الگوی اجرای خط‌مشی فرهنگی در رابطه با فرهنگ سازمانی (مورد مطالعه: بسیج دانشجویی و اساتید استان کرمان)

محورهای موضوعی : خطمشی‌گذاری عمومی در مدیریت

ایرج امیرمحمدی ¹ , علیرضا منظری توکلی ² , سمانه مهدی زاده ³

1 - دانشجوی دکتری، مدیریت‌دولتی گرایش تصمیم‌گیری وخط مشی‌گذاری، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران،.
2 - دانشیار، گروه مدیریت، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ازاد اسلامی، کرمان، ایران. (نویسنده مسئول)
3 - استادیار، گروه مدیریت، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ازاد اسلامی، کرمان، ایران.

تاریخ دریافت : 1400/06/09 تاریخ پذیرش : 1401/01/28 تاریخ انتشار : 1401/07/01

کلید واژه: خط مشی‌گذاری فرهنگی, معنویت, فرهنگ سازمانی,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: خط‌مشی‌گذاری کانون توجه و از اولویت های سازمانی است. این تحقیق به ارائه الگوی اجرای خط مشی فرهنگی در رابطه با فرهنگ سازمانی با نقش میانجی معنویت در بسیج دانشجویی و اساتید استان کرمان پرداخته می شود. روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- همبستگی و با داده های کمی است. جامعه ی آماری پژوهش 21496 نفر کلیه ی کارکنان و مدیران بسیج دانشجویی و اساتید استان کرمان می باشند که از این تعداد با توجه به جدول مورگان 472 نفر به طور طبقه ای تصادفی نمونه آماری در نظر گرفته شد. ابزار جمع آوری اطلاعات سه پرسشنامه محقق ساخته خط شی فرهنگی، فرهنگ سازمانی معنویت، بود که روایی آن از طریق خبرگان و تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آن از طریق محاسبه ی آلفای کرونباخ (846/0، 758/0، 859/0) تأیید شد و با مدلسازی معادلات ساختاری و نرم افزارAmos تجزیه و تحلیل گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد بین خط مشی فرهنگی با فرهنگ‌سازمانی رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد. گفتمان، توانمندسازی، بازآموزی، وحدت ملّی تأثیر مثبت بر فرهنگ سازمانی دارند. همچنین بین خط مشی فرهنگی با معنویت رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد. گفتمان، توانمندسازی، تحول، بازآموزی، وحدت تأثیر مثبت بر معنویت در محیط کار دارند. بین معنویت با فرهنگ‌سازمانی رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد. همسویی و احساس یگانگی تأثیر مستقیم بر فرهنگ سازمانی دارند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش دارای جامعیت و مطابق با سایر پژوهش ها انجام گرفته است. همچنین وضعیت هر یک از متغیرها به وسیله آزمون t تک نمونه مشخص گردید؛ از همین رو در خط‌مشی گذاری می‌توان توجه بیشتری به متغیرهای نامناسب نمود.

چکیده انگلیسی:

Policy-making is the focus of attention and one of the organizational priorities. This research presents a model for the implementation of cultural policy in relation to organizational culture with the mediating role of spirituality in student mobilization and teachers in province.This research is applied in terms of purpose and descriptive correlation in terms of quantitative data. The statistical population of the study is 21,496 people, all staff and managers of student mobilization and professors in Kerman province, of which 472 people were considered as a random sample according to Morgan's table. Data collection tool was a researcher-made questionnaire whose validity was confirmed by experts and confirmatory factor analysis and its reliability was confirmed by Cronbachs alpha calculation and by structural and soft equation modeling.Amos software was analyzed The results showed that there is a significant and positive relationship between cultural policy and organizational culture.Discourse, empowerment, retraining, national unity have a positive effect on organizational culture.The results of this research are comprehensive and in accordance with other researches and have been done for the first time in the Basij community. Also, the status of each variable was determined by one sample t test

منابع و مأخذ:

ابیلی، خدایار، شاطری، کریم، یوزباشی، علیرضا (1400)، بررسی رابطه فرهنگ سازمان یادگیرنده کارشناسان دانشگاه تهران با تمایل به تسهیم دانش، مجله مدیریت بر آموزش، سازمان ها، سال 2، شماره 2، ص 9-33.

احدی شعار س.م همکاران. (1393). برسی رابطه مدیریت در محیط کار از دیدگاه میلیمن و درگیر شدن در کار(مورد مطالعه سازمان جهاد کشاورزی استان قم، مدیریت فرهنگ‌سازمانی، دوره 12، شماره 1، صص 61-41.

احمدی پور ر. (1390). خط‌مشی گذاری فرهنگی، سومین کنفرانس بین المللی مدیریت و اقتصاد، تربت حیدریه، دانشگاه تربیت حیدریه.

الوانی سید.مهدی. (1398)، مدیریت عمومی، تهران، نشر نی.

الوانی، سیدمهدی، خنیفر، حسین، و ملامیرزایی ، حمید حاجی، (1393)، فرهنگ و خط مشی گذاری فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران، نشریه تحقیقات مدیریت آموزشی، شماره 19.

الوانی، شریف زاده، (1390)، فرایند خط مشی گذاری عمومی دانشگاه علامه طباطبایی.

الوندی م.ج. (1393). طراحی الگوی مفهومی معنویت از دیدگاه امام خمینی (ره) با توجه به توصیه های معنوی ایشان به دست اندرکاران دفاع مقدس، فصلنامه ی مطالعات راهبردی بسیج، سال هفتم، شماره 63، تابستان 1393.

امیری، علیرضا، اسلامبولچی، علیرضا (1400)، ارائه الگوی تعالی معنویت سازمانی با تأکید بر آموزه های اسلامی در سازمان بیمه سلامت ایران، نشریه علمی مدیریت اسلامی، سال 29، شماره 2، ص 183-209.

انصاری، محمدرضا، قومی، عباسعلی، (1400)، ارائه الگوی خط­مشی­گذاری فرهنگی با رویکرد تحول، فصلنامه مطالعات راهبری سیاست­گذاری عمومی، دوره 11، شماره 39، ص 47-16. 11، ش 1، پیاپی 41، ص 24- 1.

بارخدا س.ج. اسدی م. زبردست م.ا. (1396). تأثیر عوامل ساختار رهبری معنوی مدیران مدارس بر معنویت در کار با نقش میانجی عدالت سازمانی، دوفصلنامه علمی پژوهشی مدیریت مدرسه، دوره پنجم، شماره 2، یاییز و زمستان 1396.

بحرالعلوم ح . (1390) ارتباط بین فرهنگ سازمانی و سبک مدیریت با رضایت شغلی کارشناسان سازمان تربیت بدنی شاغل در تهران، رساله دکتری، دانشگاه تربیت معلم تهران، دانشکده تربیت بدنی.

بختیاری فر ن. (1398). بررسی تأثیر معنویت کاری بر تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی با توجه به نقش میانجی فرهنگ‌سازمانی در مدیران سازمانی بانک مهر استان آذربایجان غربی، کنفرانس بین المللی مدیریت، حسابداری، اقتصاد و بانکداری در هزاره سوم، تهران، شرکت همایش آروین البرز.

پوراحمدی، معین،مختاریان، مجید و حسینقلی یاسوری، طهمورث (1397)، آسیب شناسی اجرای خط مشی های خصوصی سازی در ایران، فصلنامه مدیریت دولتی، دوره 10، شماره 3، صص 333-356.

توکلی، غلامرضا، محمدظاهری، محمد حمیدی فر و زهرا (1400)، مدلسازی چالش ها و موانع رفتاری کارکنان در استقرار فرهنگ سازمانی مطلوب در سازمان های دولتی، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، سال 24، شماه 90، ص 79-101.

جمشیدی، محمدحسین، نقدی، فرزانه (1396)، فرهنگ به مثابه قدرت در روابط بین المللی، فصنامه سیاست جهانی، دوره 6، شماره 1-، صص 46-7.

حاجی ملامیرزایی ح. (1395). ارائه الگوی اسلامی ایرانی اجرای خط‌مشی های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، مجله مدیریت اسلامی پاییز 1395 شماره 3

خنیفر ح. آقداغی م. (1394). الگوی مفهومی سطوح تاثیرگذاری آموزه های اسلامی بر خط مشی گذاری فرهنگی، مجله علمی پژوهشی معرفت فرهنگی اجتماعی، شماره 22، صص62-45.

دانایی فرد ح. رجب زاده ع. (1395). ارتقاء اعتماد درون سازمانی در بخش دولتی؛ بررسی نقش شایستگی مدیرتی مدیران، نشریه پژوهش های مدیریت، 6(3)، صص 56-46.

درخشان، رستم، پیله­وری، نازنین (1397)، آسیب­شناسی اجرای خط­مشی­های سلامت اداری با رویکرد حکمرانی خوب، فصلنامه خط مشی گذاری عمومی در مدیریت، سال 9، شماره 32، ص 73-91.

رابینز ا. (1396) مدیریت رفتار سازمانی جلد سوم، ترجمه علی پارساییان و سیدمحمد اعرابی، تهران، موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی.

رابینز، استیفن (1388). تئوری سازمان (ساختار و طرح سازمانی). ترجمه سید مهدی الوانی و حسن دانایی فرد، تهران، صفار، چاپ بیست و ششم.

راضی، الهام و ترک زاده، جعفر، (1396)، تاملی بر معنویت محیط کاری از منظر رویکرد اسلامی و غربی: کاربرد در رفتار سازمانی، 1396، شماره 11، صص 1-26.

رستگار ع. (1391). ارایه و تبیین مدل انگیزشی مبتنی بر معنویت، مطالعه موردی، رساله دکتری، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران.

سرلک م. ویسه س.م. پوراشرف ی. مهدی زاده ح. (1391). طراحی مدل سازمان معنویت گرا در آموزش عالی ایران، مجله پژوهش های مدیریت عمومی، سال پنجم، شماره 18، زمستان 1391، صص 24-5.

سلیمی م. قالوجه ا. (1399). نقش فرهنگ‌سازمانی در سلامت روان کارکنان، مجله رویکردهای پژوهشی نو در علوم مدیریت، تابستان 1399، شماره 17، صص54 - 67).

شجاعی فرد ع. (1399). تأثیر ابعاد شخصیتی بر روی تحلیل رفتگی شغلی کارکنان بانک رفاه استان هرمزگان با توجه به نقش تعدیل کننده فرهنگ‌سازمانی، مجله رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری » تابستان 1399، شماره 32، صص 18- 40.

شریف زاده ف. کاظمی م. (1395). مدیریت فرهنگ‌سازمانی. تهران: نشر قومس

شیدائیان ح. (1388). راه کارهای تقویت معنویت در سپاه و بسیج، مجله حصون پاییز 1388، شماره 21، صص 81 - 94.

صالحی امیری، سیدرضا، عظیمی، دولت آبادی، امیر، 1388، مبانی سیاست گذاری و برنامه ریزی فرهنگی، تهران پژوهشکده تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.

صبوری، حامد، گیوریان، حسن، حق شناس، فریده، (1400)، شناسایی ابعاد و مؤلفه های مدل مطلوب فرآیند خط مشی گذاری در نظام آموزش و پرورش، فصلنامه تعلیم و تربیت، شماره 1، سال 37، صص 732.

صفری ع. تیموری ه. قشقایی ز. آقایی م. (1398). بررسی پیامدهای رفتاری معنویت در محیط کار، نشریه پژوهش نامه مدیریت تحول، بهار و تابستان 1398، دوره 11، شماره 1، صص 81 – 104.

غریب زاده ر. علیزاده س. (1397). مدل یابی روابط بین معنویت در محیط کار و اشتیاق شغلی با نقش میانجی گری توانمندسازی روانشناختی. رویش روان شناسی. دوره 7، شماره 7، صص ۲۹۹-۳۲۰

فضایلی ا. شمشیری ع. (1392). ارائه چهاچوب مفهومی مدل فرهنگ‌سازمانی فقه محور، ولایت مدار و مبتنی بر کرامت انسانی در سازمان‌های نظارتی، فصلنامه آفاق امنیت، سال پنجم، شماره 18، بهار 1392.

قاسمی، الهام، شاهی، سکینه (1399)، بررسی فرهنگ سازمانی پارسونز با به اشتراک گذاری دانش در سازمان آموزش و پرورش منطقه ارژن شیراز، فصلنامه علمی- پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال 11، شماره 1، پیاپی 41، ص 24-1.

قلی پور، رحمت الله، (1387)، تصمیم گیری سازمانی و خط مشی گذاری عمومی، انتشارات سمت.

کریمیان، محمد، زارعی، غفار (1399)، نقش بسیج اساتید در تربیت نخبگان سیاسی و تاثیرگذاری بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران، دو فصلنامه علمی مطالعات قدرت نرم، سال 10، شماره 22، ص 5-39.

گرجی پور، حسین، خاشعی، وحید، اسلامبولچی، علیرضا و اصغری صارم، (1398)، الگوی ارزشیابی فرایند خط مشی گذاری فرهنگی –با رویکرد مطالعه کیفی اسناد فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مدیریتی دولتی، دوره11، شماره 1، صص 47-72.

لباف، ف 1390. مقابله با جنگ نرم در دانشگاه (با تأکید بر نقش اساتید و دانشجویان)، فصلنامه توسعه مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی، سال ششم، پاییز، شماره21، صص 103-124

مسلمی، آذر، احمدی، فاطمه (1400)،  سرمایه فکری و فرهنگ سازمانی در راستای نامگذاری مقام معظم رهبری، فصلنامه رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، سال 5، شماره 76، ص 15-32.

مهدی پور، فرشاد (1399)، الگوی ابزارهای سه پایه اجرای سیاست فرهنگی، فصلنامه خط مشی گذاری عملی درمدیریت، سال 11، شماره 39، ص 31-48.

نقوی، سیدعلی؛ میرمحمد اسعدی و سیدحبیب‌الله میرغفوری (1394)،  الگوی معنویت سازمانی در آموزش عالی مبتنی بر آموزه‌های اسلامی ، مدیریت اسلامی، سال 23، شماره 2، ص145−177.

نیک فرجام، سعیده، نادری نادر, رضایی بیژن، (1393)، رابطه ی فرهنگ سازمانی و تمایل به کارآفرینی (مورد مطالعه: شرکت لعابیران زرقان)، دوره 5، شماره 16-15، ص 1-14.

Balthazard. Cooke R. (2017). Organizational culture and knowledge management success, 37^th INT, Hawii: conference on system sciences.

Barbosa I. Cardoso C.C. (2013). Managing diversity in academic organization: challenge to organizational culture”, Journal of Woman in management Review, 22 (4), pp.274-288.

Claude, J., & Zamor G. (2003), Workplace spirituality and organizational performance. Public Administration Review, 63 (3), pp. 355-364.

Daniel, J.L. (2010). The effect of workplace spirituality on team effectiveness. Journal of Management Development, 29 (5), 442-456.

Denison, D., Haaland, S., & Goelzer, P. (2004). “Corporate culture and organizational effectiveness: is Asia different from the rest of the world?” Organizational Dynamics, 33(1), 98-109.

Dye Thomas R. (1992). Understanding public policy, Englewood cliffs, NJ: Prentice-Hall.

Eyeston, Robert (1971). The threads of public: A study in policy leadership, Indianapolis: Bobbs-merrill.

Fanggidae R.E. (2018). Study of influence of organizational culture and spirituality workplace organizational culture and spirituality workplace: Empirical web of conferences 13(9).

Fry (1993) entrepreneurship, a planning approach, New York: west publishing company,..

Gibbons, P. (2001), Spirituality at Work: definitions, measure, assumption and validity climes. Paper presented at the academy of management, tornato.

Haynes, J. (2015). Religion, ‘soft power’ and foreign policy making in the USA, India and Iran”. Governance and International Relations journal, 11(4), 1-21.

Herman R.L. (2018) . Servant leadership: a model for organizations designing a workplace spirituality culture”, School of Business and technology.

Karakas, F. (2010), Spirituality and performance in organizations: a literature Review. Journal of Business Ethics, 94(1), pp. 89-106.

Karakas, F. (2010), Spirituality and performance in organizations: a literature Review. Journal of Business Ethics, 94(1), pp. 89-106.

krishnakumar, S., & Neck, C.P. (2002), The "what", "why" and "how" of spirituality in the workplace. Journal of Managerial Psychology, Vol. 17, No.3, pp.153-164.

Kwantes C.T. Boglarsky C.A. (2013). Perception of organizational culture leadership effectiveness and personal effectiveness across six countries, Journal of International Management, 13, pp. 204-230. 

Marques F.J.(2014). Yearning for a more spiritual workplace”, The journal of America academy of business Cambridge, Vol.1, No. L, P.20.

MartÃnez, D., Crego, A., Garcia-Dauder, S., & DomÃnguez-Bilbao, R. (2012). “Organizational culture as a source of change in trade unions”. Employee Relations, 34(4), 394-410.

Mitroff, I. A., & Denton, E. A. (1999), A spirituality audit of corporate America: a hard look at spirituality, religion and values in the work place. Son Francisco, C. A: Jossey- Bass.

Mitroof I.A. Denton E.A, (2011), Aspirituality Audit of corporate America: A. Hard Look at spirituality, Religion, and values in the workplace, son Francisco, C.A: jossey-bass.

Pawar, B. S. (2009), Individual spirituality, workplace spirituality and work attitudes: An empirical test of direct and interaction effects. Leadership& Organizational Development Journal, 30, pp. 759–777.

Rose, Richard (ed.) (1969). Policy making ic Great Britain, London: Macmillan.

Vasconcelos Anselmo Ferreira, (2018) "Workplace spirituality: empirical evidence revisited", Management Research Review, https://doi.org/10.1108/MRR-07-2017-0232

Wilenius, M. (2006). “Cultural competence in the business world: a finish perspective”. Journal of Business Strategy, 27(4), 43-49.

Yudic G.(2012) the expediency of culture: uses of culture in  the globalera. Duram: Duke university press.