موانع همراستایی سازمان‌های یادگیرنده و مدیریت دانش در حوزه صنعت فولاد ایران

محورهای موضوعی : خطمشی‌گذاری عمومی در مدیریت

الهه حسنی ¹ , پروانه گلرد ² , ناصر آزاد ³

1 - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانشیار، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - استادیار، گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1400/12/17 تاریخ پذیرش : 1401/03/01 تاریخ انتشار : 1401/11/01

کلید واژه: مدیریت دانش, سازمان‌های یادگیرنده, صنعت فولاد ایران,

چکیده مقاله :

زمینه: سازمان‌های آینده در برابر تغییر و تحول‌های آن است که خود را تبدیل به سازمان یادگیرنده کنند. یکی از راه‌های اساسی تبدیل شدن به سازمان یادگیرنده، به کارگیری مدیریت دانش در سازمان است، مدیریت دانش، با آسان‌سازی فرایند ایجاد و تسهیم دانش، توأم با فراهم آوردن محیط‌های کاری مثبت و سیستم پاداشهای اثر بخش، یادگیری سازمانی را سرعت می‌بخشد و به سازمان کمک می‌کند که خود را با تغییرهای شتابزده امروزی منطبق سازد و همگام با تغییرها، با موفقیت به حیات خود ادامه دهد هدف: هدف این پژوهش شناسایی و رتبه‌بندی موانع همراستایی سازمان‌های یادگیرنده و مدیریت دانش در حوزه صنعت فولاد ایران می‌باشد. روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر نحوۀ جمع آوری اطلاعات آمیخته اکتشافی (کیفی-کمی)، از نظر زمان، مقطعی و به لحاظ ژرفایی، پهنانگراست. در این تحقیق جامعه آماری شامل دو بخش است بخش کیفی شامل 16 نفر از اساتید دانشگاه و مدیران عالی رتبه صنعت فولاد ایران هستند که در حوزه سازمانهای یادگیرنده و مدیریت دانش در صنعت فولاد ایران دارای دانش و تجربه مرتبط هستند. این تعداد با استفاده از روش گلوله برفی و تا رسیدن به مرحله اشباع نظری انتخاب شده است. جامعه آماری این تحقیق در بخش کمی، شامل کلیه افراد متخصص در حوزه مدیریت دانش و سازمانهای یادگیرنده و صاحب نظر در صنعت فولاد ایران می‌باشند که تعداد آنها در حدود 1200 نفر است. تعداد 291 نفر از آنها به روش نمونه گیری طبقه ای و با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شد. در این پژوهش به منظور گردآوری اطلاعات از ابزار‌هایی نظیر پرسشنامه استفاده می‌گردد. بر این اساس در این پژوهش، از سوالات جمعیت شناختی و دو پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. پرسشنامه اول شامل 42 سئوال می‌باشد که بعد از اینکه موانع شناسایی می‌شود سپس در پرسشنامه دوم موانع شناسایی شده را قرارداده و سپس رتبه بندی می‌نمائیم. بخش کیفی بر اساس الگوی استراوس (سیستماتیک) نظریه پردازی داده بنیاد انجام شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات در بخش کیفی به روش گلوله برفی و با استفاده از مصاحبه‌های ساختارمند بوده که متن آنها در سه مرحله باز، محوری و انتخابی کدگذاری شد.سپس مفاهیم به دست آمده از نظریه پردازی داده بنیاد به کمک روش مدل سازی ساختاری تفسیری، تحلیل و مدل ساختاری پژوهش نیز تهیه گردید. در بخش کمّی نیز، از پرسشنامه محقق ساخته بر اساس مدل مفهومی بدست آمده از بخش کیفی بوده که روایی و پایایی آن بررسی و با استفاده از نرم افزار Smart Pls تحلیل شده است. یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که مدل همراستایی سازمان‌های یادگیرنده و مدیریت دانش در حوزه صنعت فولاد ایران شامل: شرایط علی (تقویت یادگیری از سوی رهبری سازمان، محیط یادگیری، ذخیره دانش)، بسترها (ارتقا جستارگری و تبادل نظر، اشتراک دانش، فرهنگ دانش، زیر ساخت دانش، بکارگیری دانش و فرآیند یادگیری)، عوامل مداخله گر (دیدگاه مالی به سنجش کارکنان، دیدگاه رشد و یادگیری به سنجش کارکنان، دیدگاه فرآیند داخلی سازمان به سنجش کارکنان، دیدگاه مشتری به سنجش کارکنان، استقرار سیستم‌ها برای دستیابی و تسهیم یادگیری و اجتماعی سازی تحت یک مفهوم انتزاعی)، راهبردها (ایجاد فرصت‌های یادگیری مستمر، توانمند سازی افراد به سوی چشم انداز یادگیری، یادگیری گروهی و ترغیب همکاران، درونی سازی دانش، بیرونی سازی دانش و خلق دانش)، پیامدها (همراستایی سازمان‌های یادگیرنده و مدیریت دانش) می‌باشد که طبق نظر خبرگان آن را می‌توان به عنوان الگویی مناسب برای همراستایی سازمان‌های یادگیرنده و مدیریت دانش در حوزه صنعت فولاد ایران معرفی نمود. نتیجه گیری: خط اصلی داستان در تدوین الگوی سازمانهای یاد گیرنده و مدیریت دانش برای سنجش عملکرد کارکنان در صنعت فولاد ایران بر مبنای نظریه داده بنیاد شامل شرایط علی، بسترها، عوامل مداخله گر، راهبردها، پیامدها می‌باشد

چکیده انگلیسی:

Background: Future organizations are facing changes and transformations to become a learning organization. One of the basic ways to become a learning organizationObjective: The present study is applied in terms of purpose, descriptive survey information in terms of collection, cross-sectional in terms of time and profound in terms of depth. In this study, in order to collect information, tools such as questionnaires are used.Methodology: The statistical population consists of all employees of the Iranian steel industry. Sampling in this study is simple random access. The sample size was 385 people. Accordingly, in this study, demographic questions and two researcher-made questionnaires have been used. The first questionnaire consists of 42 questions that after the obstacles are identified, then in the second questionnaire, the identified obstacles are placed and then we rank them.Findings: According to the obtained results (structural and organizational barriers), the term "knowledge is stored as a daily procedure in a documented form such as work regulations, working methods and stored" is the most effective and (political barriers) means "the organization regularly exchanges information with networks. Experts exchange outside the organization. "They have the least impact on the alignment of learning organizations and knowledge management.

منابع و مأخذ:

• ابطحی، سید حسین و صلواتی، عادل (1395). مدیریت دانش در سازمان، تهران: نشرپیوند نو.


• الوانی، سید مهدی (1386). مدیریت عمومی. تهران: نشر نی.


• بابایی، ایازالله (1391). تلفیق مدیریت دانایی و یادگیری سازمانی. تهران: ماهنامه تدبیر شماره 146.


• بهرام‌زاده، حسینعلی (1379). "یادگیری سازمانی و تفکر سیستمی"، نشریه علمی پژوهشی مدیریت، شماره 44، تهران؛ سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.


• پیرن، مایکل، کریر دریک و گریسمال رونی (1381). سازمان‌های یادگیرنده در عمل"، ترجمه ابوالفتح لامعی، ارومیه، دانشگاه علومپزشکی و خدمات بهداشتی درمانی.


• جعفری، مصطفی؛ اخوان، پیمان (1385). سازمان‌های یادگیرنده؛ ضرورت عصر دانایی. تدبیر، 169:1.


• خاکپور، عباس و اعظم عجمی (1397). رابطه‌ی مدیریت دانش با کیفیت خدمات و عملکرد شغلی. تهران: فصلنامه علمی -پژوهشی آموزش علوم دریایی، شماره14.


• دانایی فرد، حسن، الوانی، سید مهدی و عادل آذر (1395). روش شناسی پژوهش کیفی در مدیریت، تهران: نشرصفار.

• Cegarra-Navarro, J. G., Soto Acosta, P. & Wensley, A. K. P (2015). Structured Knowledge Processes and Firm Performance: The Role of Organizational Agility. Journal of Business Research, 14


• Chao - Hong Jon (2006). Knowledge management in the learning organization. The Leadership and Organization Development Journal 1999; 20 (4). pp: 207 - 215.


• Charles, Handi (2009). 'Management of learning organizations ". Translation by Irannejad, Mehdi. Journal of Management Development, No. 2. pp. 60 -50.


• Danforth, W (2013). Clinical research: A National Call for Action: Report of the Clinical Research Summit. Washington: Association of American Medical Colleges.


• Dixon, N (2006). Common Knowledge: How Companies Thrive by Sharing What They Know? Cambridge: Harvard Business School Press.


• Dodgson, M (1993). Organizational learning: A review of some literatures. Organizational Studies, 14 (3). 374-394.


• Habibi, , Jahantigh, F. F., & Sarafrazi, A (2015). Fuzzy Delphi Technique for Forecasting and Screening Items. Asian Journal of Research in Business Economics and Management, 5 (2). 130-143.


• Haines, Troy (2001). The Problem of Knowledge Management. Available at: information/ir/hartlyl. html 11.


• Hong Jon-Chao (2005). Knowledge management in the learning organization. The Leadership and Organization Development Journal; 20 (4): 207-215.


• Hovland, Ingie (2013). Knowledge Management and Organisational Learning:An International Development Perspective. Overseas Development Institute.


• Kennedy HP (2004). Enhancing Delphi research: methods and results. J Adv Nurs Mar; 45 (5): 504-11


• Keskin, H (2015). The Relationships between Explicit and Tacit Oriented KM Strategy, and Firm Performance. Journal of American Academy of Business, 7


• Koenig (Eds.). Knowledge Management for the Information Professional. Medford, N. J.: Information Today Inc. Available at: http://www. brint. org/IMtoKM. pdf


• Koutselini, M (2005). Participatory teacher development at schools: Processes and issues, Journal of Action Research, 6 (1). PP. 29–48


• Li, A., etal (2014). Group Cohesion and Organizational Commitment: Protective Factor for Nurse Residents' Job Satisfaction, Compassion fatigue, compassion satisfaction and burn out, Journal of Professional Nursing,. 30 (1): 89 – 99


• Liao, S. H. & Wu, C. C (2014). System perspective of knowledge management, organizational learning, and organizational innovation. Expert Systems with Applications37