ارزیابی کیفیت آموزش معماری از منظر مدرسان (مطالعه موردی: دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن)

محورهای موضوعی : معماری

رضا نقدبیشی ¹ , حامد نجف پور ² , الهام نقدبیشی ³

1 - استادیار گروه معماری دانشکده هنر و معماری ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن
2 - استادیار گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت
3 - گروه روانشناسی عمومی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن

تاریخ دریافت : 1396/03/14 تاریخ پذیرش : 1397/04/12 تاریخ انتشار : 1397/12/01

کلید واژه: دانشکده هنر و معماری, کیفیت آموزش, آموزش معماری, رودهن, اولویت‌ها و راهکارها,

چکیده مقاله :

هدف این پژوهش بررسی اولویتها و راهکارهای کیفی سازی در دانشکده هنر و معماری است. با توجه به رشد و توسعه کمّی در دانشکده، نیاز به توجه به کیفیت آموزش به عنوان ضرورت مطرح گردید. لذا اقدام به یافتن شناسه های سنجش کیفیت آموزش معماری و بررسی میزان تاثیر آن‌ها برای شناسایی اولویتها و راهکارها گردید تا بتوان به وضعیت موجود از لحاظ کیفی پرداخت. متغیرهای تحقیق بر پایه بررسی پژوهشهای متعدد شکل گرفت که نتیجه آن طراحی پرسشنامه ای بود که توسط اساتید دانشکده مورد مشارکت قرار گرفت. پایایی و روایی پرسشنامه در آزمونهای متعدد از قبیل ضریب روایی واگرا، روایی همگرا و پایایی ترکیبی مورد بررسی قرار گرفت و حدنصاب را بدست اورد. نتایج پژوهش نشانگر آن است که از میان 26 متغیر که مفروض بر تاثیر بر کیفیت آموزش بودند، 19 متغیر مورد قبول واقع شدند. نهایتاً، ده اولویت اساسی مورد شناسایی و راهکارهای لازم ارائه گردید.

چکیده انگلیسی:

Architectural education before the issue of the involvement of architecture, the concept is affiliated. Architectural training as one of structures of multidimensional of the main topic of “Education” has many aspects in developmental approaches. The growth of academic education need to expand to a qualitative development in Iran. According to the Islamic Azad University Vision for achievement to qualitative development in fourth decade this research attempt to identify and measure the criteria and indicators of quality evaluation for the faculty of Art and Architecture of Roudehen Branch of Islamic Azad University. Review the approaches and theories related to the concept of quality to achieve the criteria and indicators that can interact with the existing structure of the educational system architecture are cases that have investigated in this paper. Based on a review of research also formed and Inspired by categories such as documents and issues affecting research including development plans and structures are affecting the education system architecture have been analyzed in this section in order to achieve a comprehensive model in the study. Faculty of Arts and Architecture as the largest training center for art and architecture in East of Tehran needs to serious attention based on a developmental process. on the other hand, Higher education quality, consistent input, process, output and outcome standards to improve the system of higher education activities with regard to the mission, goals and expectations defined and developed higher education systems. Universities are evaluated has reached its goals, mission to fulfill and respond to the expectations. The aim of this research was about the investigation of Priorities and Strategies for the Quality of Architectural Education in faculty of art and architecture, Islamic Azad University- Roudehen branch. According to growth of the faculty and in order to achieve to the great goal of Islamic Azad University for Qualitative Education, study and research to forming the indicators of quality of education and the structure of architectural training for checking the priorities and strategies. The purpose of this research is applicable and the collected data is descriptive. Because this study was to review the current situation is concerned, in the field of research is descriptive and because it is the people's opinions through a questionnaire survey. The resulting model to determine the variables affecting the quality and impact of the research in general will apply in different schools So that after the evaluation model and the representation of the findings to provide priority and payment solutions. In order to collect the required data, the questionnaire was designed criteria and indicators were extracted from the literature. The questionnaire contains 90 questions, and item was based on the Likert scale. Research variables formed from researches and based on that designed the questionnaire for lecturers. The statistical universe size and the sample size (N=72,S=60) calculated. Validity and reliability assessed with Convergent Validity, Divergent Validity, and Composite Reliability and in all factors obtained appropriate results. Among 26 Hypothesizes, 19 Hypothesizes confirmed. Finally, 10 Priorities identified and the strategies presented.

منابع و مأخذ:

1. اسلامی، سید غلامرضا؛ و اسلامی، سید یحیی؛ و نقدبیشی، رضا. (1395). تبیین راهکارهای اجرایی دانشکده معماری پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران با تأکید بر آسیب‌شناسی و ساماندهی کیفیت وضع موجود. معماری و شهرسازی ایران، 1 (12)، 47-56.
2. اسلامی، سید غلامرضا؛ و اسلامی، سید یحیی. (1391). مدل‌سازی راهکارهای اجرایی دانشکده معماری پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران، بر اساس آسیب‌شناسی وضع موجود و ساماندهی حال؛ طرح پژوهشی، معاونت پژوهشی پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران؛ تهران.
3. اسلامی، سید غلامرضا؛ و نقدبیشی، رضا. (1390). رویکردی معرفت‌شناسانه به نقش دریافت‌های اشراقی در فرایند طراحی در امیرسعید محمودی (ویراستار)، مجموعه مقالات چهارمین همایش ملی آموزش معماری، (آبان 4-6). دانشگاه تهران: تهران.
4. امامی، سید جواد امامی. (1382). طراحی معماری به‌مثابه یک الگوی رفتاری در امیر سعید محمودی (ویراستار)؛ مجموعه مقالات دومین همایش آموزش معماری، آذر 26-28، نشر نگاه امروز و دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران.
5. انجم شعاع، آمینه. (1390). نهادینه کردن دانش ضمنی در آموزش طراحی؛ رساله دکتری تخصصی معماری. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران.
6. بازرگان، عباس، (1380)، ارزشیابی آموزشی مفاهیم، الگوها و فرایند عملیاتی. تهران: انتشارات سمت تهران.
7. پازارگادی، مهرنوش؛ و آذری احمدآبادی، قاسم. (1387). کیفیت و ارزیابی کیفیت در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی. تهران: بشری تحفه.
8. ترابی، زهره. (1387). تبیین فرایند طراحی در آموزش خلاق: مطالعه موردی کارگاه طراحی معماری دانشگاه آزاد زنجان، رساله‌ی دکتری معماری؛ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران.
9. حجت، عیسی. (1382). آموزش خلاق، تجربه 81 در امیر سعید محمودی (ویراستار)، مجموعه مقالات دومین همایش آموزش معماری، آذر 26-28، (ص 42-54). تهران: نشر نگاه امروز.
10. خاکی، غلامرضا. (1391). روش تحقیق با رویکردی به پایان‌نامه نویسی. تهران: بازتاب.
11. زوار، تقی؛ بهرنگی، محمدرضا؛ عسگریان، مصطفی؛ و نادری، عزت اله. (1386). ارزشیابی کیفیت خدمات مراکز آموزشی دانشگاه پیام نور استان‌های آذربایجان شرقی و غربی از دیدگاه دانشجویان. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 46، 67-90.
12. سالیس، ادوارد. (1380). مدیریت کیفیت فراگیر در آموزش. (علی حدیقی، مترجم)؛ تهران: هوای تازه و هستان.
13. سعادتمند، سعید. (1383). کیفیت در آموزش عالی. تهران: دانشگاه صنعتی امیرکبیر.
14. سلیمانی، محمدرضا. (1392). بازخوانی ساختار هویت در معماری معاصر ایران، (مطالعه‌ی موردی: 1392-1357)، رساله‌ی دکتری تخصصی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، علوم و تحقیقات تهران، تهران.
15. شورای دانشکده معماری. (1388). صورت‌جلسات کارگروه طرح جامع دانشکده معماری (متن انتشار نیافته)، معاونت پژوهشی پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.
16. شورای عالی انقلاب فرهنگی. (1389). اسناد پشتیبان نقشه جامع علمی کشور، سند نقشه جامع علمی کشور در حوزه هنر و معماری، تهران.
17. طاقی، زهرا. (1374). نگاهی به آموزش معماری در دوران معاصر. صفه، 5 (19 و 20)، 61-54.
18. عزیزی، شادی. (1386). طراحی مدل آموزشی رشته معماری در ایران (بهره‌گیری از تفکر سیستمی جهت افزایش میزان اثربخشی)، رساله دکتری معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران.
19. عزیزی، شادی. (1389). ضرورت نظام منعطف آموزش معماری در راستای پاسخگویی به چالش‌های جهانی و بومی پایداری. هویت شهر، 5 (7)، 43-52.
20. غریبی، حسین. (1393). برنامه استراتژیک و برنامه اقدام معاونت آموزش و تحصیلات تکمیلی. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی.
21. فراستخواه، مقصود. (1388). دانشگاه ایرانی و مسأله کیفیت، جستارگشایی برای نظام تضمین کیفیت آموزش عالی ایران بر اساس بررسی تطبیقی 16 کشور جهان. تهران: نشر آگاه.
22. فراستخواه، مقصود؛ بازرگان، عباس؛ و قاضی طباطبایی، سید محمود. (1386). تحلیل مقایسه‌ای نظام‌های کیفیت آموزش عالی در جهان: وجوه اشتراک و افتراق در تجربه‌های جهانی؛ پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 44، 1-21.
23. قورچیان، نادر قلی؛ (1374). تحلیلی بر مکعب کیفیت در نظام آموزش عالی. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 7 و 8، 11-20.
24. کیذوری، امیرحسین. (1386). معرفی برخی شاخص‌‌‌های کیفیت نظام دانشگاهی برای استفاده در بودجه‌ریزی دانشگاهی. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 45، 57-84.
25. معاونت برنامه‌ریزی و مرکز حوزه ریاست. (1393). گزارش عملکرد دانشگاه آزاد اسلامی، مهر 1392 لغایت اسفند 1393؛ دانشگاه آزاد اسلامی، تهران.
26. ندیمی، حمید. (1383). درآمدی بر تدوین چارچوب برنامه راهبردی دانشکده‌ی معماری و شهرسازی؛ طرح پژوهشی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
27. نقدبیشی، رضا. (1393). آموزش معماری از دیدگاه علوم رفتاری با تأکید بر فرایند طراحی؛ رساله دکتری تخصصی معماری (متن انتشار نیافته)، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات. تهران.
28. نقدبیشی، رضا؛ برق جلوه، شهیندخت؛ اسلامی، سید غلامرضا؛ و
کامل نیا، حامد. (1395). الگوی آموزش معماری بر اساس نظریه قابلیت‌های محیطی گیبسون. هویت شهر، 10(26)، 75-84.
29. یمنی دوزی سرخابی، محمد. (1391). کیفیت در آموزش عالی. تهران: انتشارات سمت.

30. Birnbaum, R. (1994). The quality cube: How college presidents Assess excellence. Journal for Higher Education Management, 16(1), 69-86.
31. Bitaraf, S., & Naghdbishi, R. (2015). The Qualitative Approach toward Education of Environmental Design, Education Journal, 4 (1-2), 10-15.
32. Cave, M., Hanney, S., Henkel M., & Kogan, M. (1997). The Use of Performance Indicators in Higher Education: The Challenge of the Quality Movement. London: Jessica Kingsley Publishers.
33. Craft, A. (1994). International developments in assuring quality in higher education. Montreal: Falmer Press.
34. Ghobadian, A., & Speller, S. (1994). Service Quality Concepts and Models. International Journal of Quality and Reliability Management, 1 (1), 43-66.
35. Harvey, L. (1995), Beyond TQM. Quality in Higher Education, 1(2), 123-146.
36. Vroeijen‌s‌tijn, T. (2004). International Network for Quality Assurance Agencies in Higher Education: principles of good practice for an EQA agency. Quality in higher education, 10(1), 5-8.
37. Izadi, M., Kashef, A. E., & ‌s‌tadt, R. W. (1996). Quality in higher education: Lessons learned from the Baldrige award, Deming prize, and ISO 9000 regi‌s‌tration. Journal of Indu‌s‌trial Teacher Education, 33(2), 60–76.
38. Lisievici, P. (2015). The Forgotten Side of Quality: Quality of Education Con‌s‌truct Impact on Quality Assurance Sy‌s‌tem. Behavioral Sciences, 180, 371-375.
39. Naghdbishi, R., Barghjelveh, S., Islami, S. G., & Kamelnia, H. (2015). The Qualitative Analysis on
Contemporary Approaches toward Architectural Training
in Iran. International Journal of Architecture and Urban
Development, 5(3), 63-72.
40. Salama, A. M. (1995). New Trends in Architectural Education: Designing the Design ‌s‌tudio. Tailored Text and Unlimited Potentials: London.
41. Sayed, Y., & Ahmed, R. (2015). Education Quality, Teaching, and Learning in the Po‌s‌t-2015 Education Agenda. International Journal of Educational Development, 40, 330-338.
42. Scheerens, J., Luyten, H., & van Ravens, J. (2011). Measuring educational quality by means of indicators. In
Perspectives on educational quality (pp. 35-50). Netherlands: Springer.
43. Tale'pasand, S., Nazifi, M., & Bigdeli, I. (2009). Validation of the Iranian Version of ‌s‌tudent's Evaluation of Educational Quality Que‌s‌tionnaire. Journal of Behavioral Sciences, 3, (2) 127-134.
44. Unesco. (1982, 08 June).World guide to higher education. [Weblog]. Retrieved 22 June 2018, from http://unesdoc.unesco.org/images/0001/000181/018131eo.pdf