واکنش ارقام و لاینهای جدید گندم آبی به قطع آب آبیاری آخر فصل رشد

محورهای موضوعی : زراعت و اصلاح نباتات

بهروز اختیاری ¹ , اسماعیل نبی زاده ²

1 - دانشگاه آزاد مهاباد،مهاباد
2 - دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد مهاباد، گروه زراعت، مهاباد، ایران

تاریخ دریافت : 1397/07/15 تاریخ پذیرش : 1398/01/29 تاریخ انتشار : 1397/09/01

کلید واژه: عملکرد و اجزای عملکرد, واژه های کلیدی: تنش خشکی, لاینها و ارقام گندم,

چکیده مقاله :

دسترسی به آب در بسیاری از نقاط جهان محدود است و فرآیند خشکی بیشتر از هر عامل محیطی دیگری رشد گیاه و تولید محصولات زراعی را محدود می‌کند. به همین منظور در تحقیق حاضر صفات کمی و کیفی گیاه گندم (Triticum aestivum) تحت تأثیر قطع آب آبیاری انتهای فصل رشد، به صورت طرح اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 96-95 در مزرعه تحقیقاتی در شهرستان بوکان مورد بررسی قرار گرفت، که فاکتور اصلی محدودیت رطوبتی(S) شامل دو سطحS1 : شرایط بهینه رطوبتی و S2: محدویت رطوبتی با قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه و در صورت وقوع بارندگی، جلوگیری از بارندگی به وسیله باران گیر در مرحله پرشدن دانه بود. فاکتور دوم(C)، پنج نوع گندم آبی شامل لاینهای 5-92 C و 4-91 C و ارقام میهن، حیدری و پیشگام هستند. تیمار تنش در بلوک و ارقام و لاینهای گندم داخل بلوک قرار گرفتند. تنش خشکی باعث کاهش صفات مورد بررسی از جمله تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه و بیولوژیک، وزن هزار دانه و شاخص برداشت شد. در بین آنها رقم حیدری بر بقیه ارقام برتری کامل و معنی دار و در بعضی موارد برتری محسوسی داشت. مثلاً در وزن هزار دانه و تعداد دانه در سنبله رقم میهن و از نظر تعداد سنبله در مترمربع رقم پیشگام بر بقیه ارقام برتری داشت. در شرایط تنش خشکی ارقام حیدری، میهن و پیشگام نسبت به دو رقم دیگر برتری داشتند.

چکیده انگلیسی:

Access to water is limited in many parts of the world and the drought process is more than any other environmental factor is limiting plant’s growth and crop production. In this study, quantitative and qualitative traits of Triticum aestivum (Triticum aestivum) under irrigation at the end of the growing season, as a randomized complete block design with three replications, were conducted at a Research Field in Bukan County was studied. The main factor of moisture restriction (S) was two levels of S1: optimal moisture conditions and S2: Moisture constraint with irrigation cut off at the seed filling stage and in the event of rainfall, preventing precipitation by drainage during the filling stage. The second factor (C) is five types of wheat, including cultivars C92-5 and C91-4, Mihan, Heidari and pishgam. Tension treatments at the block and wheat cultivars in the block were placed. Drought stress reduced the traits (plant height, internode length, panicle length, number of seeds per spike, grain yield and biology, 1000 grain weight and harvest index). Among the cultivars used in this experiment, Heidari variety was superior to other cultivars in terms of traits, and in some cases, it had a significant superiority. For example, in the weight of a thousand seeds and number of seeds per spike, the cultivar Mihan and the number of spikes per square meter, the pioneer was superior to the rest of the cultivars. In conditions of drought stress, heydari, Mihan and pishgam cultivars were superior to the other two cultivars.