تحلیل فقهی حقوقی مبنای غرر در بیمه
محورهای موضوعی : حقوق خصوصی
حمید مسجدسرایی
1
(دانشگاه سمنان)
کلید واژه: بیمه, مغابنه, بیمه گر, بیمه گذار, غرر ذاتی, اسقاط ما لم یجب,
چکیده مقاله :
از جمله عقود مستحدثه و جدیدالورود در نظام حقوقی فعلی «بیمه» می‌باشد که طرفداران و مخالفانی را در مسیر پیدایش خود برانگیخته و هر کدام با استناد به دلایلی به توجیه و اثبات نظریّه خود پرداخته‌اند. از عمده دلایل مخالفان عقد بیمه، غرری‌بودن عقد بیمه می‌باشد؛ از طرفی این گروه عقد بیمه را از مصادیق «ضمان ما لم یجب» و قمار دانسته و عقد بیمه را عقدی معلّق و باطل می-دانند. در این مقاله تلاش شده است تا با نقد دلایل مخالفان، مبانی مشروعیّت این عقد را که در سطح بسیار وسیع و گوناگون رایج می‌باشد مورد بحث و بررسی قرار دهیم. لازم به ذکر است که غرر وارده در عقود مغابنه‌ای، از نوع غرر عرضی و مفارق است که نهی از غرر مدّ نظر شارع، ناظر به عقود مغابنه بوده و تسرّی حکم غرر به عقود مخاطره مانند عقد بیمه، فاقد دلیل می‌باشد. مقاله حاضر ضمن ردّ دلایل مخالفان، به این نتیجه رسیده است که غرر موجود در بیمه، از نوع غرر ذاتی بوده که نمی‌تواند به صحّت آن خدشه‌ای وارد کند.
One of the new contracts in Iranian legal system is insurance contract that has encountered different opponents and adherents in its course of coming into existence and each parts, invoking to some reasons, have tried to justify and establish its viewpoint. The most important reason that the opponents of insurance contract have raised is that this contract is based on »Gharar«. They believe that the insurance contract is a sample of » Zamane- Ma- Lam- Yajeb and gambling. So they consider it as suspended and void contract. In this paper we have studied, through criticizing the opponents reasoning, the basis for legitimacy of this contract. It has to be noted that the mentioned »Gharar « in »Moghabeneh contracts« is a sort of accident and separation GHARAR and the prohibition of Gharar is related to »Moghabeneh contracts«.Thus to extend the Gharar to risk contract such as insurance is without any reason. IN this paper ,the opponents viewpoint has been rejected and resulted in that Gharar, in insurance contract, is a kind of »Inherent Gharar«that may not affect its validity.