حاکمان خراسان و گسترش اسلام درعهد اموی
محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی
1 - استادیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان
کلید واژه: دین اسلام, حاکمان خراسان, نومسلمانان, اشراف, جزیه, رعایا,
چکیده مقاله :
توسعه اسلام در ایالت خراسان عهد اموی به عوامل متعددی بستگی داشت غازیان، مجاهدان، فقیهان، عارفان، متکلمان و زاهدان هرکدام به نوعی در گروش بومیان به دین جدید موثر بودند. حاکمان خراسان هم در این ارتباط هم تاثیر مثبت و هم تاثیر منفی داشتند برخی حاکمان عرب خراسان زمانی که به فکر تثبیت حکومت خویش بودند به فکر همدل شدن با بومیان و مسلمان نمودن اشراف و توسعه نفوذ خویش در بین رعایایِ نجبا بودند تا از این طریق هم متدینین را از خود راضی نمایند و خویشتن را طرفدار گسترش اسلام نشان دهند و هم ثغور قلمرو خویش را در برابر تهاجم ترکان بهتر حفظ نمایند و بر شورش های احتمالی داخلی نیز بتوانند غلبه کنند از طرفی در مواردی نیز حاکمان منفعت طلب به جهت حس زیاده خواهی و ارجحیت درآمدهای اقتصادی بر رشد اسلام به اجبار از نومسلمانان جزیه می گرفتند و اصرار بر اهل ذمه بودن آنان داشتند و در این راستا بهانه هایی می آوردند که باعث ارتداد بسیاری از نومسلمانان شدند و عملا تاثیر منفی در رشد اسلام داشتند
Developing Islam was depended to many elements in Omavi Era in Khorasan. Natives were converted to Islam under influence of a great range of Qhazians, Mojahids, Faghihs, Arefs, Orators and Zahids. Also, Khorasan governor's palyed main role, some time positive and on the other time negative. Some hypocartically pretented to be a pure Muslim to unite with majority. These ones also used Islam to defend their land against Turkish attack and propaply domestic riots. On the other hands, some minor jobber governors made new Muslim paying high unfair impositions and taxes. The latters's unfaithfull finantial foreces was a negative element that made some new Muslims back to apostasy. In fact, they parctically prevented developing Islam in Khorasan