بررسی منشاء آلودگی آب به فلور در توابع شهرستان اهر، استان آذربایجان شرقی

محورهای موضوعی : آب و محیط زیست

رامین سلماسی ¹

1 - عضو هیئت علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، دانشجوی دکترای رشته علوم خاک، دانشگاه تهران *(مسئول مکاتبات).

تاریخ دریافت : 1392/03/14 تاریخ پذیرش : 1392/09/16 تاریخ انتشار : 1392/10/01

کلید واژه: منابع آب زیرزمینی, تیپ آب, دگرسانی زمین شناختی,

چکیده مقاله :

بر اساس گزارش مرکز بهداشت و شکایات اهالی روستای قلندر از توابع شهرستان اهر واقع در استان آذربایجان شرقی، مشکل وجود مقادیربالای عنصر فلوئور در آب آشامیدنی این روستا وجود دارد. در این راستا، پژوهش حاضر طراحی شده است تا وجود آلودگی آب (و شایدخاک) به فلوئور و منشا این آلودگی را بررسی نماید. به این منظور از آب، خاک و سنگ حوزه نمون هبرداری و ویژگی های هدایت الکتریکی،نمونه های آب در محل نمونه برداری اندازه گیری شد. در آزمایشگاه تجزیه کاتیون ها و آنیون ها و مقدار فلوئور بر روی نمونه های pH دما وتجزیه شدند. XRF آب، خاک و سنگ انجام گرفت. همچنین از نمونه های سنگ مقاطع میکروسکوپی تهیه شد و این نمون هها به روشبر اساس یافته های به دست آمده، تیپ آب در مناطق کم دگرسان شده و آهکی، بیکربنات- کلسیک؛ در روستای قلندر با دگرسانیشدید، سولفاته- سدیک و در بقیه نمونه ها سولفاته - کلسیک است. هم سنجی یافته های به دست آمده با استانداردهای آب آشامیدنینشان داد یون فلوئور و سولفات در برخی نمون ههای آب بالاتر از دامنه مجاز قرار دارند. رسم نمودارهای تغییرات EPA و WHO ، ایرانغلظت عناصر در نمونه های آب، بین یون های فلوئور، بیکربنات و سدیم تناسب خوبی را نشان داد. حضور کانی های فلوئوردار بیوتیت،نمونه های سنگ منطقه، منشا XRF هورنبلند و آپاتیت در مطالعه مقاطع میکروسکوپی و وجود مقادیر بالایی از فلوئور در نتایج حاصل ازآلودگی آب ها به فلوئور را به سنگ های آذرین منطقه نسبت می دهد. بر این اساس در صورت گسترش دگرسانی در سنگ های منطقه،پتانسیل وقوع این آلودگی بسیار بالا است. اندازه گیری مقدار فلوئور در نمونه های خاک برداشت شده، مقدار این یون را در دامنه مجاز نشانداد.

چکیده انگلیسی:

Higher contents of standard limits of F element in drinking water of Galandar village of Ahartown in East Azarbayjan was reported by health center and people of this village. This study wasconducted to evaluate water pollution (and probability soil pollution) to F and probable source of thispollution. For this purpose, from water, soil, and rock of the watershed were sampled and EC,temperature, pH parameters of water were measured in field. Cations and anions analyses and Fcontents of water, soil, and rock samples were carried out in lab. Also, microscopic sections of rockswere prepared and this samples measured by XRF method. Results showed water type in low-changedand lime was bicarbonate-calcite, in Galandar village with high-changed, sodium-sulphate, and inother samples were sulphate-calcite. Comparing of obtained results with Iran, WHO, and EPAdrinking water standards showed F and sulfate ions were higher than permissible limit in some watersamples. Diagrams of elements concentrations Fluctuations in water samples, showed high correlation between F, bicarbonate, and Na ions. Appearance of F contain minerals in Biotite, Hornblende, and Apatite minerals in microscopic sections, high contents of F in XRF results, and normative composition of the rock samples, correspond water pollution source of F to metamorphic rocks of this region. Therefore, with highgeologic changes in the rocks, pollution potential of this region is high. F contents in the soil samples,showed lower than permissible limit of this element content.

منابع و مأخذ:

1. Zhu, L., Zhang, H. H., Xia, B. & Xu, D. R., 2007. Total fluoride in Guangdong soil profiles, China: Spatial distribution and vertical variation. Environment International 33, 302-308.


2. Farooqi, A., Masuda, H., Fidous, N., 2007. Toxic fluoride and arsenic contaminated groundwater in the Lahore and Kasur districts Punjab, Pakistan and possible contaminant sources. J. of Environmental Pollution, 145, 839-849.


3. 3.        Chinoy, N.J., 1991. Effects of fluoride on physiology of animals and human beings. J. Environ Toxicol, 1(2): 34-129.


4. Harrison, P.T.C., 2005. Fluoride in water: a UK perspective. J. Fluorine Chem.126,1448-1456.


5. Guo, Q., Wang, Y., Ma, T., Ma, R., 2007. Geochemical processes controlling the elevated fluoride concentration in groundwaters of the Taiyuan Basin, Northern China. J Geochem Explor 93:1–12.


6. Farooqi, A., Masuda, H., Fidous, N., 2007. Toxic fluoride and arsenic contaminated groundwater in the Lahore and Kasur districts Punjab, Pakistan and possible contaminant sources. J. of Environmental Pollution, 145, 839-849.


7. اصغری مقدم، اصغر؛ فیجانی، الهام؛ 1387. مطالعات هیدرولوژی و هیدروشیمیایی آبخوان‌های بازالتی و کارستی منطقه ماکو در ارتباط با سازندهای زمین‌شناسی منطقه، فصلنامه علوم زمین، شماره 67، صفحه 13-1.
   
   
   1. Abdelgawad, A.M., Watanabe, K., Takeuchi, Sh., Mizuno, T., 2009. The origin of fluoride-rich groundwater in Mizunami area, Japan — Mineralogy and geochemistry implication, Engineering Geology 108: 76-85.
   
   
   2. Rafique, T. , Naseemb, Sh., Haider, T., Usmania, Bashirb, E., Ahmed Khan, F., Iqbal, M., Bhanger, 2009. Geochemical factors controlling the occurrence of high fluoride   groundwater in the Nagar Parkar area, Sindh, Pakistan.
   
   
   3. Msonda, K.W.M., Masamba, W.R.L., Fabiano, E., 2007. A study of fluoride groundwater occurrence in Nathenje, Lilongwe, Malawi. Phys Chem Earth 32:1178-1184.
   
   
   4. Omo-Irabor, O., Bamidele Olobaniyi, S., Oduyemi, K., Akunna, J., 2008. Surface and groundwater water quality assessment using multivariate methods: A case study of the Western Niger Delta, Nigeria.  Physics and Chemistry of the Earth. 33(8-13): pp. 666-673.
   
   
   5. علی پور، ح.، 1386. بررسی اپیدمیولوژی فلورسیس دندانی در بین ساکنین روستای قلندر شهرستان اهر. گزارش نهایی مرکز بهداشت استان آذربایجان شرقی.
      
      
      1. Klute, A., Nielson, D.R.,  and Jackson R.D. (1965). Methods of soil analysis, Part 2. 2ed, Agronomy Monog. 9,  SA, Madison, WI. Page, A.L.
      
      
   
   

14. Miller, R. H., Keeny, D.R. Baker, D.E., and Roads J.D. (1965). Methods of soil analysis, Part 1. 2ed, Agronomy Monog. 9, ASA, Madison, WI.

1. Stecher, O., 1997. Fluorine geochemistry in volcanic rock series: Examples from Iceland and Jan Mayen. Danish Lithosphere Center, Øster Voldgade 10, DK-1350 Copenhagen K, Denmark. Geochimica et Cosmochimica Acta, Vol. 62, No. 18, pp. 3117–3130.


2. Singh, V., M.K. Gupta, P. Rajwanshi, S. Mishra, S. Srivastava, R. Srivastava, M.M. Srivastava, S. Prakash and S.Dass. 1995. Plant uptake of fluoride in irrigation water by ladyfinger (Abelmorchus esculentus). Fd. Chem. Toxic. 33 (5): 399-402.


3. Keshavarzi, B., Moor, F., Esmaeili, A., Rastmanesh, F., 2009. The source of fluoride toxicity in Muteh area, Isfahan, Iran. Environ Earth Sci, ISSN: 1866-6280.


4. Chernet, T., Y. Travi and V. Valles. 2001. Mechanism of degradation of the quality of natural water in the lakes Region of the Ethiopian Rift Valley. Water Research 35(12):2819–32.


5. Chernet, T., Y. Travi and V. Valles. 2001. Mechanism of degradation of the quality of natural water in the lakes Region of the Ethiopian Rift Valley. Water Research 35(12):2819–32.


6. Chernet, T., Y. Travi and V. Valles. 2001. Mechanism of degradation of the quality of natural water in the lakes Region of the Ethiopian Rift Valley. Water Research 35(12):2819–32.20- Pais, I. and J.B. Jones, Jr. 1997. The Handbook of Trace Elements. St. Lucie Press., Boca Raton, Florida.