فهرست مقالات

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - نقش زبان و ادبیات عربی در انتقال فرهنگ و تمدن اسلامی به اندلس
  عنایت الله فاتحی‌نژاد محمد حسین اشرف
  20.1001.1.17358663.1400.16.46.1.9
  موضوع این پژوهش، بیان میزان نقش‌آفرینی زبان و ادبیات عربی در انتقال فرهنگ و تمدن اسلامی به اسپانیای امروزی (اندلس اسلامی) است. این نقش‌آفرینی از سال 92ق یعنی ابتدای حضور مسلمانان در این سرزمین، آغاز شد و نزدیک به 8 سده به طول انجامید. آنچه به عنوان میراث فرهنگ و تمدن اس چکیده کامل

  موضوع این پژوهش، بیان میزان نقش‌آفرینی زبان و ادبیات عربی در انتقال فرهنگ و تمدن اسلامی به اسپانیای امروزی (اندلس اسلامی) است. این نقش‌آفرینی از سال 92ق یعنی ابتدای حضور مسلمانان در این سرزمین، آغاز شد و نزدیک به 8 سده به طول انجامید. آنچه به عنوان میراث فرهنگ و تمدن اسلامی در طی این مدت، به اندلس انتقال یافت در قالب آثار مکتوب و روایات شفاهی است که غالباً به زبان عربی منتقل شده و بهره‌گیری از آن، نیازمند آشنایی ساکنان اندلس، با این زبان است. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به این پرسش پاسخ داده شده که زبان عربی به عنوان پل ارتباطی میان فرهنگ و تمدن اسلامی در شرق و اسپانیای مسیحی در غرب چه نقشی داشته است؟ بر اساس یافته‌های این پژوهش، فرهنگ و تمدن اسلامی در طی 8 قرن به ویژه در سده‌های نخست اسلامی، در اندلس گسترش یافت که تقریباً تمامی محتوای آن به زبان عربی و تنها با این زبان، قابل انتقال بود. در نتیجه، زبان عربی برای انتقال آموزه‌های دینی و همچنین ارتباط ساکنان اندلس با حاکمیت، هم برای مردم اندلس و هم برای حاکمان اهمیت یافت. به دنبال آن، اقداماتی برای این رفع نیازهای موجود انجام شد که تأسیس مدارس، کتابخانه‌ها و انتقال منابع علمی و عالِمان از شرق به اندلس، در این موضوع، نقش‌آفرین بودند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - نقش نخبگان فکری در سیاستگذاری فرهنگی پهلوی اول
  مجید استوار
  20.1001.1.17358663.1400.16.46.2.0
  سیاستگذاری فرهنگی یکی از مهمترین اقدامات دولت‌ها به هنگام تغییر صورت بندی جامعه از وضعیت سنتی به مدرن تلقی می‌شوند. زیرا این دولت ها با بهره گیری از قوه قهریه نسبت به نوسازی فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی جامعه مبادرت می‌کنند. در چنین دولت‌هایی روشنفکران و نخبگان فکری نقش مه چکیده کامل

  سیاستگذاری فرهنگی یکی از مهمترین اقدامات دولت‌ها به هنگام تغییر صورت بندی جامعه از وضعیت سنتی به مدرن تلقی می‌شوند. زیرا این دولت ها با بهره گیری از قوه قهریه نسبت به نوسازی فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی جامعه مبادرت می‌کنند. در چنین دولت‌هایی روشنفکران و نخبگان فکری نقش مهمی در شکل‌گیری سیاستگذاری فرهنگی دارند. با استقرار رژیم پهلوی، سیاستگذاری فرهنگی به یکی از اصلی‌ترین برنامه‌های نخبگان سیاسی در ایران تبدیل شد و نخبگان فکری، ایده‌های فرهنگی جدیدی را برای آنها فراهم می‌کردند. هدف پژوهش حاضر اینست که سیاست های فرهنگی دوره پهلوی اول را از منظر نخبگان فکری و سیاسی مورد نقد و بررسی قرار دهد. بدین منظور با بررسی آثار و نوشته های نخبگان فکری، تلاش می‌شود ابعاد اقدامات رژیم پهلوی در مدرن‌سازی فرهنگی ایران واکاوی گردد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که سیاست‌های تمرکز‌سازی رضاشاه توانست امنیت را در ایران برقرار سازد و دولت مرکزی را بجای ایلات و عشایر بر ایالات ایران حاکم نماید. این تمرکز‌گرایی دقیقاً ثمره تلاش نخبگان فکری‌ای بود که در آثار مکتوب خود بر دولت - ملت سازی آمرانه تاکید می‌کردند. با اینحال این مدرن سازی آمرانه در دوره پهلوی اول سبب تشدید شکاف‌های اجتماعی و سیاسی و بروز تقابل‌های سنت و تجدد در دهه‌های آینده شد. روش پژوهش، توصیفی و تحلیلی بوده و داده های لازم به روش اسنادی - تاریخی گردآوری شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - طراحی الگوی ارزیابی اثربخشی فعالیت های فرهنگی
  محمد بیگدلی علی رشیدپور
  20.1001.1.17358663.1400.16.46.3.1
  تحقق اهداف و آرمان های فرهنگی جوامع و سازمان های فرهنگی تابع میزان و نوع فعالیت های در دست انجام ، میزان اثرگذاری و همچنین پیامدهای احتمالی آنها در سطوح مختلف فردی و اجتماعی و در بین اقشار مختلف جامعه می باشد.در این خصوص سنجش و ارزیابی اثربخشی فعالیت ها بهترین راه حصول چکیده کامل

  تحقق اهداف و آرمان های فرهنگی جوامع و سازمان های فرهنگی تابع میزان و نوع فعالیت های در دست انجام ، میزان اثرگذاری و همچنین پیامدهای احتمالی آنها در سطوح مختلف فردی و اجتماعی و در بین اقشار مختلف جامعه می باشد.در این خصوص سنجش و ارزیابی اثربخشی فعالیت ها بهترین راه حصول اطمینان از دستیابی بهینه به اهداف طراحی شده می باشد.لذا پژوهش حاضر به طراحی الگوی ارزیابی اثربخشی فعالیت های فرهنگی پرداخته است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش ، تلفیقی از نوع روش های کیفی و کمی می باشد. در مرحله اول از روش کیفی تحلیل محتوا (قیاسی) استفاده شده است، نمونه آماری در بخش کیفی شامل تمام صاحب‌نظران دانشگاهی و خبرگان حوزه مدیریت فرهنگی که برابر 20 نفر بود. ابزار تحقیق شامل برگه‌های کدگذاری محقق ساخته بود که روایی آن توسط اعضای گروه دلفی تأیید و پایایی آن با معیار پی اسکات 95/0 محاسبه شد. یافته های تحقیق نشان داد که عوامل مرتبط با الگوی ارزیابی اثربخشی فعالیت های فرهنگی در قالب 28 مقوله و 610 کد مفهومی مشخص شد و در ابعاد 9 گانه به صورت بعد دینی (2 مقوله)، عوامل فرهنگی (5 مقوله)، عوامل روانشناختی (3 مقوله)، عوامل اقتصادی (2 مقوله) ، عوامل آموزشی (3 مقوله)، عوامل سیاسی (3 مقوله)، سازمان و مدیریت (5 مقوله) ،اجتماعی (5 مقوله) و اقتضائات نوین (2 مقوله) جای گرفتند. در مرحله دوم تحقیق،جامعه آماری اعضای هیئت علمی و دانش آموختگان رشته های مدیریت فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی به تعداد 2500 نفر بودند.که براساس فرمول کوکران تعداد 384 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب و به شیوه در دسترس مورد بررسی قرارگرفتند.ابزار گردآوری داده ها نیز پرسشنامه طراحی شده مبتنی بر نتایج بخش کیفی بوده و پس از تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده در قالب نرم افزار لیزرل مشخص گردید که مدل معادلات ساختاری طراحی شده از برازش مناسبی برخوردار است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - مطالعه شکاف ارزشی بین نسلی زنان قوم ترکمن بر حسب نقش ویژگی‌های فردی و عوامل زمینه‌ای (مقایسه بین نسلی مادران دهه‌ی پنجاه و دختران دهه‌ی هشتاد)
  مهشید رفیع نژاد مهرداد جواهری پور زهرا قاسمی
  20.1001.1.17358663.1400.16.46.4.2
  مارگارت مید معتقد است تغییرات وسیع و عمیق اجتماعی-فرهنگی، شرایط رشد و تربیت نسل جوان را متفاوت از شرایط والدین می سازد؛ در نتیجه یک فاصله ی نسلی به وجود می آید که باعث تفاوت های ارزشی بین دو نسل می شود. هدف مقاله ی حاضر نیز بررسی نقش ویژگی های فردی و عوامل زمینه ای در چکیده کامل

  مارگارت مید معتقد است تغییرات وسیع و عمیق اجتماعی-فرهنگی، شرایط رشد و تربیت نسل جوان را متفاوت از شرایط والدین می سازد؛ در نتیجه یک فاصله ی نسلی به وجود می آید که باعث تفاوت های ارزشی بین دو نسل می شود. هدف مقاله ی حاضر نیز بررسی نقش ویژگی های فردی و عوامل زمینه ای در تفاوت یابی اولویت های ارزشی دو نسل از زنان است. روش پژوهش کمًی-پیمایش است که برای آزمون فرضیه ها از آماره های تی دو گروه مستقل و آنالیز واریانس دوطرفه و سطح معناداری استفاده شده است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته شامل 46 سؤال است که با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ی 20 روایی سازه 66/0 و پایایی آن 92/0 برآورد شد. جامعه آماری پژوهش شامل 173264 نفر از زنان متأهل ساکن شهر گنبدکاووس با قومیت ترکمن در سال 1400 است که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله تعداد 200 زن دهه ی پنجاه(مادران) و 200 زن دهه ی هشتاد(دختران) به عنوان نمونه انتخاب شده اند. یافته های پژوهش نشان داد که بین نسل مادران و نسل دختران به لحاظ ارزشی های مادی 14/12 درصد و به لحاظ ارزش های فرامادی 18/17 درصد تفاوت ارزشی وجود دارد. نتایج تحقیق بر اساس مقایسه بیشینه تفاوت میانگین ها نشان داد که بین شغل، شغل همسر، وضعیت مسکن، سطح تحصیلات، سطح تحصیلات همسر و سطح درآمد نسل مادران و نسل دختران به لحاظ اولویت ارزش های مادی و فرامادی تفاوت معناداری وجود دارد و ارزش های مادی و فرامادی برای نسل دختران در مقایسه با نسل مادران از اهمیت بالاتری برخوردار است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - تاثیرپذیری و تاثیرگذاری معماری و شهرسازی از فرهنگ مصرفی معاصر
  علی عسگری راضیه فتحی
  20.1001.1.17358663.1400.16.46.5.3
  تولید و مصرف علاوه بر موضوعیت در علوم اقتصادی، بر فرهنگ و اجتماع نیز تاثیرگذار و با توجه به وابستگی زندگی به مکان و مکان بر زندگی، بر بستر معماری و شهرسازی نیز تعمیم می یابد. این موضوع در مقیاسهای کلان تا خرد در گام نخست به عنوان فضایی برای بروز و ظهور فرهنگ مصرف نقش ای چکیده کامل

  تولید و مصرف علاوه بر موضوعیت در علوم اقتصادی، بر فرهنگ و اجتماع نیز تاثیرگذار و با توجه به وابستگی زندگی به مکان و مکان بر زندگی، بر بستر معماری و شهرسازی نیز تعمیم می یابد. این موضوع در مقیاسهای کلان تا خرد در گام نخست به عنوان فضایی برای بروز و ظهور فرهنگ مصرف نقش ایفا نموده و در صورت عدم بررسی و عیان سازی رویکرد طراحانه خود، می تواند همسو با ایدئولوژی جدید، لطمه های عمیق تری بر پیکره نظام اجتماعی وارد نماید.بدین منظور این پژوهش با پارادایم تفسیر گرایی و رویکرد زمینه گرایی با بهره گیری از روش های ترکیبی میدانی و وامداری از ادبیات معاصر پژوهش در حوزه های علوم اجتماعی، روانشناسی و اقتصاد، اقدام به کدگذاری زمینه های بروز موضوع در کالبد و برنامه معماری نموده است. این موضوع به واسطه اهمیت بیشتر فضاهای مصرفی تاکید بیشتر بر فضاهای تجاری و تفریحی-گردشگری داشته که خواستگاه مشهود مصادیق نظری پژوهش خواهند بود.در عین حال که این پژوهش گام های ابتدایی برای ورود به ابعاد فضایی موضوع مورد بحث به شمار می رود، می توان چنین استنباط نمود که، معماری و شهرسازی، امکان تحقق فضاهای تهی از ماهیت اجتماعی به عنوان بسترهایی برای مصرف سطحی در اختیار فرهنگ مصرف قرار داده که نظام دهنده ی مکانی بی زمان، سطحی، غیر واقعی و فاقد هویت اجتماعی است که از جنبه تاثیرگذاری و تأثیرپذیری روز افزون خود، می تواند در روندی تصاعدی موجبات اختلالات عمیق تری در بستر فرهنگی و اجتماعی پدید آورد که این مهم در حوزه برخی از شهرهای کشور نیز قابل رویت و تامل است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - چارچوبی برای بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی کشور
  رضا غلامی
  20.1001.1.17358663.1400.16.46.6.4
  انقلاب اسلامی یک انقلاب ذاتاً فرهنگی است و هرگونه تحقق اهداف و آرمان های انقلاب اسلامی در گرو پیشرفت های عظیم فرهنگی در نظام جمهوری اسلامی می باشد. با وجود تلاش های فراوانی که طی 42 سال گذشته برای اعتلای فرهنگ اسلامی- ایرانی صورت گرفته، و توفیقات غیرقابل انکاری که انقلا چکیده کامل

  انقلاب اسلامی یک انقلاب ذاتاً فرهنگی است و هرگونه تحقق اهداف و آرمان های انقلاب اسلامی در گرو پیشرفت های عظیم فرهنگی در نظام جمهوری اسلامی می باشد. با وجود تلاش های فراوانی که طی 42 سال گذشته برای اعتلای فرهنگ اسلامی- ایرانی صورت گرفته، و توفیقات غیرقابل انکاری که انقلاب در این عرصه داشته است، در حال حاضر شرایط فرهنگی کشور با نقاط مطلوب فاصله چشم گیری دارد و بخش مهمی از این فاصله ناشی از ناکارآمدی نظام فرهنگی می باشد بطوریکه در شرایط کنونی، بحث تحول اساسی در ساختار فرهنگی کشور به امری اجتناب ناپذیر تبدیل گردیده است. از آنجا که به تازگی مبحث جدید و سرنوشت سازی از ناحیه رهبر انقلاب با عنوان بازسازی انقلابیٍ ساختار فرهنگی کشور مطرح گردیده است، این مقاله، با در نظر گرفتن یک مسأله کلیدی در باب چگونگی چارچوب دهی به طراحی های مرتبط به بازسازی، و از همه مهم تر، ایجاد ضمانت های لازم برای کارآمدی طرح های قابل تولید در این زمینه، موضوع بازسازی را از جهت ماهیت، مفروضات، رویکردها، لایه ها، مبانی، اهداف، غایات، مراحل و الزامات مورد بحث قرار داده است. علاوه بر این در این مقاله، نقطه کانونی بازسازی نیز معرفی گردیده و اولویت های عرصه ای و موضوعی بازسازی نیز تبیین شده است. از آنجا که هدف این مقاله بسترسازی برای مطالعات و طراحی های گوناگون در عرصه بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی کشور است، ماحصل مقاله می تواند کمک قابل توجهی به ریل گذاری در این عرصه نماید. در نهایت، جمع بندیٍ این مقاله، بیشتر ناظر بر تفکیک وظایف دولت از بخش مردمی و واسپاری بخش مهمی از ستاد و صف نظام فرهنگی به مردم و تشکل های مردمیِ انقلابی به مثابه نقطه کانونی بازسازی می باشد. پرونده مقاله