نقش الگوی هژمونی فرهنگی بامحوریت عصبیت قومی ومذهبی در یکپارچگی وگفتمان سیاسی ایران عصرصفوی

محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی

علیرضا رشیدی ¹ , محبوبه شرفی ² , سینا فروزش ³

1 - دانشجوی دکتری رشته تاریخ، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران [e-mail]
2 - دانشیار، گروه تاریخ، واحد شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، شهر ری، ایران(نویسنده مسئول) [e-mail]
3 - دانشیار، گروه تاریخ، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران،ایران [e-mail]

تاریخ دریافت : 1400/12/01 تاریخ پذیرش : 1401/05/05 تاریخ انتشار : 1401/06/01

کلید واژه: هژمونی فرهنگی, همبستگی مذهبی وقومی, گفتمان سیاسی صفویه, سنت خلافت (سلطنت) اسلامی,

چکیده مقاله :

برجسته ترین خصیصه حکومت صفویان، تاسیس هویت ملی مستقل و یکپارچه است در این دوره حفظ و پاسداری از امر سنت البته با پشتوانه بهره‌گیری از الگوی هژمونی عصبیت مذهبی وقومی در عین توجه به نمودها و نمادهای نوپدید ، گفتمان سیاسی چیره را تحت تاثیر قرار داده و منظومه نشانگان و سامانه مفصل بندی آن را صورتبندی نموده است.گفتمان سیاسی صفوی، باتوجه به حکومت و جامعه‌ی ایلی آن عصر وتنیده شدن آن با مذهب ،آمیزه ای از ایستارهای گوناگون ایرانیان ازجمله حضور و تأثیرآیین ومذهب در ابعاد روحی و روانی ، نقش عنصر همبستگی قومی در سازمان و ساختارمدیریت را عرضه نموده است. در چنین فراگردی، شاه، نشانه کانونی این سامانه معنایی است .متن پیشرو، با به پرسش گرفتن معنا، ضمن بیان نقش توان بخشی الگوی هژمونی فرهنگی بامحوریت همبستگی مذهبی وقومی و مقام و صلاحیت های مفهوم شاه دراجرای بهینه این الگودر هنگامه صفویه، در پی آزمون این فرضیه است که گفتمان سیاسی دوران صفوی با بهره گیری ازمنابع تصوف، تشیع، ایرانی بودن (ملیت ایرانی و سنت ایرانشهری)، سنت خلافت (سلطنت) اسلامی و تمدن غربی درطراحی این الگو سامان یافته و نقشها و کارویژه پادشاه نیز از رهگذر برخورد این مفاهیم، درجایگاه مرجعیت شاه ،قابل فهم می باشد .

چکیده انگلیسی:

The most prominent feature of the Safavid government is the establishment of an independent, integrated and inclusive national identity. Has formulated the data and system of the syndrome and its articulation system.Safavid political discourse, considering the government and tribal society of that era and its intertwining with religion, has offered a mixture of various Iranian attitudes, including the presence and influence of religion in the spiritual and psychological dimensions, the role of ethnic solidarity in the organization and management structure. In such a process, the king is the focal point of this semantic systemLeading text, by questioning the meaning, while expressing the role of empowerment of the model of cultural hegemony with the focus on religious and ethnic solidarity and the position and competencies of the concept of the Shah in the optimal implementation of this model during the Safavid era It seeks to test the hypothesis that the political discourse of the Safavid era, using the sources of Sufism, Shiism, being Iranian (Iranian nationality and the tradition of Iranshahri), the tradition of the Islamic caliphate (monarchy) and Western civilization In the design of this model, the role and special role of the king can be understood through the encounter of these concepts, in the position of the king's authority.