بررسی اوضاع سیاسی و اجتماعی مشهد در آستانه ورود، و حکومت ملک محمود سیستانی(1134-1139)

محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی

ناصر چاری ¹ , محمد کریم یوسف جمالی ² , سهیلا ترابی فارسانی ³

1 - گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.
2 - گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.
3 - گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

تاریخ دریافت : 1395/10/15 تاریخ پذیرش : 1401/05/31 تاریخ انتشار : 1401/03/01

کلید واژه: "مشهد", "صفویه", "ملک محمود سیستانی", "نادرقلی افشار", "شاه طهماسب دوم",

چکیده مقاله :

ملک محمود سیستانی که همزمان با حمله افاغنه به اصفهان بر مناطق تون و طبس حکومت می‌کرد، موفق شد تا با سقوط اصفهان صفویه، بر شهر مشهد و بخش‌های زیادی از خراسان حدود چهار سال مسلط شود. وی در بدو امر با سرکوب مخالفان در مشهد محیط امنِ توام با رعب و وحشت ایجاد کرد. در ادامه به دیگر شهرهای خراسان حمله برده و با تاجگذاری و ضرب سکه مساله ای دیگر در شرق کشور پدید آورد. در سایه این اقتدار خطر ابدالیان و ازبکان که مدتها شهر و منطقه را تهدید می‌کرد، رفع گردید. دست اندازی ملک محمود به اموال حرم رضوی و تغییر تولیت و همچنین برخوردهای او با رعایا و اخذ مالیات‌های سنگین موجبات فراهم آمدن نارضایتی عمومی شد. شاه طهماسب دوم سرانجام به کمک نادرقلی افشار مشهد را محاصره و ملک محمود دستگیر و مقتول گردید. آنچه در این تحقیق در پی آن هستیم این است که به این سؤال پاسخ داده شود که اوضاع سیاسی و اجتماعی مشهد قبل و بعد از تسلط ملک محمود چگونه بوده است؟ این پژوهش بر آن است تا با تکیه بر منابع و پژوهش‌ها، زمینه‌های حضور ملک محمود در مشهد را مورد بررسی قرار داده و سلوک وی با شهروندان و اثرات این دوره در امنیت داخلی و دفع حملات خارجی را تحلیل و تشریح کند.

چکیده انگلیسی:

Malik Mahmoud Sistani governed the Ton and Tabas areas simultaneously with the Afghans attack on the Isfahan,He managed to dominate the city of Mashhad and many parts of Khorasan for about four years with the fall of Safavih Esfahan. At the beginning, he created a safe environment with fear and terror by suppressing dissidents in Mashhad. Afterwards, he attacked other cities in Khorasan and, by coronation and coinage, created a new issue in the east of country. By this power of authority, the Abdallians and Uzbaks, who had long been threatening the city and the region, were eliminated. Malik Mahmoud's encroachment to the property of Razavi's shrine and the change in his trusteeship, as well as his abusive practices and heavy taxes, resulted in general discontent. Finally, the second Shah Tahmasb with the help of Nader goli Afshar besieged Mashhad and arrested and killed Malik Mahmoud. What we are looking for in this research is to answer the question that how was the political and social situation in Mashhad before and after the domination of Malik Mahmud? This research seeks to explore the context of Malik Mahmoud's presence in Mashhad by relying on resources and research, and analyze his behavior with the citizens and the effects of this course on domestic security and the elimination of foreign attacks.