تأثیر گفتمان ملی‌گرایی بر تحولات اجتماعی و فرهنگی دوره پهلوی اول
محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهیمحمدعلی علی‌زاده 1 , علی‌محمد طرفداری 2
1 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شاهرود،گروه تاریخ
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران ،گروه تاریخ
کلید واژه: ایران, رضاشاه پهلوی, تحولات فکری, ملی‌گرایی, دولت ملی,
چکیده مقاله :
دوره سلطنت رضاشاه به دلیل تلاش حکومت برای تأسیس دولت مدرن و گسترش غرب گرایی و تلاش شخص رضاشاه و روشنفکران همراه و همرأی وی برای کسب مشروعیت سیاسی از طریق پیوند دادن سلطنت پهلوی با پادشاهی‌های باستانی ایران، یک مقطع دوران‌ساز و مؤثر در شکل‌دهی بنیان‌های فکری ایران نوین به شمار می‌رود. در این میان ناسیونالیسم که به عنوان یکی از ایدئولوژی‌های اصلی و ماهوی جریان تجدد خواهی، با پیروزی انقلاب مشروطیت در فضای سیاسی و فرهنگی ایران تثبیت شده بود، از یک نقش محوری در تحولات فکری عصر پهلوی اول برخوردار شد. از سوی دیگر، ناامنی و ناکارآمدی گسترده بعد از دوران مشروطه، موجب گرایش هر چه بیش‌تر روشنفکران و رجال سیاسی آن عهد به سوی ملی‌گرایی و مظاهر اصلی آن همچون دولت ملی برای ایجاد ثبات و امنیت و توسعه در ایران شد. در چنین فضایی رضاخان پا به عرصه قدرت سیاسی گذاشت و توانست با در دست گرفتن اقتدار نظامی و ایجاد ثبات و امنیت نسبی در کشور، وجهه خوبی برای خود به دست آورد و سپس، با اتخاذ ایدئولوژی ناسیونالیسم تلاش کرد تا ضمن رسیدن به مقام سلطنت ایران، برای حکومت خود مشروعیت سیاسی استواری فراهم کند.
The reign of Reza Shah is one of the most important periods on formation the thought basis of modern Iran for governmental attempting to make modern state, westernization, and especially attempting of Reza Shah himself and his intellectuals to connect Pahlavi regime with ancient Iran. At the same time, Nationalism, one of the modern ideologies, gradually has become one of the major elements of Iran’s modernization in the era of Pahlavi I. Additionally, the consequent changes of constitution revolution which made large insecurity and incompetence in political structure of Iran, brought more affection from nationalism and its consequences such as National State for intellectual and political activists to provide Iran with stability, security and development. In this situation, Reza Khan stepped in power scene and achieved reputation via control of military force and establishment of relative stability and security in country. Then, he attempted to become the Shah of Iran with adopting nationalism, in addition to contracting a stable political legitimacy