharmacology 85(1), 43-52.

Gulcin, I., Kufreviolu, O. I., Oktay, M., Buyukokurolu, M. E. (2004). Antioxidant, antimicrobial, antiulcer and analgesic activites of nettle (Urtica dioica L.). J. Ethnopharma 90(2-3), 205-215.

Hom, K., Gochin, M., Peumans, W.J., Shine, N. (1995). Ligand-induced perturbations in Urtica dioica agglutinin. FEBS Letters 361, 157-161.

Jandle, R., Kopeszki, H., Bruckner, A. and Hager, H. (2003). Forest soil chemistry and mesofauna 20 years after an amelioration fertilization. Resto. Ecology. 11(2), 239-246 (8)(Abst.).

Karata Dugenci, S., Arda, N., Candan, A. (2003). Some medicinal plants as immunostimulant for fish. Journal of Ethnopharmacology 88(1), 99-106.

Lewu, F. B., Grierson, D. S., Afolayan, A.J. (2006). The leaves of pelargonium sidoides may substitute for its roots in the treatment of bacterial infections. Biological Conservation 128,582-584.

Pignatti, S. (1982). Flora dItalia. Vol II. First ed. Edagricole. pp. 125-126. Blogna.

Poutarau, A., Girardin, P. (2005). Influence of chemical characteristics of soil on mineral and alkaloid seed contents of colchicum autumnale. Environmental and experimental Botany 54, 101-108.

Shale, T. L., Strik, W. A. , Staden, J. V. (1999). Screening of medicinal plants used in Lestho for anti-bacterial and anti-inflammatory activity. Journal of Ethnopharmacology 67(3), 347-354.

Sokmen, A., Jones, B. M., Erturk, M. (1999). The in vitro antibacterial activity of Turkish medicinal plants. Journal of Ethnopharmacology 67(1),79-86.

Sutcu, K. (2002). Antimicrobial activities of some plant extracts used in folk medicine. Pharmaceutical Biology 40(4), 269-273.

Uzun, E., Sariyar, G., Adsersen, A., Karakoc, B., Otuk, G., Oktayoglu, E., Pirildar, S. (2004). Traditional medicine in Sakarya Province (Turkey) and antimicrobial activities of selected species. Journal of Ethnopharmacology, 95(2-3), 287-296.

Yan, X., Wu, S., Wang, Y., Shang, X. , Dai, S. (2004). Soil nutrient factors related to salidroside production of Rhodiola sachalinensis distributed in Chang Bai Mountain. Environmental and experimental Botany 52, 267-276.