XML
-
-
فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - مؤلفه های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در شهرسازی اشکانی
بهاره رشتی محمد کریم یوسف جمالی ناصر جدیدی فیض‌اله بوشاسب گوشهدورۀ اشکانی یکی از مهمترین دوران تاریخ شهرسازی و معماری ایران است. آنها تحول عظیم در زمینه شهرسازی و معماری ایجاد کردند. در این دوره طولانی پایه و شالوده و معماری ایران ریخته می‌شود. زیرا در این دوران شهرهای زیادی ساخته یا دوباره مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته شدند که د چکیده کاملدورۀ اشکانی یکی از مهمترین دوران تاریخ شهرسازی و معماری ایران است. آنها تحول عظیم در زمینه شهرسازی و معماری ایجاد کردند. در این دوره طولانی پایه و شالوده و معماری ایران ریخته می‌شود. زیرا در این دوران شهرهای زیادی ساخته یا دوباره مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته شدند که در دوران بعد این سبک شهرسازی و معماری به اوج خود رسید و به سیر تکاملی خود ادامه داد. از طراحی این دوره به دلیل کمبود مدارک یکی از تاریکترین دوران تاریخی از نظر مطالعات باستان شناسی است. متأسفانه تا کنون مطالب پراکنده و بعضاً ضد و نقیض فراوانی دربارۀ شهرسازی و معماری این دوران نوشته شده است.با رویکردی جامعه شناسی تحلیلی به دنبال تبیین و تحلیل شهرسازی اشکانی با رویکردی سیاسی، اجماعی و فرهنگی مورد بررسی قرار گرفته و از نظر هدف جزو پژوهشهای نظری بوده و به لحاظ ماهیت و روش کار، در ردیف پژوهشهای تاریخی قرار می‌گیرد و به روش توصیفی تحلیلی تنظیم گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - درآمدی بر اندیشه ها و مواضع سیاسی آیت الله آقا نجفی قوچانی
علی سلیمانپورآیت الله آقانجفی را افزون بر ابعاد برجسته علمی و اخلاقی به جرأت می توان اندیشمندی صاحبنظر و مجاهدی نستوه در صحنه تحولات و مسایل سیاسی ایران و عراق تلقی نمود. مقاله حاضر با تأکید بر اندیشه های سیاسی ومواضع ضد استعماری و ضد استبدادی ایشان تلاش نموده تا جنبه های مختلف استد چکیده کاملآیت الله آقانجفی را افزون بر ابعاد برجسته علمی و اخلاقی به جرأت می توان اندیشمندی صاحبنظر و مجاهدی نستوه در صحنه تحولات و مسایل سیاسی ایران و عراق تلقی نمود. مقاله حاضر با تأکید بر اندیشه های سیاسی ومواضع ضد استعماری و ضد استبدادی ایشان تلاش نموده تا جنبه های مختلف استدلال و عملکرد وی در مواجهه با شرایط استبداد زده و استعمارگزیده کشور را مورد بررسی قرار دهد. در راستای چنین هدفی نگارنده سعی نموده است مباحث مورد نظر خود را طی سه گفتار به شرح زیر تنظیم و تقدیم نماید:گفتار نخست: وضعیت ایران در سالهای مقارن با حیات آقانجفیگفتار دوم: اندیشه و مواضع ضداستمعاری آیت الله آقانجفیگفتار سوم: طرفداری آقانجفی از مشروطه خواهی ودشمنی با استبداد داخلیهمراهی و همکاری بسیارنزدیک آقانجفی با رهبران برجسته مشروطه خواهی در عراق همچون آیت الله آخوند خراسانی و شیخ عبدالله مازندرانی و حضور پرشور و شجاعانه وی در برنامه حرکت علمای نجف به سوی ایران برای دفع استبداد محمدعلی شاه و همچنین جهاد علیه دخالت روسیه در ایران بخش هایی از مبارزات سیاسی و واکنش های عملی آن مرحوم علیه استبداد و استمعار در ایران می باشد.واژگان کلیدی: آقانجفی، مشروطه خواهی، استبداد، استمعار پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - شناسایی حدود تبرستان قدیم براساس جغرافیای سیاسی و تاریخی آن
ناهید پاکزاد محمدرضا شریف زاده ابوالفضل داوودی رکن آبادی مهسا خوییتبرستان به دلیل شرایط خاص جغرافیایی و پیشینه فرهنگی خود، از مناطق پراهمیت تاریخی بوده و شناسایی حدود جغرافیایی آن، به عنوان بستر رویدادها و منشا عناصر هنری و فرهنگی خاص منطقه، در جهت مطالعات فرهنگی و اجتماعی، ضروری به نظر می رسد. اگر جغرافیای تاریخی را مجموعه ای از جغرا چکیده کاملتبرستان به دلیل شرایط خاص جغرافیایی و پیشینه فرهنگی خود، از مناطق پراهمیت تاریخی بوده و شناسایی حدود جغرافیایی آن، به عنوان بستر رویدادها و منشا عناصر هنری و فرهنگی خاص منطقه، در جهت مطالعات فرهنگی و اجتماعی، ضروری به نظر می رسد. اگر جغرافیای تاریخی را مجموعه ای از جغرافیای سیاسی، قومیتی و فرهنگی یک منطقه تاریخی در نظر بگیریم، هدف از این پژوهش این است که جغرافیای تاریخی تبرستان را برای شناسایی محدوده آن بررسی نماید. روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی در چارچوب جغرافیای تاریخی و جمع آوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه ای بوده است. نتیجه تحقیق نشان می دهد که تبرستان به عنوان مسکن طوایف تپوری شامل نواحی زیادی از شرق تا غرب دشت و دامنه البرزشمالی و جنوبی بود که به جهت موقعیت خاص جغرافیایی خود توانست درمقابل مهاجران آریایی و تا مدت ها درمقابل اعراب ایستادگی نماید. با گسترش درگیری ها با فرستادگان خلفای عرب و حکومت های مرکزی ایران، رویارویی خاندان های محلی، کاهش اقتدار حاکمیت آن ها و موقعیت های سیاسی جدید از یکپارچگی خارج و تعییراتی در حدود خود داشته و دامنه این تغییرات دیلمان در غرب، مناطق گرگان در شرق و قومس و ری در جنوب را در بر می گرفته است. گویش تبری، همراه با آداب و رسوم و سنت های تبری، فراتر از مرزهای مازندران رایج است و محدوده تبرستان قدیم را به کوهپایه های جنوبی البرز گسترش می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بررسی نقش عوامل سیاسی در تحول هنرهای تزئینی عصر تیموری (با تاکید بر هنر کتاب‌آرایی و معماری)
معصومه سادات نظم امید سپهری راد رجبعلی وثوقی مطلقسیاست همواره تاثیرات زیادی در تحول و تنوع هنرهای یک تمدن داشته است. دوره‌ی تاریخی تیموری، یکی از دوره های باشکوه فرهنگی می‌باشد. حاکمان تیموری با آگاهی از جایگاه هنر و کمک گرفتن از هنرمندان، علاوه بر تثبیت و عظمت نمایی قدرت سیاسی خود، موجبات شکوهمندی هنری را نیز، فراهم چکیده کاملسیاست همواره تاثیرات زیادی در تحول و تنوع هنرهای یک تمدن داشته است. دوره‌ی تاریخی تیموری، یکی از دوره های باشکوه فرهنگی می‌باشد. حاکمان تیموری با آگاهی از جایگاه هنر و کمک گرفتن از هنرمندان، علاوه بر تثبیت و عظمت نمایی قدرت سیاسی خود، موجبات شکوهمندی هنری را نیز، فراهم ساختند. هدف اصلی پژوهش، بررسی تاثیر و نقش عوامل سیاسی در تحول هنرهای تزئینی عصر تیموری می‌باشد. پژوهش به شیوه‌ی توصیفی و تحلیلی و گردآوری اطلاعات، از طریق منابع تاریخی هنری کتابخانه‌ایی، انجام گرفته و با طرح این سوال که ؛ کدام عوامل سیاسی نقش مهمی در تحول هنرهای تزئینی عصر تیموری داشته و تحول پدید آمده در کدام هنرهای تزئینی بیشتر بوده است؟ به بررسی نقش عوامل سیاسی درتحول هنرهای تزئینی عصر تیموری، می‌پردازد. از نتایج به دست آمده می‌توان عظمت نمایی و شکوه درباری، مقابله با رقبا، از طریق تبلیغ سیاسی، تشکیل کارگاه های علمی و هنری توسط وزرا ارتباط با دولت‌های همجوار (چین)، حضور هنرمندان در مراکز هنری و تشکیل مکاتب هنری شیراز و هرات، اشاره کرد که از یک سو، حاکمان را براهداف سیاسی خود می‌رساند و از سوی دیگر، موجب خلاقیت هنرمندان تکامل و تحول سبک هنری در نقوش، از طریق شکل‌گیری مکاتب هنری در هنرهای تزئینی کتاب‌آرایی و معماری گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - نقش علمای شیعه در توسعه مدارس سلطانیة عصر اولجایتو(703 – 716 ه.ق)
حسین آریان مهدی افضلیدر اوج شکوفایی فرهنگ و هنر در عصر ایلخانان، یکی از نهادهایی که سهمی بسزا در این تحولات فرهنگی و هنری داشت مدارس جدیدالتأسیس این دوره بودند. ازجمله مهمترین مدارس این دوره، مدارس سلطانیه میباشند که در دوره انتخاب این شهر به عنوان پایتخت ایران تأسیس و با همت علمای شیعه ک چکیده کاملدر اوج شکوفایی فرهنگ و هنر در عصر ایلخانان، یکی از نهادهایی که سهمی بسزا در این تحولات فرهنگی و هنری داشت مدارس جدیدالتأسیس این دوره بودند. ازجمله مهمترین مدارس این دوره، مدارس سلطانیه میباشند که در دوره انتخاب این شهر به عنوان پایتخت ایران تأسیس و با همت علمای شیعه که به دعوت سلطان مغول به این شهر آمده بودند رونق گرفت و تا مدت‌ها به فعالیت خود ادامه دادند. این علما در مدت حضور خود در این مدارس، اقدام به تربیت شاگردان متعدد و تألیف آثار ارزشمندی نمودند. یکی از این مدارسمدرسه سیاره می‌باشد که علامه حلی ریاست آن را برعهده داشت و نمونه منحصربه‌فردی از اینگونه مدارس به شمار می‌رود و سهم بسزایی در توسعه معارف دینی در ابتدای سده هشتم داشته است. در این پژوهش سعی شده است تا ضمن بررسی تاریخچه این مدارس، مدرسان و آثار تألیف شده توسط عالمان شیعه در آنها مورد شناسایی و یادآوری قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - نقش علما و دانشمندان شیعه در تحولات فرهنگی و اجتماعی منطقه قزوین
اصغر کریمخانی محمد سپهری ستار عودیعلیرغم کثرت مطالعات و پژوهشهای صورت گرفته پیرامون قزوین، هم چنان ناگفته‌های بسیاری در مورد این شهر به‌ویژه در موضوع تحولات فکری و فرهنگی و گرایش مردم این شهر به تشیع با توجه به دار السنه بودن قزوین وجود دارد. ازاین‌رو، پرداختن به مسئله مذهب و روشن شدن چگونگی گسترش تشی چکیده کاملعلیرغم کثرت مطالعات و پژوهشهای صورت گرفته پیرامون قزوین، هم چنان ناگفته‌های بسیاری در مورد این شهر به‌ویژه در موضوع تحولات فکری و فرهنگی و گرایش مردم این شهر به تشیع با توجه به دار السنه بودن قزوین وجود دارد. ازاین‌رو، پرداختن به مسئله مذهب و روشن شدن چگونگی گسترش تشیع در قزوین و تأثیر آن بر تحولات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی این شهر مسئله اصلی این مقاله است. قزوین از ابتدای ورود اسلام به دار السنه معروف بوده است و تشیع از همان ابتدا هرچند محدود؛ در قزوین حضور داشته است و شیعیان همیشه به‌صورت یک اقلیت در تحولات سیاسی و اجتماعی شرکت داشته‌اند. بررسی اوضاع سیاسی،اجتماعی و فرهنگی قزوین در قرون نخستین اسلامی نشان می‌دهد که گرایش و دوستی به خاندان اهل‌البیت(ع) از همان زمان فتوحات در بین اقلیتی از مردم قزوین وجود داشته است. این علاقه و محبت در ابتدا در سایه ورود سادات و امامزادگان علوی که عموماً زیدی مذهب بوده و متأثر از فضای طبرستان بوده و سپس خاندان‌های شیعی منجر به شناخت دقیق از مکتب تشیع و گرایش اعتقادی بدان گردید. در پژوهش حاضر، به بررسی نقش علما و دانشمندان شیعه در تحولات فرهنگی و اجتماعی قزوین در گسترش تشیع قزوین پرداخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - نقش جراید تهران از کودتای 1299 ش در به قدرت رسیدن رضاشاه
محمدرضا اسدپور سعادتلو علی بیگدلی سیدمحمد ثقفی نژادچکیدهبا توجه به اینکه جراید ویژگی آگاهی رسانی دارند موردتوجه میباشند.جراید قلب تپنده افکار عمومی است. اهمیت جراید به گونه‌ای است که آنرا رکن چهارم دموکراسی نامیده اند. نقش جراید در افزایش سطح آگاهی‌های سیاسی دوره قاجار بویژه از مشروطیت از اهمیت خاصی برخوردار است. با توج چکیده کاملچکیدهبا توجه به اینکه جراید ویژگی آگاهی رسانی دارند موردتوجه میباشند.جراید قلب تپنده افکار عمومی است. اهمیت جراید به گونه‌ای است که آنرا رکن چهارم دموکراسی نامیده اند. نقش جراید در افزایش سطح آگاهی‌های سیاسی دوره قاجار بویژه از مشروطیت از اهمیت خاصی برخوردار است. با توجه به اینکه جراید تهران پرشمارتر و به سبب مرکزیت سیاسی این شهر تأثیرگذارتر بودند بر اهمیت آن افزوده می‌شود. در تمام وقایع اتفاق افتاده تا کودتای 1299 ش و بعد از آن نقش جراید را می‌توان ملاحظه کرد. نقشی که اگر چه در منابع تاریخی به آن اشاره شده اما باید به طور مستقل بررسی گردد. در این مقاله به نقش جراید موافق و مخالف و چپ کلاسیک اشاره خواهد شد. در فاصله۱۲۹۹ تا ۱۳۰۴ ش مطبوعات طرفدار رضاشاه به تبلیغ اقدامات او و بیان نقاط ضعف احمدشاه پرداخته در نهایت این وقایع منجر به تغییر سلطنت از قاجار به پهلوی گردید.سوال اصلی: نقش جراید تهران از کودتای 1299ش در به قدرت رسیدن رضاشاه چگونه بوده است؟ کلیدواژه‌ها: قاجار، جراید تهران، کودتای 1299 ش، تغییر سلطنت، رضاشاه پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - سادات و نقش میانجیگرانه آنان بین طبقات فرادست و فرودست در دوره تیموری
ربابه السادات جذبی رضا دهقانی محمود سیدسادات به جهت انتساب به پیامبر اکرم، از همان بدو طلوع اسلام مورد احترام عموم مردم بوده و از موقعیت ویژه ای برخوردار بودند. فروپاشی خلافت عباسی و حاکمیت مغولان یک فضای آزاداندیشی دینی در سراسر جهان اسلام به وجود آورد و مذاهب ، طریقت ها و جریانهای فکری فرصت پیدا کردند که آ چکیده کاملسادات به جهت انتساب به پیامبر اکرم، از همان بدو طلوع اسلام مورد احترام عموم مردم بوده و از موقعیت ویژه ای برخوردار بودند. فروپاشی خلافت عباسی و حاکمیت مغولان یک فضای آزاداندیشی دینی در سراسر جهان اسلام به وجود آورد و مذاهب ، طریقت ها و جریانهای فکری فرصت پیدا کردند که آزادانه به تبلیغ اندیشه های خود بپردازند. سادات هم از این فضای آزاد بی بهره نماندند و برخی خاندان های سرشناس این شانس را یافتند که قدم در راه سیاست و کسب قدرت بگذارند و حکومت هایی هرچند کوچک و محلی مانند مرعشیان تشکیل دهند. سوای حکومت هایی که سادات تشکیل دادند؛ تیمور و جانشینان او ارادت زیادی نسبت به سادات داشتند و در ساختار اداری دولت تیموری آنها را به مناصب بالا می گماردند. سادات هم به سبب موقعیت اجتماعی و نسب سیادت خود، نقشی میانجی در بین صاحبان قدرت به مثابه فرادستان و توده مردم به مثابه فرودستان داشتند و همین نقش میانجی و ارتباط و احترام دوسویه از جانب فرادستان و فرودستان باعث می شد در عرصه های سیاسی ـ اجتماعی کنشگری فعالی داشته باشند و در مواقع بحران مانند جنگ ها یگانه ملجأ توده مردم باشند. با این اوصاف هدف پژوهش حاضر مطالعه نقش سادات در عصر تیموری به مثابه یک گروه میانجی بین طبقات فرادست و فرودست است و سوالی که مطرح می شود این است که سادات در دوره فرمانروایی تیموریان به عنوان میانجی در بین طبقه فرادست و فرودست چگونه عمل می کردند ? پرونده مقاله
-
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400