ارزیابی سطوح زئولیت بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی خصوصیات مورفو- فیزیولوژیکی سه رقم گندم دیم در منطقه خرم آباد

محورهای موضوعی : زراعت و اصلاح نباتات

امین باقری ¹ , منوچهر سیاح فر ²

1 - زراعت، کشاورزی ، دانشگاه ازاد خرم آباد، ایران
2 - عضوهیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی ومنابع طبیعی استان لرستان

تاریخ دریافت : 1396/10/21 تاریخ پذیرش : 1397/04/25 تاریخ انتشار : 1397/03/01

کلید واژه: عملکرد دانه, گندم, رقم, زئولیت, سبزینگی,

چکیده مقاله :

ایران دارای اقلیم خشک و نیمه خشک بوده و همواره با مشکل خشکسالی مواجه بوده است ، کاربرد سوپر جاذب ها (زئولیت) موجب افزایش کارایی مصرف آب می شود .به منظور ارزیابی سطوح زئولیت بر عملکرد، اجزاء عملکرد و برخی خصوصیات مورفولوژیکیِ سه رقم گندم دیم در منطقه خرم‌آباد آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه‌ بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد در سال زراعی 95 -1394 به اجرا درآمد. عوامل مورد بررسی شامل زئولیت (شامل چهار سطح: عدم کاربرد (شاهد) و کاربرد 4 ، 8 و 12 تن زئولیت در هکتار) و رقم (شامل سه سطح :کریم، کوهدشت و قابوس) بود. نتایج نشان داد که اثر عوامل زئولیت و رقم بر صفات ارتفاع بوته، تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، سبزینگی برگ، وزن هزار دانه در سطح آماری یک درصد و عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در سطح آماری پنج درصد معنی‌دار بود. اثر متقابل زئولیت و رقم بر عملکرد دانه در سطح آماری یک درصد معنی‌دار بود. بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمار رقم قابوس و مصرف 12 تن زئولیت در هکتار (4422 کیلوگرم در هکتار) و کمترین عملکرد دانه مربوط به تیمار شاهد (3/3664 کیلوگرم در هکتار) بود. نتایج نشان داد که کاربرد زئولیت می‌تواند با افزایش و ذخیره رطوبت و همچنین جذب بیشتر عناصر عذایی و انتقال آن از خاک به اندام‌های گیاه، باعث افزایش عملکرد دانه شود.

چکیده انگلیسی:

Iran has a dry and semi-arid climate and has always faced a drought problem, the use of super adsorbents (zeolite) increases the water use efficiency.In order to Evaluation of zeolite levels on yield and yield components on some morphophysiological characteristics of three rainfed cultivar,an experiment was conducted based on factorial as a randomized complete block design whit three repetition at Islamic Azad University research farm of Khorramabad in 2015-2016 cropping season. The treatments included four level of zeolite (control, wheat consumptionof 4 ton, 8 ton and 12 ton per hectare) and cultivar was included of Karim, Koohdasht and Ghaboos.The results of this test showed that the effect of zeolite’s factors and cultivar was significant on characteristics of plant height, number of spike per square meter, number of seed in spike, leaves chlorophyll, thousand kernel weight seed, seed yield and biological yield and so that interactional effect of zeolite and variety was significant on seed yield. The most productivity was for Ghaboos treatment and consumption of 12 ton of zeolite per hectare (4422 kg/ha) and the least seed productivity was for control treatment (3/3664 kg/ha).The results showed that utilizing of zeolite can increase seed productivity through increasing and storing the moisture, as well as, by attracting more nutritional elements and transferring them from the soil to the plant organs.