با توجه به اختلافهای بسیار بین باورهای انشعابهای داخلی یک دین و مذهب در شناخت باورهای اصیل و ارتباط فکری میان مذاهب نقش بسیار مهمی دارد. در این میان شناخت فرقهها و گروههای مختلف شیعی به دلیل تاثیرگذاری از فرایند حوادث مهم تاریخ اسلام از جایگاه ارزشمندی برخوردار است.د چکیده کامل
با توجه به اختلافهای بسیار بین باورهای انشعابهای داخلی یک دین و مذهب در شناخت باورهای اصیل و ارتباط فکری میان مذاهب نقش بسیار مهمی دارد. در این میان شناخت فرقهها و گروههای مختلف شیعی به دلیل تاثیرگذاری از فرایند حوادث مهم تاریخ اسلام از جایگاه ارزشمندی برخوردار است.دیدگاه های اشتباهی درباره این فرقه پدید آمده که از سر مگو بودن اسرار اهل حق نزد آنان سرچشمه گرفته است، تا جایی که گروههای علی اللهی، اهل حق و شیطان پرستان را در یک رده به شمار آورده و تفکیک آنان از گروههای غالی و شباهتهای اعتقادی برخی خاندانهای اهل حق با تشیع دوازده امامی، نیازمند دانستن ماهیت فکری و مذهبی آنان است. در این راستا بررسی پیدایش این فرقه و بنیانگذاران آن، باورهای آنان در اصول دین و به ویژه امامت، تعداد امامان و جایگاه امام و نیز برخی آداب و احکام دینی آنان مانند نماز، روزه، قبله، حج و مقدسات پنجگانه این فرقه از مسایل مهم برای پژوهش است. در این پژوهش شیعهگری فرقه اهل حق غرب ایران و با تکیه بر کرمانشاه و شناخت مبانی فکری و مذهبی این فرقه، با تکیه بر اسناد فرقه اهل حق و سخنان پیروان این فرقه انجام شده است و به گونه ای تحقیق میدانی بوده است.
پرونده مقاله
حضور زنان در جنبش مذهبی- ملی تنباکو و نهضت مشروطه، سرآغاز فعالیت زنان در عرصههای مختلف اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است. هرچند این حضور در ابتدای سلطنت رضاشاه به لحاظ تسلط نیروهای مذهبی و سنتگرا بسیار اندک تلقی میشد؛ ولی با اجرای سیاستهای جدید از سوی رضاشاه و محمدرضا پ چکیده کامل
حضور زنان در جنبش مذهبی- ملی تنباکو و نهضت مشروطه، سرآغاز فعالیت زنان در عرصههای مختلف اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است. هرچند این حضور در ابتدای سلطنت رضاشاه به لحاظ تسلط نیروهای مذهبی و سنتگرا بسیار اندک تلقی میشد؛ ولی با اجرای سیاستهای جدید از سوی رضاشاه و محمدرضا پهلوی فعالیت این قشر در قالب نهادها و سازمانهای زنان انسجام بیشتری یافت و ابعاد وسیعتری را در برگرفت. چگونگی شکلگیری و نحوۀ فعالیت نهادها و سازمانهای زنان در عصر پهلوی دوم و ارتباط آنها با حکومت مسئلهای است که در این پژوهش بدان پرداخته شدهاست. این مقاله که در چارچوب مطالعۀ تاریخی و به روش توصیفی- تحلیلی است، با بررسی منابعی چون روزنامهها و کتب صورت گرفتهاست و مشخص میکند که اعضای نهادها و سازمانهای زنان، اغلب متشکل از زنان تحصیل کردهای بودند که بیشترین تلاش آنها در ابتدا بهبود وضعیت زندگی، آموزشی و بهداشتی بانوان و سپس رفع نابرابری حقوقی و کسب حق رأی برای زنان بودهاست. برخی از این تشکلها در جهت تأمین منافع دولت و برخی نیز در راستای برآوردهساختن نیازهای حزب و یا جمعیتی خاص گام برداشتهاند و بر حوادث آن دوره تأثیر گذاردهاند.
پرونده مقاله
حضور شیعه و نقش تاریخ شیعیان در مصر و شام به زمان فتوحات اسلامی و اولین ورود مسلمانان برمی گردد، در دوره فاطمیان رشد تشیع اوج گرفت و با وجود سقوط حکومت فاطمی شیعی در مصر و شام همچنان شیعیان در این سرزمین حضور داشتند و حتی تا اوایل دوره ممالیک دارای نفوذ فراوانی در مصر چکیده کامل
حضور شیعه و نقش تاریخ شیعیان در مصر و شام به زمان فتوحات اسلامی و اولین ورود مسلمانان برمی گردد، در دوره فاطمیان رشد تشیع اوج گرفت و با وجود سقوط حکومت فاطمی شیعی در مصر و شام همچنان شیعیان در این سرزمین حضور داشتند و حتی تا اوایل دوره ممالیک دارای نفوذ فراوانی در مصر و شام بودند، اما در دورههای بعد ممالیک از قدرت شیعیان بسیار کاستند، بهطوریکه در اواخر دوره ممالیک اثر چندانی از شیعیان در مصر و شام باقی نمانده بود. این مقاله به دنبال واکاوی تحلیلی تاریخی علل موضع خصمانه و سختگیرانه ممالیک با شیعیان است. یافته این پژوهش نشان می دهد؛ نفوذ برخی از فقیهان حنبلی سلفی در دربار ممالیک، تقابل ایلخانان و ممالیک، ایجاد خلافت عباسی مصر و شام، وحشت ممالیک از سابقه و اصالت تشیع و تأثیرپذیری ممالیک از ایوبیان بهخصوص در سیاستهای مذهبی ... سبب اتخاذ سیاست خصمانه ممالیک علیه شیعیان بوده است.
پرونده مقاله
در بین گروه ها و طبقات مختلف طبقات اجتماعی همواره نقش طبقه متوسط به عنوان یک طبقه تاثیرگذار در مشروعیت بخشی به ساختار حاکم مورد توجه قرار داشته است. هدف این مقاله تبیین نقش طبقه متوسط در تحولات سیاسی- اجتماعی ایران از زمان شکل گیری انقلاب اسلامی تا سال 1392 و تاثیر آن ب چکیده کامل
در بین گروه ها و طبقات مختلف طبقات اجتماعی همواره نقش طبقه متوسط به عنوان یک طبقه تاثیرگذار در مشروعیت بخشی به ساختار حاکم مورد توجه قرار داشته است. هدف این مقاله تبیین نقش طبقه متوسط در تحولات سیاسی- اجتماعی ایران از زمان شکل گیری انقلاب اسلامی تا سال 1392 و تاثیر آن بر مشروعیت ساختار حاکم است. مفهوم طبقه متوسط مفهومی بسیار قدیمی است. در یونان باستان به خصوص در فلسفه ارسطویی تعادل جوامع در گرو آن دانسته شده است که از گرایش مبالغه آمیز به یک سو پرهیز گردد و همواره موقعیت آرمانی را در میانه و حدفاصل دو سوی متضاد با یکدیگر می جست.بررسی جایگاه و کارکرد نیروهای اجتماعی در تحولات سیاسی- اجتماعی و همچنین تاثیر آن بر مشروعیت ساختار حاکم از موضوعات اساسی در جامعه شناسی سیاسی محسوب می شود. نوع روش تحقیق در این مقاله توصیفی – تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای است. نتایج تحقیق نشان می دهد که طبقه متوسط به عنوان اصلی ترین طبقه در تحولات سیاسی – اجتماعی ایران شناخته می شود که با استفاده از مولفه هایی چون طبقه همراهی با ایدئولوژی نظام ، تلاش برای گذار به دموکراسی در ایران، تقویت مشارکت سیاسی، تقویت روابط با گروه ها و احزاب ذی نفوذ در عرصه سیاسی و تقویت فرهنگ سیاسی توانسته است نقش مهمی را در مشروعیت بخشی به ساختار حاکم ایفا نماید.
پرونده مقاله
بیثباتی در روابط سیاسی دوکشور ایران و عثمانی سابقهای طولانی داشته است و عوامل متنوعی در تداوم این وضعیت نقش داشتهاند. مقالهی پیش رو ضمن بررسی نقش این عوامل نشان میدهد که اصطکاک در روابط سیاسی الزاماً به معنای گسست و تخاصم در سایرحوزهها به ویژه درحوزه روابط اقتصاد چکیده کامل
بیثباتی در روابط سیاسی دوکشور ایران و عثمانی سابقهای طولانی داشته است و عوامل متنوعی در تداوم این وضعیت نقش داشتهاند. مقالهی پیش رو ضمن بررسی نقش این عوامل نشان میدهد که اصطکاک در روابط سیاسی الزاماً به معنای گسست و تخاصم در سایرحوزهها به ویژه درحوزه روابط اقتصادی نمیباشد و روابط اقتصادی و تجاری این دو کشور بهرغم سابقه تنش میان آنها، بهطور مستمر و نیرومند برقرار بوده است. بااین همه در در دورهی آغازین حکومت صفویه یعنی از زمان جلوس شاه اسماعیل تا پایان دورهی سلطنت شاه طهماسب و باتوجه به دشمنی های دولت های ایران و عثمانی،روابط اقتصادی و تجاری که تابع وضعیت سیاسی بود، با چالش جدی روبه رو شد. هر دو دولت تلاش کردند از امتیازات اقتصادی خود در حکم ابزار فشار استفاده کنند. ازسوی دیگر، کاهش اقتدار دو دولت و ورود غربیان در معادلات خلیج فارس و شرق مدیترانه، علاوه بر کاهش تعیین کنندگی سیاسی صفویان و عثمانی در منطقه، نقش و توان تجاری آنها را به طور جدی کاهش داد. در این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی جنبه های مختلف روابط اقتصادی این دو دولت و تأثیر آن بر مناسبات سیاسی بررسی خواهد شد. هدف از انجام پژوهش حاضر واکاوی تأثیر اقتصاد بر مناسبات ایران و عثمانی در خلال سا ل های 1501 تا 1562م می باشد.
پرونده مقاله
فریدون آدمیت، یکی از مورخین مهم تاریخ معاصر ایران است. او را میتوان تاریخنگار ترقی در ایران دانست، چرا که در عمده آثار او، اشاره به اصول تجدد و ترقیخواهی و در تکنگاریها، اشاره به مهمترین ترقیخواهان ایرانی نمایانگر این مسئله است. نگرش وی به سنت و هویت و نیز عناصر چکیده کامل
فریدون آدمیت، یکی از مورخین مهم تاریخ معاصر ایران است. او را میتوان تاریخنگار ترقی در ایران دانست، چرا که در عمده آثار او، اشاره به اصول تجدد و ترقیخواهی و در تکنگاریها، اشاره به مهمترین ترقیخواهان ایرانی نمایانگر این مسئله است. نگرش وی به سنت و هویت و نیز عناصر تجدد در نوشتههایش دارای اهمیت زیادی است، چرا که بخش مهمی از آگاهیهای تاریخی پیرامون تاریخ تجدد در عصر قاجار، از دل آثار او به دست آمده یا متأثر از آثار او است. این مقاله، به دنبال آن است که به این پرسش پاسخ دهد که رویکرد آدمیت به تجدد چگونه بوده است؟ آدمیت اندیشۀ ترقی بر آمده از غرب را اصلیترین زمینۀ ترقیخواهی در ایران میدانست و با بررسیهای تاریخی خود با در نظرداشتن اسناد و نوشتههای درجه اول به تحلیل آنها میپرداخت. با این هدف که با تحلیل نوشتههای او دربارۀ تجدد، به فهم اندیشۀ تاریخی او و نیز تاریخنگاری تجددخواهانۀ او دست پیدا کند.
پرونده مقاله
سماع ازجمله مراسم ویژه ی بسیاری از گروههای متصوفه ی ایرانی می باشد که بر سر اجرا یا عدم اجرای آن اختلاف نظرهایی بین متصوفه و متشرعین وجود داشته است. ولی همواره بنا به وضعیت جامعه با تلاشهای برخی موافقان تا به امروز به حیات خود ادامه داده است. این تحقیق بر آن است تا چگون چکیده کامل
سماع ازجمله مراسم ویژه ی بسیاری از گروههای متصوفه ی ایرانی می باشد که بر سر اجرا یا عدم اجرای آن اختلاف نظرهایی بین متصوفه و متشرعین وجود داشته است. ولی همواره بنا به وضعیت جامعه با تلاشهای برخی موافقان تا به امروز به حیات خود ادامه داده است. این تحقیق بر آن است تا چگونگی شکل گیری و تکوین و تثبیت سماع را بررسی و تلاش موافقان و مخالفان آن برای تأیید نظر خود را مورد بررسی قرار دهد.در تدوین این تحقیق از روش کتابخانه ای و استناد به منابع مخالفان و موافقان سماع استفاده شده است تا با بررسی و نقد دیدگاهها و نظرات گوناگون و مقایسه ی آنها با مستندات موجود، روند پیشرفت این رسم صوفیانه به تصویر کشیده شود.از سویی، گروهی با تمسک به آیات قرآنی و استشهاد به روایات پیامبر (ص) و ائمه (ع) سعی بر اثبات حرام بودن سماع داشته اند و از دیگر سو ، عده ای با استفاده از همان ابزار و اسناد سعی در تلطیف اظهارات مخالفان نمودند و قائل به مباح بودن آن شدند. بالاخره، با تلاش موافقان، خصوصا ابوسعید ابوالخیر، این مراسم توانست برای خود جایگاهی مقبول در بین صوفیان و مردم بدست آورد، هرچند در آثار افرادی چون غزالی برای آن شرایط و محدودیت هایی در نظر گرفته شده است.
پرونده مقاله